7 bộ có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công bằng 0

Tính đến 6/10/2021, 9 bộ có văn bản đề nghị trả lại toàn bộ số vốn là 8.054 tỷ đồng, chiếm 44,08% kế hoạch vốn Thủ tướng giao.

7 bộ có tỷ lệ giải ngân đạt 0%

Sáng 7/10, Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị trực tuyến với các bộ, ngành về giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài của Chính phủ 9 tháng năm 2021.

Phát biểu tại hội nghị, ông Trương Hùng Long - Cục trưởng Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài khối các bộ, ngành trung ương thời gian qua có nhiều khó khăn. Mặc dù 9 tháng đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng, các bộ ngành và địa phương đều rất nỗ lực thực hiện quyết liệt các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy giải ngân, nhất là sau hội nghị hồi tháng 6.

Về phía Bộ Tài chính, từ tháng 6 đến nay, đã quyết liệt triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để hỗ trợ cho công tác giải ngân vốn đầu tư công nguồn nước ngoài như đôn đốc nhập Tabmis, trình ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến vốn nước ngoài.

Đặc biệt, trong tháng 8 và tháng 9 năm 2021, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, nhiều địa phương phải giãn cách, Bộ Tài chính đã tích cực làm việc trực tuyến và trao đổi với tất cả các chủ dự án của 13 bộ, ngành được giao kế hoạch vốn nước ngoài để rà soát, đôn đốc giải ngân, phối hợp xử lý các khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến giải ngân thuộc phạm vi trách nhiệm của Bộ Tài chính.

Tuy nhiên, 9 tháng qua, tỷ lệ giải ngân vốn vay nước ngoài ở khối bộ, ngành đạt thấp, thậm chí rất thấp so với các năm 2020 và 2019.

Tính đến ngày 6/10/2021, tỷ lệ giải ngân chung mới đạt 19,03% kế hoạch so với yêu cầu tại công điện của Thủ tướng dù con số này đã thể hiện sự cố gắng rất lớn. Đáng nói, có 7 bộ được giao vốn có tỷ lệ giải ngân bằng 0%; trong khi 9 bộ có văn bản đề nghị trả lại toàn bộ số vốn là 8.054 tỷ đồng, chiếm 44,08% kế hoạch vốn Thủ tướng giao.

Số vốn này có thể phải điều chuyển cho các bộ, địa phương có nhu cầu giải ngân vượt kế hoạch hoặc buộc phải hủy kế hoạch vốn theo quy định.

Thông tin tại hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại Võ Hữu Hiển cho biết, tính đến 6/10/2021, Bộ Tài chính đã nhận được 620 bộ hồ sơ rút vốn của các bộ, ngành. Tất cả hồ sơ rút vốn đều đã được xử lý khẩn trương, các đơn rút vốn chưa đầy đủ hoặc thiếu sót đều được phối hợp với chủ dự án để giải quyết, đến nay không còn tồn đọng đơn rút vốn.

Về giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài 9 tháng năm 2021 của các bộ, ngành, tại Quyết định số 2185/QĐ-TTg ngày 21/12/2020, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho các bộ, ngành, địa phương kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021, trong đó nguồn nước ngoài là 51.550 tỷ đồng, trong đó của bộ ngành là 16.637 tỷ đồng; địa phương 34.913 tỷ đồng.

Các bộ, ngành nhập dự toán trên hệ thống Tabmis đến hết tháng 9/2021 là 13.043 tỷ đồng, đạt 78%.

Dịch COVID-19 ảnh hưởng lớn đến tiến độ giải ngân

Tại hội nghị, đại diện các bộ, ngành đã báo cáo tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài trong 9 tháng đầu năm 2021 và nêu các nguyên nhân, vướng mắc dẫn đến tình trạng chậm giải ngân nguồn vốn này.

Theo ông Trương Hùng Long, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp nhất là tại 19 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam và tại Hà Nội, Đà Nẵng… đã tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh và việc triển khai các dự án. Đến nay, do dịch Covid-19 có rất nhiều dự án đã bị ngừng.

