Phát hiện thêm biến thể SARS-CoV-2 mới có thể giảm tác dụng của vaccine

Dịch COVID-19 vẫn đang ảnh hưởng đến sức khỏe của hàng triệu người trên khắp thế giới. Nhờ công cuộc kiểm soát bộ gene của virus SARS-CoV-2 trên toàn thế giới, nhiều biến thể mới đã được phát hiện, có khả năng lây nhiễm và độc lực mạnh hơn so với chủng virus được báo cáo lần đầu ở Vũ Hán, Trung Quốc vào năm 2019.

Mới đây, các nhà khoa học thuộc phòng Vi sinh Y tế, Viện Nghiên cứu Chăm sóc và Sức khỏe Cộng đồng (CAPHRI), Trung tâm Y tế Đại học Maastricht (Hà Lan) công bố về một biến thể SARS-CoV-2 mới. Các nhà nghiên cứu còn cho biết biến thể này đã được báo cáo ở nhiều quốc gia.

Theo Sáng kiến toàn cầu về chia sẻ tất cả dữ liệu cúm, biến thể này có tên gọi là B.1.1.523, tính đến ngày 19/8/2021, có 533 trường hợp B.1.1.523 được báo cáo. Một số trường hợp nhiễm biến thể B.1.1.523 được báo cáo ở Nga, Đức, Mỹ, Australia...

Theo dữ liệu giám sát, các trường hợp đầu tiên liên quan đến biến thể này được báo cáo vào tháng 2/2021. Tần suất của biến thể này tăng lên vào tháng 5/2021 và giảm vào tháng 6/2021. Theo các nhà khoa học, hiện không thấy biến thể này lây nhiễm cho một độ tuổi cụ thể nào.

Trong các nghiên cứu mới đây, các nhà khoa học người Hà Lan nói rằng không dễ để xác định được nguồn gốc của biến thể B.1.1.523. Tuy vậy sau khi sử dụng trình tự gene, họ xây dựng một mô hình và rồi phát hiện ra rằng tất cả các trường hợp đều xuất phát ở cùng một nhánh. Kết quả cho thấy nguồn gốc của biến chủng này rất có thể từ Moscow, Nga.

Tại sao các nhà khoa học lo ngại về biến thể này?

Lý do chính khiến các nhà khoa học lo ngại về biến thể này là do chúng có khả năng loại bỏ 3 axit amin trong supersite kháng nguyên NTD và sự đột biến E484K - điều xảy ra với các biến thể B.1.351 và P.1. Sự đột biến E484K có liên quan đến khả năng né tránh sự bảo vệ của hệ miễn dịch. Còn biến thể B.1.351 và P.1 lại có liên quan đến việc giảm hiệu quả của vaccine.

Các nhà nghiên cứu Hà Lan đã liên kết nhiều trình tự (MSA) với trình tự axit amin của các biến thể cần quan tâm (VoC) và chủng SARS-CoV-2 ban đầu. Họ phát hiện ra rằng ba VoC (Alpha, Beta và Delta) có sự xóa bỏ ở một trong những vùng của supersite kháng nguyên NTD. Trong khi đó, biến thể mới B.1.1.523 này cũng phát hiện sự đột biến E484K tương tự như những biến thể trước đó.

Vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để có thể xác định chính xác khả năng lây truyền của biến thể mới này.