Xây đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng 100.000 tỷ đồng: Lãng phí và vô lý?

Phương án quy hoạch tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng vừa được Bộ GTVT họp bàn cùng các địa phương nằm trong dự án.

Theo quy hoạch, tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng khổ tiêu chuẩn có tổng chiều dài 392km, diện tích đất sử dụng trên 1.650 ha, vốn đầu tư là 100.000 tỷ đồng. Tuyến đường sẽ đi qua 8 tỉnh, thành phố là: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng.

Trên tuyến có 73 cầu lớn, với tổng chiều dài hơn 130km, trong đó phải xây mới 96 cầu; 25 hầm dài 25km; 38 nhà ga, trong đó xây mới 29 nhà ga.

Dự báo năng lực vận tải trong dài hạn của tuyến là 10 triệu tấn hàng hóa/năm và khai thác 15 đôi tàu/ngày. Tốc độ thiết kế tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là 160 km/h, mang nhiều ưu điểm vượt trội, thời gian từ Lào Cai đi Hà Nội mất 3 giờ, Lào Cai đi Hải Phòng mất 4 giờ.

Hồi đầu tháng 4, Phó Tỉnh trưởng Thường trực tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) kiến nghị tới Chính phủ các giải pháp để hai bên thúc đẩy quan hệ hợp tác, trong đó có việc cải tạo tuyến đường sắt trung chuyển nối từ Lào Cai tới Hải Phòng nhằm thúc đẩy giao thương của Vân Nam và thị trường phía Tây Nam của Trung Quốc với các tỉnh của Việt Nam.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hai dự án lớn là đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và cao tốc Bắc - Nam vẫn đang tiếp tục gây tranh cãi thì theo nhiều chuyên gia, việc quy hoạch thêm một dự án đường sắt mới nối các tỉnh phía Bắc là thiếu phù hợp.

Trả lời VTC News, tiến sĩ kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, xây dựng dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng ở thời điểm này là chưa cần thiết, thậm chí là lãng phí.

“Chúng ta đang đổ quá nhiều tiền cho các dự án đầu tư phía Bắc. Ngoài ra, nếu nối đường sắt từ đó về thì sẽ tạo nhiều cơ hội cho chủ yếu hàng Trung Quốc đổ vào Việt Nam. Trong bối cảnh hiện nay, giao thương với Trung Quốc cần có chấn chỉnh lại để làm sao cho đỡ thua thiệt với Việt Nam, làm sao cho hàng Trung Quốc nhập khẩu không chèn ép các mặt hàng nội địa. Do đó, cần tính toán lại về dự án này", bà Lan nói.

Cũng theo tiến sĩ Phạm Chi Lan, ngành giao thông đang quá quan tâm đến đầu tư nối đường sắt lên các tỉnh phía Bắc. Trong khi đó, cả vùng Đồng bằng Cửu Long rộng lớn như thế, cả một vùng miền Nam đang là động lực tăng trưởng kinh tế của cả nước, quan trọng hàng đầu thì lại đầu tư rất ít, rất chậm. "Có những dự án cam kết bao nhiêu lâu nay vẫn không có tiền hoặc tiền về rất chậm. Điều này rất vô lý', chuyên gia kinh tế nhận định.

Vẫn theo bà Lan, trong điều kiện khó khăn về nguồn vốn phải hết sức lựa chọn, cái gì thật cần thì mới đầu tư và đầu tư một cách công bằng giữa các vùng. 

"Ngành đường sắt muốn tạo cú hích thì tập trung làm đường sắt Bắc - Nam và làm từng đoạn, làm theo phương án như của Bộ Kế hoạch Đầu tư đề ra, cải tạo mở rộng để cho tàu chở được cả người và hàng chứ không phải để làm thành tàu cao tốc với siêu vận tốc 350km/h", bà Phạm Chi Lan nhấn mạnh.

Trong khi đó, nhiều ý kiến khác cũng cho rằng việc xây dựng đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng với số vốn lớn như vậy là lãng phí, khi mà đã có đường cao tốc rất thuận tiện cho di chuyển ở khu vực này. "Khi mà rất nhiều dự án giao thông đội vốn thì cần tính toán kỹ có nên xây thêm tuyến đường mới nữa không? Vì tốn tiền đầu tư thì suy cho cùng nhân dân cũng là người chịu thiệt", một chuyên gia cho biết.