“Năm 2018 em bị tai nạn, ngày nào người em cũng có cảm giác đau, cứ đêm đến là khó ngủ. Vì vậy em tìm đến thuốc lá chill, em tạm thời quên đi cảm giác đau và cảm thấy dễ ngủ hơn”.
Đó là chia sẻ của T., một bạn trẻ ở phường Cẩm Thủy, TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Sau khi bị tai nạn, tay bên phải của T. bị gãy và teo dần đi. Tìm đến thuốc lá chill như một liều thuốc an thần, thế nhưng T. lại nhanh chóng bị lệ thuộc vào nó và nhiều lúc không thể kiểm soát được hành vi của mình.
Mẹ của T. kể lại: “Nó hút thuốc vào nó ngủ say, đến lúc không có thuốc nữa thì nó lại lên cơn, chửi bới rồi phá tủ. Bây giờ không cho tiền, quần áo cũng bán hết đi, 10 đôi giày cũng bán hết rồi, còn mỗi một đôi. Không có tiền mua thì nó ra ngoài đường rồi về đập phá linh tinh, cho nó thì mới thôi”.
Thuốc lá chill mà T. mua về để sử dụng.
Mẹ T. là người khiếm thính, thu nhập chỉ khoảng 3-4 triệu/tháng và không ổn định nhưng vẫn phải chu cấp cho con trai mua thuốc lá. Dẫu biết thứ thuốc mà mình hút mỗi ngày đắt đỏ (150.000 đồng/điếu), nhưng thanh niên này cho rằng, mình không còn lựa chọn nào khác.
“Điều mong muốn của em bây giờ là được đi cai nghiện hoặc có một việc gì đó để làm. Ở nhà em không có gì làm, đau quá em lại hay nghĩ đến thuốc lá, còn nếu có việc làm thì em sẽ hạn chế đi. Sử dụng chất kích thích là một việc xấu, lạm dụng nó sẽ không còn là chính mình nữa”.
Nhiều lần T. đã cùng mẹ đi xin việc làm nhưng đều bị từ chối do chấn thương một bên tay. Cũng không ít lần gia đình họ tìm đến Công an phường, Bệnh viện bảo vệ sức khoẻ tâm thần để xin được đi cai nghiện tự nguyện hoặc chữa bệnh, nhưng đều không được chấp nhận vì không đủ các điều kiện theo quy định.
Hình ảnh các chủ shop tẩm ướp thuốc lá để quảng cáo trên mạng xã hội facebook.
Theo Trung tá Vũ Mạnh Tùng, Trưởng Công an phường Cẩm Thủy, TP Cẩm Phả, để xác định tình trạng nghiện ma túy với đối tượng sử dụng thuốc lá chill là rất khó khăn: “Trường hợp đối tượng sử dụng thuốc lá chill, khi xét nghiệm sẽ không dương tính với ma túy nhưng sẽ ảnh hưởng đến thần kinh. Những đối tượng này chúng tôi chỉ đến tuyên truyền vận động để đối tượng từ bỏ thuốc lá chứ công tác cai nghiện rất khó khăn”.
Để tìm hiểu về thuốc lá chill, chúng tôi đã thuyết phục và được T. cho biết, các địa chỉ trên mạng xã hội facebook mà thanh niên này vẫn mua để sử dụng mang tên “Cẩm Phả Chill”, “Tobaco Cẩm Phả”.
Các trang này đều công khai rao bán các loại thuốc lá được giới thiệu do chính chủ shop tự gia công, đựng trong những bao bì khác nhau kèm những lời quảng cáo cam kết “bao phê”…, thậm chí còn có cả những hình ảnh pha trộn, tẩm ướp thuốc lá, hình ảnh những khách hàng “phê” khi sử dụng.
Theo lực lượng chức năng, những điếu thuốc lá này có thể được bào chế từ các loại cỏ có chứa chất kích thích ngang với ma túy (dominix) hoặc là các loại thuốc lá, thuốc lào thông thường nhưng được pha tẩm các chất kích thích hướng thần tinh vi, thậm chí là ma túy.
Những đoạn tin nhắn nói chuyện giữa người bán thuốc lá chill và khách hàng.
Điển hình như vụ việc xảy ra vào ngày 21/6/2023, Công an huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh đã bắt giữ, đấu tranh và khởi tố Vũ Nguyễn Minh Đức (SN 2001, trú tại phố Hồng Thạch A, phường Cẩm Thạch, TP Cẩm Phả) về hành vi bán nhiều điếu thuốc lá có chứa chất ma túy có tên ADB-BUTINACA.
Thiếu tá Trần Quang Vinh, Đội trưởng Đội CSĐT tội phạm về ma túy Công an thành phố Cẩm Phả, Quảng Ninh cho biết: “Trong năm 2023, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an thành phố Cẩm Phả đã phối hợp với lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, lực lượng quản lý hành chính và công an các phường xã phát hiện, bắt giữ trên 20 vụ các đối tượng trà trộn trái phép chất ma túy vào thực phẩm hay thuốc lá”.
Hiện nay, các loại thuốc lá biến tướng du nhập trong giới trẻ đều có thành phần chất gây nghiện chưa được quy định trong luật, biến tướng tinh vi bằng nhiều hình thức khác nhau. Khi chưa có giải pháp ngăn chặn triệt để thì công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá thế hệ mới nói riêng càng cần phải đẩy mạnh.
Bên cạnh đó, phải sớm có biện pháp chấn chỉnh, siết chặt quản lý đối với các trường hợp quảng cáo, buôn bán tràn lan trên thị trường gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cho người dùng. Gia đình và các ban ngành đoàn thể cũng cần có trách nhiệm trong việc giáo dục con em, học sinh và giới trẻ hiện nay, tránh để con em mình từ việc tò mò “hút thử” đến trượt dài thành “nghiện” và đánh mất bản thân.
Bình luận