Thủ tướng: ASEAN kiên định nguyên tắc thượng tôn pháp luật ở Biển Đông

Trong bài phát biểu của mình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: "Cần phát huy hiệu quả vai trò trung tâm của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin tại khu vực; từ đó hình thành và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử; đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng, tin cậy, bình đẳng trong quan hệ giữa các quốc gia khu vực, các đối tác; giải quyết hòa bình các tranh chấp, khác biệt trên cơ sở luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982 và tinh thần các văn kiện quy chuẩn của ASEAN về ứng xử chung ở khu vực như Hiệp ước hữu nghị TAC, Tuyên bố DOC, Tài liệu AOIP (quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương)..."

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM-53) và các hội nghị liên quan khai mạc tại Hà Nội sáng ngày 9/9, dưới sự điều hành của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh. 

Cũng tại lễ khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng khẳng định những thành quả đáng trân quý mà ASEAN đạt được trong nhiều thập kỷ qua, đang được thử lửa trong môi trường đầy biến động, với những thách thức chưa từng thấy, nhất là sự bùng phát dịch COVID-19.

Theo Thủ tướng, gắn kết và chủ động thích ứng không chỉ đơn thuần là chủ đề của 2020 mà điều đó cùng với tinh thần chủ động và trách nhiệm đã trở thành một thương hiệu của ASEAN, khi các nước thành viên hợp tác đối diện với khó khăn thách thức, đoàn kết cùng vượt sóng gió, tự tin tiến lên.

Thủ tướng nhấn mạnh chỉ còn 4 tháng nữa năm 2020 sẽ khép lại, thời gian không còn nhiều, dịch bệnh tiếp diễn rất phức tạp, người dân và doanh nghiệp đang phải gánh chịu nhiều thiệt hại nặng nề quá sức; môi trường kinh tế, địa chính trị khu vực, bao gồm cả Biển Đông, đang có nhiều biến động mạnh, tác động tới hòa bình, ổn định.

Tiếp nối những kết quả đã đạt được, Thủ tướng đề nghị các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN quan tâm thúc đẩy một số ưu tiên như tiếp tục đề cao đoàn kết, giữ vững thống nhất, triển khai thành công các Kế hoạch tổng thể thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025; tập trung đẩy lùi dịch COVID-19, thúc đẩy phục hồi bền vững.

"Trong bối cảnh phức tạp hiện nay, ASEAN cần tiếp tục kiên định với con đường và phương cách của mình trong hơn 5 thập kỷ.... Chúng ta tiếp tục phát huy những giá trị, bản sắc của ASEAN. Đó là chất keo gắn bó người dân các nước thành viên trong tình thân ái, sẻ chia, gắn kết như hình ảnh “bó lúa vàng” trên nền xanh của lá cờ ASEAN cùng với bài hát ASEAN mà chúng ta cần thúc đẩy để trở thành những biểu tượng phổ biến, niềm tự hào của 650 triệu người dân ASEAN", Thủ tướng nhấn mạnh

Thủ tướng tái khẳng định cam kết của Việt Nam nỗ lực hết mình cùng các nước thành viên xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN và trông đợi sự ủng hộ và hợp tác của các nước thành viên ASEAN để có thể hoàn thành tốt nhất nhiệm kỳ 2020, vì một ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng.

Trong bài phát biểu ngay sau đó, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định năng động trong hành động và linh hoạt trong ứng phó, sáng tạo trong hợp tác là những đặc điểm của ASEAN trong các thập kỷ qua. 

Theo Phó Thủ tướng, ASEAN đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ trong cách thức vận hành của hệ thống quan hệ quốc tế, vai trò của hợp tác quốc tế và thể chế đa phương chịu nhiều thách thức. Xu thế chính trị cường quyền, toan tính vị kỷ và tính bất định trong hành xử của các quốc gia có chiều hướng gia tăng. Tiến trình toàn cầu hóa, liên kết khu vực, tự do hóa kinh tế phần nào chững lại. Cùng với đó là những diễn biến phức tạp của các vấn đề toàn cầu, nổi lên là COVID-19.   

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng khẳng định ASEAN vẫn đang thể hiện được tâm thế vững vàng, duy trì cách tiếp cận riêng theo phương cách ASEAN để giữ vững hòa bình, phát triển và ổn định khu vực, trước những tác động đa chiều của môi trường chiến lược bên ngoài. 

"ASEAN sẽ tiếp tục tham gia đóng góp và phát huy vai trò trong các nỗ lực duy trì hòa bình, an ninh quốc tế. Đối với các thách thức đối với an ninh và ổn định trên Biển Đông, ASEAN sẽ kiên định với lập trường nguyên tắc, nhấn mạnh kiềm chế, giải quyết hòa bình các tranh chấp dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế và UNCLOS, thúc đẩy đối ngoại, tăng cường xây dựng lòng tin, không quân sự hóa, không làm phức tạp tình hình.

ASEAN kiên định thúc đẩy triển khai thực hiện nghiêm túc tuyên bố DOC và nỗ lực xây dựng Bộ quy tắc ứng xử COC hiệu quả, thực chất phù hợp với luật pháp quốc tế, Công ước luật biển 1982", Phó Thủ tướng nhấn mạnh. 

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 và chuỗi gần 20 sự kiện liên quan sẽ diễn ra từ ngày 9-12/9 theo hình thức trực tuyến với sự tham gia của 27 đoàn thuộc 4 châu lục. 

Đây là loạt hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao lớn và quan trọng nhất trong năm Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam.

Sau khi tham dự phiên toàn thể Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN sẽ tham dự một loạt các sự kiện quan trọng như Hội nghị Uỷ ban Hiệp ước Đông-Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Hội nghị Điều phối ASEAN lần thứ 27, Phiên họp đặc biệt Hội đồng Điều phối ASEAN về phát triển tiểu vùng, Hội nghị Bộ trưởng các nước ASEAN+3 (APT) lần thứ 21 cùng các Hội nghị Bộ trưởng ASEAN với các đối tác Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. 

Dự kiến trong khuôn khổ hội nghị sẽ có khoảng 40 văn kiện được xem xét, ghi nhận và thông qua; trong đó, đáng chú ý là Thông báo chung của AMM 53, Kế hoạch hành động Hà Nội II của ARF nhằm định hướng cho hoạt động và hợp tác ARF giai đoạn 2020-2025, Tuyên bố Hà Nội kỷ niệm 15 năm thành lập EAS. Các hội nghị bộ trưởng khác như PMC+1, ASEAN+3, EAS, ARF... sẽ có Tuyên bố Chủ tịch về kết quả chính của từng hội nghị. Cũng trong dịp này, các bộ trưởng sẽ thông qua một số Kế hoạch mới cho giai đoạn 2021-2025 với các đối tác.