Tây Ninh phát triển sản phẩm OCOP gắn liền bản sắc và bền vững

Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) của Tây Ninh đã mang lại nhiều kết quả tích cực, giúp các sản phẩm địa phương nổi bật và thu hút sự quan tâm của thị trường trong nước và quốc tế.

Qua quá trình triển khai, Tây Ninh không chỉ phát huy tiềm năng đặc sản mà còn tạo điều kiện cho người dân địa phương phát triển kinh tế. Đặc biệt, các sản phẩm OCOP đã trở thành đòn bẩy kinh tế mới, góp phần thúc đẩy ngành nông nghiệp và làng nghề truyền thống, đồng thời nâng cao giá trị các sản phẩm nông sản.

Kết quả thực hiện chương trình OCOP tại Tây Ninh

Sau nhiều năm triển khai, Tây Ninh đã công nhận hàng loạt sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn từ 3 đến 5 sao. Các sản phẩm nổi bật gồm các loại nông sản như mãng cầu Bà Đen, muối tôm, bánh tráng phơi sương Trảng Bàng và nhiều sản phẩm chế biến từ rau, củ, quả. Những sản phẩm này không chỉ được đánh giá cao về chất lượng mà còn mang đậm nét văn hóa và bản sắc của người dân Tây Ninh.

Bằng những nỗ lực liên tục của các cấp chính quyền và sự ủng hộ của người dân, Tây Ninh hiện đã có hàng chục sản phẩm đạt chứng nhận OCOP, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước. Các sản phẩm này được đóng gói, xây dựng thương hiệu và hoàn thiện về chất lượng, góp phần tăng cường giá trị sản xuất tại địa phương.

Tính đến cuối năm 2023, toàn tỉnh có 88 sản phẩm đạt chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên, với hầu hết mang tính đặc thù và chỉ được tìm thấy ở địa phương. Sản phẩm đầu tiên có thể kể đến muối tôm, dù không giáp biển, nhưng muối tôm Tây Ninh nổi tiếng cả nước. Kế đến, mãng cầu là sản vật vùng đất thánh khi gắn liền với địa danh núi Bà Đen. Với hương vị khác biệt, mãng cầu Tây Ninh ngày càng chuẩn hoá về chất lượng từng bước hội nhập thị trường.

Ngoài ra, người dân Tây Ninh đã nâng tầm sản phẩm thành bánh tráng phơi sương, bánh tráng siêu mỏng, 1 trong 2 sản phẩm này được tỉnh chọn là sản phẩm OCOP 5 sao đầu tiên của địa phương, đang thực hiện thủ tục đề nghị Bộ NN-PTNT công nhận và đã hội nhập sâu vào thị trường thế giới.

Tập trung phát triển sản phẩm đặc thù

Tây Ninh sở hữu tiềm năng phát triển sản phẩm OCOP vô cùng phong phú. Với đặc điểm địa hình đa dạng từ đồng bằng, trung du đến vùng đồi núi, Tây Ninh có điều kiện thích hợp cho nhiều loại nông sản phong phú và đặc trưng. Các loại cây trồng như mãng cầu, chuối, lúa nếp, và các loại rau củ đều có khả năng phát triển thành các sản phẩm OCOP nếu có chiến lược đầu tư và liên kết sản xuất hợp lý.

Ngoài ra, văn hóa làng nghề truyền thống ở Tây Ninh cũng là một yếu tố tiềm năng cần được khai thác. Các làng nghề như làm bánh tráng, làm mắm, trồng cây thuốc nam có thể trở thành nền tảng cho việc mở rộng các sản phẩm OCOP, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng hiện đại.

Ông Nguyễn Đình Xuân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Tây Ninh cho rằng, để sản phẩm OCOP đạt hiệu quả bền vững, tạo thương hiệu và chỗ đứng vững chắc trên thị trường, tỉnh không chạy theo số lượng mà tập trung phát triển các sản phẩm đặc thù, gắn liền với điều kiện địa lý, văn hóa và sinh hoạt của cộng đồng. Qua đó, nhiều sản phẩm OCOP đặc trưng của Tây Ninh đã được công nhận và đón nhận.