Ngoài ra, tình hình chậm tiến độ hoặc không có khối lượng giải ngân do các vướng mắc trong quá trình triển khai dự án như: chậm triển khai các công tác sẵn sàng cho đầu tư như chậm giải phóng mặt bằng, tái định cư, thiết kế cơ sở, chậm trong đấu thầu, ký hợp đồng; đang trong quá trình thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, điều chỉnh hiệp định vay với các nội dung như gia hạn thời gian thực hiện, thời gian giải ngân, sử dụng vốn dư, điều chỉnh chủ đầu tư, tỷ lệ thanh toán ngoại tệ/ nội tệ, điều chỉnh kinh phí giữa các hạng mục.

Bên cạnh đó, công tác kế hoạch vốn chưa tốt, nhiều bộ, ngành chưa thể giao hết kế hoạch vốn chi tiết dẫn đến phải hủy dự toán.

Tăng cường năng lực tổ chức thực hiện dự án ODA ở cấp cơ quan chủ quản

Kết luận hội nghị, Cục trưởng Trương Hùng Long cho rằng, giải pháp là thúc đẩy tối đa giải ngân trong điều kiện cho phép, nhất là ở những vùng không bị giãn cách để bù đắp lại phần khối lượng không thực hiện được tại những nơi không bị giãn cách.

Bộ Tài chính sẽ kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành khẩn trương thực hiện các giải pháp trong phạm vi quản lý của mình và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, trong đó có nguồn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài. Đồng thời, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu việc xem trước hồ sơ, tài liệu trên bản điện tử (sử dụng bản scan) để rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ ở mọi khâu của quá trình triển khai dự án.

Đối với các cơ quan chủ quản, đại diện Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành thực hiện kiểm tra, rà soát, giám sát, đôn đốc thực hiện kế hoạch vốn của các chủ dự án, kịp thời tháo gỡ ngay vướng mắc, khó khăn trong triển khai dự án và giải ngân; tiếp tục điều chuyển kế hoạch vốn nội bộ.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành cần tăng cường năng lực tổ chức thực hiện dự án ODA ở cấp cơ quan chủ quản, chủ đầu tư và ban quản lý dự án, đảm bảo đội ngũ cán bộ quản lý dự án có năng lực, trình độ chuyên môn cao; báo cáo Chính phủ, Thủ tướng về các vướng mắc phát sinh, đặc biệt là các vướng mắc liên quan đến chế độ, chính sách nhằm đẩy nhanh tốc độ giải ngân các dự án.

Đối với các chủ dự án, Bộ Tài chính đề nghị, các chủ dự án, ban quản lý dự án có trách nhiệm khẩn trương hoàn tất các thủ tục về đầu tư, xây dựng, về di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng để triển khai thực hiện dự án; kịp thời phát hiện các vướng mắc để xử lý hoặc báo cáo cơ quan chủ quản xử lý theo thẩm quyền, xin ý kiến “không phản đối” của nhà tài trợ.

Chủ dự án cần tuyển chọn tư vấn đủ năng lực, kinh nghiệm thiết kế dự án, đảm bảo đạt chất lượng, phù hợp với thực tế và tránh phải điều chỉnh trong quá trình triển khai. Chủ dự án gửi Kho bạc Nhà nước hồ sơ để làm thủ tục kiểm soát chi ngay sau khi có khối lượng hoàn thành; không để tồn đọng chứng từ, đặc biệt là các khoản hoàn chứng từ tài khoản đặc biệt.

Đối với các địa phương có dự án ODA của các bộ, ngành xử lý các vấn đề vướng mắc liên quan đến giải phóng mặt bằng, tái định cư đảm bảo bàn giao mặt bằng sạch cho dự án đúng tiến độ.

Bộ Tài chính cũng đề nghị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 29/6/2021 trong việc tổ chức kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về đầu tư công; chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tổng hợp báo cáo Thủ tướng về việc điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài năm 2021 theo chức năng nhiệm vụ...

Theo ông Trương Hùng Long khẳng định, Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp tháo gỡ khó khăn, thực hiện đồng bộ các giải pháp đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công; ứng dụng công nghệ thông tin hơn nữa trong giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi; tiếp tục hoàn thiện quá trình kiểm soát chi, xử lý đơn rút vốn tại Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước để đảm bảo đúng thời hạn, đúng chế độ quy định, không để tồn đọng hồ sơ mà không có lý do.