Uống nhầm vitamin D người lớn, trẻ 6 tháng ngộ độc

Bố mẹ bệnh nhi cho biết, trước khi nhập viện 3 tháng, gia đình được một người quen cho 2 lọ vitamin D3+K2 hình thức bên ngoài giống nhau (1 lọ dành cho người lớn và 1 lọ dành cho trẻ em).

Gia đình cho bé N.V uống nhầm lọ vitamin D3+K2 MK7 5000IE/ 200μg dành cho người lớn với liều lượng 3 giọt/ngày (5.000UI/giọt). "Trẻ uống khoảng 15.000 UI/ngày, cao gấp nhiều lần liều lượng tối đa vitamin D dùng cho trẻ 6 tháng tuổi", TS.BS Thái Thiên Nam - Phó Trưởng khoa Thận và Lọc máu, Bệnh viện Nhi Trung ương nói.

Khi bác sĩ thông báo trẻ bị ngộ độc vitamin D, đối chiếu với lọ thuốc trẻ uống thì gia đình mới phát hiện ra sự nhầm lẫn.

Qua thăm khám, thực hiện xét nghiệm cận lâm sàng, kết quả trẻ bị tăng canxi máu toàn phần: 5mmol/L (giới hạn bình thường: 2.1 – 2.4 mmol/L), tăng canxi inon hóa: 2.19mmol/L (giới hạn bình thường: 1.15 – 1.3 mmol/L), nồng độ vitamin D3 tăng cao: 1.320ng/ml (giới hạn bình thường: 50 - 250 ng/ml).

Tại khoa Thận và Lọc máu, trẻ được chỉ định ngừng tất cả các chế phẩm canxi và vitamin D, truyền dịch và dùng thuốc lợi tiểu để bù lại lượng dịch mất do nôn, tiểu nhiều và đào thải canxi máu.

Sau 5 ngày điều trị, trẻ hết nôn, không còn trình trạng mất nước, canxi toàn phần giảm từ 5mmol/L xuống còn 3 mmol/l. Tuy nhiên, trẻ vẫn còn đi tiểu nhiều.

"Trẻ vẫn tiếp tục tạm ngừng tất cả các chế phẩm canxi và vitamin D trong ít nhất 6 tháng, truyền dịch để bù lại lượng dịch mất và tăng đào thải canxi máu. Sau khi trẻ ra viện được tái khám định kỳ 2 tuần/lần để kiểm tra biến chứng sỏi thận, lắng đọng canxi ở các cơ quan khác có thể xảy ra”, bác sĩ Nam nói.

Ngộ độc vitamin D là tình trạng hiếm gặp và khó chẩn đoán vì triệu chứng không đặc hiệu, tuy nhiên tại khoa Thận và Lọc máu – Bệnh viện Nhi Trung ương, hàng năm tiếp nhận một số trường hợp trẻ ngộ độc vitamin D. Nguyên nhân thường do cha mẹ bổ sung vitamin D liều quá cao cho trẻ trong thời gian dài, không phải do chế độ ăn hay do tiếp xúc với ánh nắng.

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Nội tiết, liều dùng tối đa đối với vitamin D ở trẻ dưới 6 tháng tuổi là 1.000UI/ngày, trẻ 12 tháng tuổi - 1.500UI/ngày, trẻ từ 1 tới 3 tuổi - 2.500UI/ngày, trẻ từ 4-8 tuổi - 3.000UI/ngày và trẻ trên 9 tuổi - 4.000UI/ngày.  Ngoài ra, có trường hợp liều ngộ độc vitamin D có thể cao hoặc thấp hơn các mức nêu trên tùy thuộc vào từng thể trạng của trẻ.

Việc cha mẹ tự ý cho trẻ sử dụng vitamin D quá liều có thể gây ngộ độc, nhưng triệu chứng không xảy ra ngay mà khoảng một vài tháng hay thậm chí là một vài năm sau. Khi bị ngộ độc vitamin D, trong máu của trẻ sẽ bị lắng đọng nhiều canxi, dẫn đến tình trạng chán ăn, giảm cân, táo bón, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, vôi hóa ống thận, suy thận. Nếu không sớm phát hiện ra tình trạng này thì trẻ sẽ phải đối mặt với những biến chứng nặng nề, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng.

Để đảm bảo an toàn cho trẻ, các bác sĩ khuyến cáo cha mẹ cần tuân thủ những biện pháp sau:

- Cha mẹ không nên tự ý mua các thực phẩm chức năng, các loại vitamin thuốc cho trẻ uống khi chưa có chỉ định hoặc tư vấn của bác sĩ. Khi cần dùng thuốc cho trẻ phải được bác sĩ kê đơn, không lấy thuốc của người lớn hoặc thuốc của trẻ khác cho trẻ dùng.

- Các loại thuốc, vitamin cần để xa tầm tay của trẻ nhỏ hoặc để vào tủ riêng và có khóa.

- Người lớn cần để các loại thuốc, vitamin bảo quản ở nơi khô ráo, đựng trong hộp, lọ kín, có nhãn mác, hướng dẫn sử dụng đi kèm và hạn sử dụng.

- Gia đình cần thường xuyên vệ sinh sạch sẽ tủ thuốc, không được tiếp tục sử dụng thuốc bị hỏng hay thuốc đã quá hạn.

- Cha mẹ, người chăm sóc trẻ cần phải nắm rõ công dụng, liều lượng, đối tượng sử dụng của từng loại thuốc, vitamin và dùng đúng theo chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tránh nhầm lẫn gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.