Đặt mục tiêu đến năm 2025, Tây Ninh phấn đấu có ít nhất 79 sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên, trong đó có tối thiểu 55 cơ sở, doanh nghiệp sở hữu sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao. Tỉnh cũng hướng đến việc xây dựng chuỗi giá trị OCOP xanh, theo mô hình kinh tế tuần hoàn gắn với vùng nguyên liệu bền vững, với mục tiêu ít nhất 76% cơ sở OCOP đạt được tiêu chí này. Hiện tại, dù mới vượt qua hơn 2/3 chặng đường, Tây Ninh đã đạt và thậm chí vượt chỉ tiêu đề ra.

Ông Xuân cho biết thêm, dư địa phát triển các sản phẩm OCOP của Tây Ninh còn rất lớn. Để chương trình thực sự mang lại lợi ích cho người nông dân, tỉnh đang đẩy mạnh các chính sách liên kết trong sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm theo chuỗi giá trị và tăng cường kích cầu, nhằm nâng cao thương hiệu cho các đặc sản địa phương.

Gần đây, tại kỳ họp thứ 12 của Hội đồng nhân dân tỉnh Tây Ninh khóa X (nhiệm kỳ 2021 - 2026), Nghị quyết quy định các khoản chi và mức hỗ trợ cho chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2024-2025 đã được thông qua.

Theo nghị quyết, các hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp vừa và nhỏ, trang trại, hộ sản xuất có đăng ký kinh doanh và muốn mở điểm giới thiệu, bán sản phẩm OCOP sẽ nhận hỗ trợ kinh phí biển hiệu và quầy kệ trưng bày, với diện tích tối thiểu 20m² và yêu cầu trưng bày ít nhất 50% sản phẩm OCOP của tỉnh. Mỗi điểm giới thiệu sẽ được hỗ trợ 50% tổng kinh phí xây dựng (do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt), với mức hỗ trợ tối đa không quá 50 triệu đồng.

Chính sách liên kết trong sản xuất và chuỗi giá trị

Để phát triển sản phẩm OCOP một cách bền vững, Tây Ninh đang tập trung vào chính sách liên kết sản xuất giữa nông dân, doanh nghiệp và các hợp tác xã. Các chuỗi liên kết giúp người dân tiếp cận với kỹ thuật sản xuất tiên tiến, đồng thời đảm bảo chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn OCOP. Các hợp tác xã cũng đóng vai trò cầu nối quan trọng trong việc thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, giúp người nông dân yên tâm sản xuất, không lo ngại về đầu ra của sản phẩm.

Bên cạnh đó, việc xây dựng chuỗi giá trị là yếu tố quyết định giúp nâng cao giá trị của sản phẩm OCOP. Các sản phẩm không chỉ dừng lại ở khâu trồng trọt, mà còn được đưa vào các giai đoạn như chế biến sâu, đóng gói và phân phối. Điều này giúp sản phẩm OCOP Tây Ninh không chỉ có chất lượng tốt mà còn có hình thức bắt mắt, tạo sức hút mạnh mẽ với thị trường tiêu dùng.

Tây Ninh đang tập trung vào việc cải tiến chất lượng các sản phẩm OCOP thông qua áp dụng công nghệ hiện đại và quy trình sản xuất đạt chuẩn quốc tế. Các nhà sản xuất được hỗ trợ để thực hiện các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và chất lượng, từ đó giúp sản phẩm địa phương có khả năng cạnh tranh cao hơn, không chỉ trong nước mà còn trên thị trường quốc tế.

Chính quyền tỉnh cũng triển khai các chương trình quảng bá sản phẩm OCOP, tạo điều kiện cho sản phẩm tiếp cận người tiêu dùng rộng rãi. Các sự kiện triển lãm, hội chợ sản phẩm OCOP được tổ chức thường xuyên giúp người dân và du khách có cơ hội trải nghiệm và mua sắm sản phẩm ngay tại địa phương.

Đồng thời, việc mở rộng mạng lưới phân phối qua các sàn thương mại điện tử cũng giúp sản phẩm OCOP Tây Ninh có mặt trên thị trường quốc gia và quốc tế, nâng cao giá trị thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ.