Tại sao bưởi và chuối là lễ vật thắp hương quan trọng ở miền Bắc?

Chuối và bưởi là hai trái cây chủ lực trên mâm cúng của người miền Bắc. Vào dịp Tết Nguyê đán hay các ngày rằm quan trọng, nhiều gia đình nhất định phải mua hai loại quả này để bày lễ thắp hương trên bàn thờ thần linh, gia tiên.

Tại sao người miền Bắc chọn chuối và bưởi thắp hương?

Trong mâm ngũ quả của người miền Bắc, chuối và bưởi là hai loại quả quan trọng, thậm chí nhiều gia đình coi là không thể thiếu. Khi đã có chuối và bưởi, họ có thể linh hoạt lựa chọn một số loại quả khác để trình bày cho đẹp và đảm bảo ý nghĩa.

Cách bày mâm ngũ quả truyền thống của người miền Bắc thường là theo quan niệm ngũ hành trong triết học cổ phương Đông, 5 loại quả tương ứng với 5 màu tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Trong đó, nải chuối là thành phần quan trọng nhất, nhất định phải là chuối còn xanh, màu tượng trưng cho hành Mộc. Còn màu vàng của quả bưởi ứng với hành Thổ.

Khi bày mâm ngũ quả, người miền Bắc thường để nải chuối ở dưới rồi đặt quả bưởi vào giữa, trang trí thêm các loại quả khác như thanh long, đu đủ, quýt cho đẹp mắt. 

Nải chuối có các quả dài hướng lên trên như bàn tay ôm lấy, đỡ lấy toàn bộ những loại quả khác, tượng trưng cho gia đình sum vầy, quây quần, đầm ấm, đùm bọc và gắn kết. Chính giữa là quả bưởi tượng trưng cho phúc lộc, ngụ ý cầu ước sự an khang, thịnh vượng. Hành Mộc và hành Thổ đều vượng cho thấy mùa màng tươi tốt, cuộc sống no ấm, đủ đầy.

Vào những ngày rằm, mùng 1 bình thường, các ngày giỗ chạp, trên bàn thờ không nhất thiết bày mâm ngũ quả, các gia đình thường chọn những loại trái cây đẹp, ngon để dâng cúng theo sở thích. Tuy nhiên, bưởi và chuối vẫn thường được ưu tiên lựa chọn nhiều nhất. 

Cách chọn chuối thắp hương

Chuối thắp hương không nên là chuối chín hẳn vì khi đó quả sẽ dễ bị rụng. Nếu để bày mâm ngũ quả thì phải chọn chuối xanh, già, quả to, xanh, căng bóng và không bị non góc cạnh. Chuối xanh mới đỡ được các quả khác, không xảy ra hiện tượng quả chuối bị gãy, những trái táo, cam... ở phía trên rơi xuống.

Nên chọn nải chuối có số quả lẻ, vì số lẻ được coi là số dương, thể hiện sự sinh sôi, phát triển.

Chuối còn râu sẽ đẹp hơn chuối bị trụi râu, bởi phần râu ở quả chuối cũng được coi là thể hiện sự phát tài, phát lộc.

Người miền Bắc thường chọn chuối tiêu thắp hương thay vì chuối tây bởi chuối tiêu quả dài cong, ôm được nhiều trái cây khác. Một số địa phương như Huế chọn chuối sứ, chuối ngự, chuối mật để thắp hương vì đó là những loại chuối ngon tiến vua ngày xưa.

Trước khi đưa lên bàn thờ, cần dùng khăn giấy lau sạch những trái chuối, tránh để nước đọng ở cuống, sẽ nhanh hỏng và thối. 

Những sai lầm khi chuẩn bị trái cây thắp hương

Nhiều gia đình mua quả về thường rửa cẩn thận cho quả bóng, đẹp. Tuy nhiên, điều này sẽ làm quả sớm bị héo hoặc thối nếu đọng nước. Bạn chỉ cần dùng khăn giấy ẩm lau sạch quả là được. Với những quả bưởi có vỏ bị ố vàng hay mốc xanh, bạn hòa chút nước vôi sạch, thấm vào khăn lau đều, vỏ sẽ vàng đẹp mà không lo đọng nước.

Chọn những quả chín đẹp cũng là một sai lầm vì mâm ngũ quả thường được để trong mấy ngày, nếu quả chín quá sẽ nhanh chóng bị nẫu, hỏng qua quá trình thắp hương.

Vì thế, khi chọn quả để thắp hương, nên chọn những quả già, quả ương hoặc chín vừa độ để không bị mềm nhũn, thối hỏng trước khi gia đình thụ lộc xong.