Asanzo vẫn có thể dán nhãn ‘made in Việt Nam’?

Nội dung được các đại biểu chia sẻ tại buổi sinh hoạt chuyên đề “Thế nào là “Made in Vietnam” do CLB café Số và Viện IPS tổ chức ngày 17/7.

Theo đó, bà Trần Thị Thu Hương, Giám đốc Trung tâm xác nhận chứng từ thương mại (VCCI) cho biết, chưa có khái niệm cụ thể thế nào là “Made in Vietnam” và cho hay khái niệm “made in” gắn kết chặt chẽ với quy tắc xuất xứ của sản phẩm nhưng cũng được áp dụng khá linh hoạt.

“Mỗi quốc gia đều có quy định riêng về từng mặt hàng cụ thể bắt buộc phải dán nhãn lên hàng hóa. Mỹ quy định tất cả hàng hóa (hoặc bao bì đóng gói hàng hóa) có xuất xứ ngoài Mỹ. Trung Quốc yêu cầu bắt buộc phải dán nhãn lên thực phẩm nhập khẩu. Nga quy định riêng dán nhãn xuất xứ lên tất cả hàng hóa tiêu dùng. Liên minh châu Âu buộc dán nhãn hàng thực phẩm và mỹ phẩm nhập khẩu”, bà Hương nói.

Lấy ví dụ cụ thể về trường hợp quy định dán nhãn của EU, bà Hương cho biết, ngoài thực phẩm, hiện không có bất kỳ quy định của EU liên quan đến dán nhãn “made in” cho hàng hóa. Nhà sản xuất và nhà nhập khẩu có quyền tự do dán nhãn thông tin xuất xứ lên hàng hóa nhập khẩu. Tuy nhiên, EU quy định bắt buộc phải khai báo nước xuất xứ của hàng hóa trên tờ khai hải quan nhập khẩu.

Bà Hương lấy dẫn chứng một sản phẩm sản xuất tại Việt Nam xuất khẩu sang EU là Hộp Drona. Dù sản phẩm này đã được cấp C/O mẫu A cho xuất khẩu sang EU nhưng bao bì vẫn dán nhãn “Made in China” theo yêu cầu của khách hàng.

Giám đốc Trung tâm xác nhận chứng từ thương mại cũng cho biết, quy định xuất xứ tại các nước cũng có nhiều điểm riêng biệt nên không tránh khỏi những xung đột. Việc áp dụng các quy tắc xuất xứ đôi khi cũng được sử dụng để bảo vệ ngành công nghiệp trong nước.

Nhận định về tình trạng gian lận thương mại, “đội lốt” hàng Việt Nam, bà Hương chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn cho thấy, đã phát hiện nhiều doanh nghiệp chỉ thực hiện những “công đoạn sản xuất đơn giản” nên từ chối cấp giấy chứng nhận xuất xứ.

“Tình trạng gian lận thương mại giờ không còn như trước, doanh nghiệp đã sử dụng những phương thức tinh vi hơn, mua bán lòng vòng để việc truy suất nguồn gốc trở nên khó khăn hơn”, bà Hương nói.

Trong khi đó, luật sư Trần Ngọc Trung, Cố vấn cao cấp Công ty Luật Baker & McKenzie, cho biết, quy định hiện hành về dán nhãn xuất xứ giành quyền cho nhà sản xuất tự xác định về xuất xứ của sản phẩm. Doanh nghiệp dựa vào quy định hiện hành hoặc các hiệp định Việt Nam đã ký với các nước để tự xác định xuất xứ.

“Asanzo vẫn có thể dán nhãn Made in Việt Nam nếu đánh giá theo Hiệp định Thương mại Asean - Trung Quốc do các nguyên liệu nhập khẩu Trung Quốc nhưng khâu sản xuất cuối cùng ở Việt Nam”, ông Trung nói.

Tuy nhiên, ông Trung nhấn mạnh, dưới góc độ người tiêu dùng, vấn đề chất lượng được quan tâm nhất, thay vì quản lý chất lượng qua dán nhãn xuất xứ. “Quản lý không chỉ dựa vào xuất xứ, mà phải kiểm soát chất lượng, để doanh nghiệp yên tâm, thương hiệu quốc gia không bị ảnh hưởng”, ông Trung nhìn nhận.