Tăng thuế bảo vệ môi trường không tác động nhiều đến CPI

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là chỉ số tính theo phần trăm để phản ánh mức thay đổi tương đối của giá hàng tiêu dùng theo thời gian. Nó cũng có thể được coi là chỉ số chi tiêu cho cuộc sống. Do vậy, việc theo dõi CPI là rất quan trọng bao gồm giá cả của thức ăn và năng lượng sao cho nó bình ổn trong tháng. Đây cũng được xem như một công cụ để đo mức lạm phát.

Với việc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thảo luận và biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết về biểu thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, theo đó tăng kịch khung thuế xăng lên 4.000 đồng và thuế dầu lên 1.000 đồng/lít từ đầu năm sau, nhiều người lo ngại rằng, đây sẽ là nguyên nhân khiến cho chỉ số lạm phát tăng cao, nhất là trong bối cảnh quan hệ thương mại Mỹ - Trung đang căng thẳng… ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người dân.

Tuy nhiên, báo cáo của Chính phủ đánh giá tác động chi tiết và giải trình cụ thể về những vấn đề dư luận đang quan tâm trên cho thấy, chính sách mới này sẽ không tác động quá lớn vì xăng dầu chỉ là một trong số 11 nhóm mặt hàng được đưa vào rổ hàng hóa tính CPI, quyền số chỉ chiếm khoảng 4% mặt bằng giá. Đồng thời, xăng dầu cũng là mặt hàng có thể sử dụng biện pháp bình ổn để hạn chế tác động lên mặt bằng giá trong các thời điểm cần thiết.

Theo phương pháp tính CPI bình quân thì việc thực hiện chỉ tiêu kiểm soát lạm phát của cả năm 2019 sẽ chịu ảnh hưởng bình quân bởi CPI của tất cả các tháng trong năm. Do đó, việc điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường áp dụng trong tháng 1/2019 sẽ chỉ tác động đến CPI bình quân năm 2019 ở mức thấp và không ảnh hưởng nhiều đến công tác quản lý, điều hành giá và kiểm soát lạm phát theo mục tiêu của cả năm 2019.

Hiện nay, Chính phủ đang báo cáo Quốc hội về chỉ tiêu CPI năm 2019 trong khoảng 4 - 5%. Theo đánh giá nếu điều chỉnh tăng mức thuế BVMT từ ngày 1/1/2019 sẽ tác động không lớn đến CPI cả năm 2019, chỉ ở mức 0,07 - 0,09%.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, nguồn thu từ tăng thuế bảo vệ môi trường sẽ tạo nguồn lực để xử lý các vấn đề môi trường mà người dân đang phải đối mặt. Công cụ thuế một mặt tạo nguồn thu để xử lý vấn đề môi trường, một mặt là công cụ để giảm được ô nhiễm môi trường thông qua việc tác động tới những sản phẩm ảnh hưởng đến môi trường.

Đánh giá về việc sử dụng nguồn thu mới sao cho hiệu quả, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, tiền thu từ thuế bảo vệ môi trường đưa vào ngân sách phải chi trở lại để bảo vệ môi trường, đảm bảo cho người dân có môi trường sống trong lành.