Ngày mai, xử phúc thẩm vụ VN Pharma

Trước đó, sáng 25/8, TAND TP.HCM đã tuyên án đối với các bị cáo trong vụ án làm con dấu giả, tài liệu của cơ quan tổ chức và buôn lậu thuốc chữa ung thư giả.

Theo đó, bị cáo Nguyễn Minh Hùng (nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần VN Pharma) và bị cáo Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại hàng hải quốc tế H&C) cùng lĩnh mức án 12 năm tù về tội Buôn lậu.

Cùng tội danh trên, các bị cáo còn lại gồm: Nguyễn Trí Nhật (nguyên Phó GĐ Công ty Cổ phần VN Pharma) phải nhận mức án phạt 5 năm tù; bị cáo Ngô Anh Quốc (nguyên Phó giám đốc Công ty Cổ phần VN Pharma) 4 năm tù; Lê Thị Vũ Phương (kế toán trưởng Công ty Cổ phần VN Pharma) 3 năm tù.

Bị cáo Phạm Anh Kiệt (Tổng giám đốc Công ty Dược Sapharco) 2 năm tù treo, với tội danh Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Cùng tội danh như bị cáo Kiệt, bị cáo Phan Cẩm Loan (nguyên Phó trưởng phòng xuất nhập khẩu Công ty Cổ phần VN Pharma) 3 năm 6 tháng tù; 2 năm tù treo đối với Phạm Văn Thông (dược sĩ); 1 năm 6 tháng tù với Bùi Ngọc Duy (nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu và phát triển Công ty Cổ phần VN Pharma).

Sau khi bản án tuyên, có 6 bị cáo đã kháng cáo kêu oan, xin giảm nhẹ hình phạt. Ngày 22/9, Viện KSND Cấp cao tại TPHCM kháng nghị phúc thẩm theo hướng huỷ toàn bộ bản án sơ thẩm.

Viện KSND Cấp cao nhận định, để nhập thuốc về Việt Nam, các bị cáo đã làm giả con dấu, hàng loạt giấy tờ giả giấy chứng nhận bán hàng tự do và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc của Canada, làm giả hồ sơ kỹ thuật thuốc và tiêu chuẩn, phương pháp kiểm nghiệm thuốc, giấy chứng nhận kiểm nghiệm xuất xưởng lô thuốc.

Mặt khác, ý thức của các bị cáo từ khi thoả thuận mua bán, làm đơn đặt hàng, thiết lập hồ sơ xin phép nhập khẩu lô thuốc, chuẩn bị bán hàng thông qua đấu thầu, chi trước tiền hoa hồng cho bác sĩ... đến khi làm thủ tục thông quan là đem hàng đi bán nhằm thu lợi bất chính, bất chấp hậu quả xảy ra.

Do đó, hành vi của các bị cáo phải được xem xét và đánh giá toàn diện trong mối quan hệ với các chứng cứ khác, đặc biệt là kết luận giám định lại để đảm bảo xác định đúng bản chất vụ án, tội danh, trên cơ sở đó mới có đường lối xử lý vụ án đúng pháp luật.

Viện KSND Cấp cao cho rằng, trong vụ án này, Nguyễn Minh Hùng và Võ Mạnh Cường đã bàn bạc từ việc xây dựng hồ sơ đến việc nhập và tiêu thụ lô thuốc. Để có đầy đủ thủ tục nhập khẩu, Cường đã cung cấp một loạt giấy tờ chứng nhận giả xuất xứ lô hàng. Sau đó, Hùng chỉ đạo cho cấp dưới làm giả một loạt giấy tờ của phía Việt Nam.

Như vậy, Hùng và Cường biết rõ, làm và sử dụng các giấy tờ giả, con dấu giả để nộp cho Cục Quản lý dược để được cấp phép nhập khẩu. Hành vi trên có dấu hiệu tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức nhưng cấp sơ thẩm không điều tra, truy tố và xét xử Cường, Hùng và 4 thuộc cấp là bỏ lọt tội phạm.

