Không chỉ là mô hình kinh tế quen thuộc ở nông thôn, hợp tác xã (HTX) tại Lâm Đồng đang từng bước “lột xác”, trở thành hạt nhân tổ chức lại sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân và tạo động lực quan trọng trong xây dựng nông thôn mới theo chiều sâu, bền vững.
Kinh tế tập thể chuyển mình, lan tỏa nhiều lĩnh vực
Theo định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, HTX được xác định là một trong những lực đẩy quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn. Dự kiến đến cuối năm 2025, toàn tỉnh Lâm Đồng có khoảng 1.190 HTX với gần 145.000 thành viên, tạo việc làm thường xuyên cho hơn 35.000 lao động.
Các chỉ số hoạt động cho thấy khu vực kinh tế tập thể đang dần khẳng định vai trò: doanh thu bình quân mỗi HTX đạt khoảng 2,5 tỷ đồng/năm, lợi nhuận bình quân gần 289 triệu đồng, thu nhập người lao động đạt khoảng 78 triệu đồng/năm. Đây là con số phản ánh sự cải thiện rõ nét về chất lượng hoạt động so với giai đoạn trước.
HTX được xác định là một trong những lực đẩy quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Trong cơ cấu hiện nay, HTX nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất với 956 HTX, giữ vai trò nòng cốt trong phát triển sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Nhiều HTX đã mạnh dạn thay đổi phương thức sản xuất, đầu tư khoa học kỹ thuật, tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, từng bước hình thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ.
Từ thực tế sản xuất, ông Võ Đình Danh – Giám đốc HTX Nông – lâm nghiệp Đắk Mil, xã Đức Lập cho biết, HTX tập trung hướng dẫn thành viên trồng cà phê chất lượng cao theo chuỗi liên kết. “Sự hỗ trợ từ chính quyền và Liên minh HTX đã giúp chúng tôi ổn định sản xuất, từng bước nâng cao giá trị sản phẩm”, ông Danh chia sẻ.
Không chỉ trong nông nghiệp, các HTX thương mại – dịch vụ, công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp, du lịch và vệ sinh môi trường cũng đang mở rộng hoạt động, từng bước ứng dụng công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh. Đặc biệt, 70 HTX giao thông vận tải trên địa bàn tỉnh đang đảm nhận vai trò quan trọng trong vận chuyển hàng hóa, hành khách, góp phần kết nối thị trường, thúc đẩy lưu thông hàng hóa.
HTX gắn chuỗi giá trị, nâng thu nhập nông thôn bền vững
Xây dựng nông thôn mới không chỉ dừng ở hạ tầng hay diện mạo làng quê, mà cốt lõi là nâng cao thu nhập và đời sống người dân. Trên tinh thần đó, Lâm Đồng đã cụ thể hóa Nghị quyết 106 của Chính phủ bằng nhiều chương trình phát triển HTX nông nghiệp kiểu mới, phù hợp với từng vùng, từng ngành hàng.
Kết quả nổi bật là 15 HTX nông nghiệp tiêu biểu được lựa chọn xây dựng mô hình HTX điển hình hoạt động hiệu quả. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, các HTX này đều hoạt động đúng Luật Hợp tác xã, sản xuất – kinh doanh ổn định, không nợ thuế và được xếp loại khá trở lên. Đây chính là “đầu tàu” trong tổ chức lại sản xuất nông nghiệp, giúp nông dân chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang liên kết tập trung theo chuỗi giá trị.
Nhiều mô hình cho thấy hiệu quả rõ rệt từ việc ứng dụng công nghệ cao. Bà Nguyễn Thị Ngọc Sen – Giám đốc HTX sản xuất và thu mua nông sản ở phường Bắc Gia Nghĩa cho biết, đơn vị đã đầu tư nhà kính, áp dụng công nghệ vào trồng dưa lưới, cà chua, giúp giảm chi phí lao động, tăng năng suất và lợi nhuận trên 100 triệu đồng/sào/năm.
Việc phát triển sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên gắn với HTX đã góp phần đa dạng hóa sản phẩm nông thôn.
Song song với đó, việc phát triển sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên gắn với HTX đã góp phần đa dạng hóa sản phẩm nông thôn, tạo thêm việc làm tại chỗ và nâng cao giá trị nông sản. Nhiều sản phẩm của Lâm Đồng không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn từng bước tiếp cận thị trường xuất khẩu, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của người tiêu dùng.
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, các HTX cũng đứng trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ. Theo ông Bùi Hoa Thám - Phó Chủ tịch Liên minh HTX Lâm Đồng, chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ là hướng đi tất yếu để HTX nâng cao năng lực quản trị, mở rộng thị trường. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2026, có 43% HTX hoạt động khá, tốt; 45% HTX liên kết với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị, giảm tỷ lệ HTX yếu, kém xuống còn 17%.
Phát triển HTX tại Lâm Đồng không chỉ nhằm mục tiêu tăng trưởng kinh tế, mà còn hướng tới xây dựng cộng đồng nông thôn gắn kết, ổn định và bền vững. Từ những mô hình hiệu quả, kinh tế tập thể đang từng bước trở thành trụ cột quan trọng, góp phần giữ vững tiêu chí thu nhập, tổ chức sản xuất và tạo sinh kế lâu dài trong hành trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh.
Bình luận