Có nên tách Dược khỏi ngành Y tế?

Trên thực tế, nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng phương pháp quản lý "Y – Dược phân ly". Với cách quản lý này, sau khi bệnh nhân sẽ tới cơ sở y tế để khám chữa bênh, họ sẽ được cung cấp thuốc trực tiếp từ các công ty sản xuất chứ không phải mua qua khâu trung gian là các bệnh viện.

Quá trình phân phối trực tiếp này được cho là sẽ chặn đứng những nguồn lợi mà các cá nhân, tổ chức thu được từ các khoản hoa hồng, chênh lệch...

Tuy nhiên, Việt Nam có nên tách bạch và áp dụng chính sách quản lý mới đối với lĩnh vực dược phẩm khi mà thực trạng ngành Dược còn nhiều bất cập như hiện nay? Phóng viên VTC News đã có cuộc trò chuyện với bà Phạm Khánh Phong Lan, Đại biểu Quốc hội, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM.

- Thưa bà, hiện nay dư luận đang rất quan tâm về vấn đề quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực dược phẩm tại Việt Nam, bà có thể chia sẻ về thực trạng này?

Ngành Dược là một ngành khoa học đặc thù về sức khỏe, chịu sự quản lý của Bộ Y tế. Tuy nhiên, quá trình sản xuất ra sản phẩm, các doanh nghiệp Dược cũng phải chịu sự quản lý, giám sát của Bộ Công thương như các doanh nghiệp khác. Như vậy, hiện giờ các doanh nghiệp Dược đang chịu cảnh một cổ hai tròng.

Video: Interpol từng cảnh báo Việt Nam là thị trường béo bở của thuốc giả

Ở một số nước có mô hình thuốc và thực phẩm theo hình thức FDA - cơ quan độc lập, nó sẽ khắc phục được tình trạng của quản lý thực phẩm manh mún. Dược và thực phẩm xét về bản chất đều ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe, tính mạng con người và được quản lý theo nguyên tác đạt chuẩn, thẩm định, cấp phép, hậu kiểm trên thị trường và xử lý thanh tra vi phạm.

- Vấn đề quản lý dược phẩm tại Việt Nam đang tồn tại khá nhiều khúc mắc và bất cập, theo bà đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này?

Tất cả thủ tục trong quản lý dược đều do con người. Do đó cần có những quy định và chế tài rõ ràng để làm rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý.

Vấn đề nhập khẩu thuốc ở Việt Nam hiện quá dễ dàng dẫn tới các cá nhân, doanh nghiệp vì trục lợi mà làm giả giấy tờ, thông tin. Kéo theo đó là thuốc kém chất lượng, thuốc giả thâm nhập thị trường.

Do đó, cần thiết phải có sự ủng hộ để các doanh nghiệp sản xuất thuốc trong nước phát triển và phát triển lâu bền bằng chất lượng sản phẩm. Chất lượng sản phẩm thuốc sẽ là tiền đề cho sự ổn định, uy tín và phát triển của ngành Dược chứ không nằm ở giá thành rẻ.

- Phải chăng chúng ta vẫn chưa có một cơ chế quản lý phù hợp?

Tôi nghĩ vấn đề đấu thầu thuốc không minh bạch công khai dễ phát sinh ra cạnh tranh không công bằng, tiêu cực. Dẫn tới nhiều công ty đấu thầu dành phần thắng quá dễ dàng…

Do đó, cần phải công khai minh bạch trong đàm phán giá, thực hiện trên một thị trường ổn định - bởi nước ta nhập khẩu thuốc nhiều và sản xuất tràn lan trong nước, có một số mặt hàng có cả nghìn số đăng ký dẫn tới tự đấu đá, sinh ra tiêu cực…

- Có đề xuất cho rằng nên tách quản lý Dược ra khỏi ngành Y tế, ý kiến của bà ra sao?

Cần phải xem xét kĩ lưỡng, có đề án cụ thể trong vấn đề tách hay nhập quản lý dược. Theo cá nhân tôi, việc tách hay không tách Dược ra khỏi ngành Y tế không quan trọng mà ở đây vẫn là con người.

Cần có những người có năng lực, trách nhiệm để làm việc. Tất cả thủ tục đều vào con người, cho nên cần rõ ràng về pháp lý để đưa ra các chế tài rõ ràng. Cần có người đứng ra chịu trách nhiệm, đặc biệt cần có sự minh bạch thì sẽ giải quyết được tất cả vấn đề.

Ngành Dược nước ta chiếm GDP rất thấp, cũng không cần thiết phải là một cơ quan độc lập. Tuy nhiên, khi dược kết hợp với thực phẩm, mỹ phẩm thì nên tách riêng độc lập thành một cơ quan.