Video: Nhìn lại hành trình 'phát tướng' thần tốc của VN Pharma

Về giám định của Bộ Y tế trong vụ án, kháng nghị cho rằng có mâu thuẫn vì tại Quyết định 519/QĐ-BYT ngày 17/12/2014, Bộ Y tế thành lập Hội đồng giám định (HĐGĐ) lô hàng có nhãn mác H-Capita 500mg, với thành phần HĐGĐ gồm 10 thành viên, do ông Đỗ Văn Đông - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược làm Chủ tịch Hội đồng. Ông Đông vừa ở Cục Dược cấp phép lại vừa làm HĐGĐ là chưa bảo đảm tính khách quan vì Cục Quản lý Dược vừa là đơn vị cấp phép nhập khẩu, nhưng lại tham gia giám định chuyên môn.

Dù kết luận “Lô hàng có nhãn thuốc H-Capita 500mg chứa trên 97,5% hoạt chất Capecitabine là thuốc, không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người”, tuy nhiên dù biết các đối tượng nhập về để trị bệnh ung thư cho người, nhưng cũng chính kết luận của Bộ Y tế lại cho rằng là thuốc kém chất lượng, mà không kết luận là thuốc giả.

Từ mâu thuẫn này của Bộ Y tế, kháng nghị cũng cho rằng cần phải trưng cầu giám định lại, với thành phần HĐGĐ khác để đảm bảo tính khách quan, làm chứng cứ cho việc xác định tội danh các bị cáo…

Theo cáo trạng của vụ án, từ năm 2013, Võ Mạnh Cường - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hàng hải quốc tế H&C mua thuốc H-Capita (thuốc chữa bệnh ung thư) từ một người nước ngoài tên Raymundo với giá 18 USD/hộp. Sau đó, Nguyễn Minh Hùng - Nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty cổ phần VN Pharma thông qua Cường để nhập về 9.300 hộp thuốc nhãn hiệu trên với giá 27 USD/hộp.

Không có hồ sơ kỹ thuật, tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm thuốc để nộp cho Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) thẩm định theo quy định, để hợp thức hóa tiêu chuẩn và chất lượng loại thuốc này Hùng đã chỉ đạo nhân viên làm hồ sơ kỹ thuật thuốc H - Capita 500mg giả. Hồ sơ gồm các giấy tờ được đóng dấu hợp pháp hóa lãnh sự của Đại sứ quán Việt Nam tại Canada…

Ngoài ra, các chứng từ, thủ tục thanh toán để được Bộ Y tế cấp giấy phép nhập khẩu lô thuốc này cũng được làm giả. Tháng 12/2013, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cấp phép nhập khẩu, đến tháng 4/2014, VN Pharma nhập số thuốc trên về Việt Nam với tổng trị giá 5,3 tỷ đồng.

Tháng 8/2014, Cục Quản lý Dược kiến nghị Bộ Công an kiểm tra lô hàng.

Tháng 4/2015, Bộ Y tế kết luận, lô thuốc này chứa đến 97% hoạt chất capecitabina; không được sử dụng làm thuốc chưa bệnh cho người.

Ngoài ra, lô thuốc được dán tem từ Ấn Độ chuyển qua Singapore sau đó nhập khẩu về Việt Nam. Nhưng khi nhà chức trách tiến hành xác minh mã vạch lại không truy được thông tin của bất kỳ quốc gia nào, các giấy chứng nhận chất lượng cũng đều là giả.

Bị cáo Hùng trình bày tại tòa: Mục đích của việc nhập thuốc về là cung cấp nhu cầu bức thiết của các bệnh viện và phục vụ cho xã hội. Bị cáo cũng cho rằng lô thuốc này chỉ kém chất lượng. Còn bị cáo Cường khai rằng: Hoàn toàn không biết lô thuốc này là giả cho đến khi mọi việc vỡ lỡ. Không chỉ chỉ đạo nhân viên làm con dấu, chứng từ giả và buôn lậu thuốc, bị cáo Hùng còn chỉ đạo nhân viên bán hang chi hoa hồng cho các bác sĩ để để tiêu thụ thuốc.