Nghịch lý thừa đất nhưng thiếu nhà ở xã hội, chuyên gia khuyến cáo gì?

Nhận định về thị trường bất động sản, TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, thị trường bất động sản đang tồn tại nghịch lý người dân vẫn thiếu nhà ở dù tài nguyên đất không đến nỗi thiếu, nguồn ngân sách đầu tư dồi dào. “Theo tôi, vấn đề nằm ở khâu quản lý. Bản thân tôi cũng từng chứng kiến những dự án triển khai 6 năm rồi vẫn chỉ nằm trên giấy”, ông Lê Xuân Nghĩa nói.

Ngoài ra, ông Nghĩa nhận định, khủng hoảng của thị trường bất động sản là khủng hoảng phân khúc. Trong đó, phân khúc nhà ở giá rẻ thiếu trầm trọng, vì vậy cần bổ sung nhiều nguồn cung để thị trường bất động sản được phát triển dựa trên giá trị thực.

Ông Nghĩa cho rằng, để phân khúc nhà giá rẻ, nhà ở xã hội phát triển, cần thành lập quỹ riêng cho vay về nhà ở. 

“Tôi cho rằng cần lập quỹ cho vay nhà ở hoặc quỹ tín thác nhà ở. Nếu hiện nay ngân hàng đang “thừa tiền”, chúng ta có thể phát hành trái phiếu Chính phủ để ngân hàng mua, sau đó thành lập quỹ để cho vay mua nhà ở giá rẻ, cho người mua nhà vay trực tiếp”, ông Lê Xuân Nghĩa đề xuất.

Theo chuyên gia này, hiện nay việc thành lập quỹ tại Việt Nam đang thất bại, hoạt động yếu ớt với nhiều rủi ro. Nếu thành lập quỹ thì Chính phủ cần thành lập dưới dạng công ty tư nhân, không nên hành chính hóa, dẫn đến việc gây ra những vướng mắc trong việc quản trị hoặc nảy sinh tệ nạn tham nhũng. 

Cùng với đó, theo ông Nghĩa cần có những giải pháp để giới đầu tư bất động sản giá rẻ không chịu thiệt thòi về tài chính so với nhà đầu tư bất động sản thương  mại. 

“Chẳng hạn, với quy định lợi nhuận chỉ 15%, các nhà phát triển lại phải xác định xem ai là đối tượng chính sách để cho mua, nếu sai phải chịu trách nhiệm hình sự là không hợp lý. Chính vì nhiều trách nhiệm đổ lên đầu như vậy nên chủ đầu tư mới không muốn làm”, ông Lê Xuân Nghĩa nói.

Đồng quan điểm, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế, giảng viên cao cấp Học viện Tài chính cũng cho biết, thị trường bất động sản đang trong quá trình tái cấu trúc các phân khúc, đặc biệt với nhà ở cao cấp, du lịch nghỉ dưỡng…Chủ đầu tư đang cân nhắc tập trung nguồn lực vào các dự án khả thi để nhanh chóng đưa ra thị trường, thúc đẩy dòng tiền quay trở lại.

Bên cạnh đó, từ năm 2023, Chính phủ có đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, từ đó đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc thị trường, đổi mới hoạt động, tăng cường năng lực của thị trường một cách nhanh nhất.

Chính vì thế, từ cuối năm 2022 đến nay Việt Nam đã có hơn 400 dự án nhà ở xã hội được triển khai, vì thế cơ hội để thị trường phục hồi là rất lớn. 

“Tuy nhiên, theo tôi, sự thay đổi rõ rệt của thị trường chỉ xảy ra vào cuối quý I và đầu quý II/2024 khi lượng nhà ở xã hội được bán ra thị trường nhiều hơn”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh khẳng định.

Theo chuyên gia, để thị trường sớm hồi phục, Chính phủ cần quan tâm, chỉ đạo chính quyền địa phương thực hiện kiểm tra, rà soát những khó khăn của địa phương và phối hợp sát sao với bộ ban ngành giải quyết.

Còn các chủ đầu tư cần tiếp tục đẩy mạnh quá trình tái cấu trúc và thực hiện phát triển dự án nhà ở xã hội đã được đăng ký, nên chuẩn bị nguồn lực kỹ lưỡng để khi lãi suất xuống thấp, trong thời điểm phù hợp sẽ sẵn sàng tham gia thị trường.