Nằm trên địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn của tỉnh Lai Châu, Hợp tác xã Nông - Công nghiệp và Thương mại - Du lịch Than Uyên (HTX Than Uyên) đang nổi lên như một mô hình kinh tế tập thể tiêu biểu của khu vực Tây Bắc, minh chứng rõ nét cho hiệu quả của việc khai thác lợi thế địa phương gắn với tư duy sản xuất hiện đại.
Bên lòng hồ Thủy điện Huội Quảng, trải dài qua bản Chát với diện tích mặt nước hơn 5.000 ha, HTX Than Uyên đã tận dụng hiệu quả tiềm năng mặt nước rộng lớn để phát triển nuôi trồng thủy sản. Từ những lồng cá đầu tiên, HTX từng bước hình thành mô hình nuôi cá lồng quy mô lớn, trở thành một trong những HTX kiểu mới đi đầu trong lĩnh vực thủy sản của vùng Tây Bắc.
Nhờ liên kết tiêu thụ cá của các hộ chăn nuôi trên lòng hồ nên các sản phẩm HTX sản xuất, chế biến được đánh giá chất lượng cao.
Hiện nay, HTX Than Uyên sở hữu 60 lồng cá và tham gia 2 chuỗi liên kết tiêu thụ, nâng tổng số lồng lên 105. Sản lượng cá thương phẩm đạt bình quân khoảng 60 tấn mỗi năm, mang về doanh thu hàng chục tỷ đồng.
Không dừng lại ở sản phẩm thô, HTX đã mạnh dạn đầu tư chế biến sâu, đưa thương hiệu cá lòng hồ Lai Châu cùng các sản phẩm như chả cá lăng AA, viên thả lẩu cá AA, nước cốt lẩu cá AA, xúc xích cá AA… vào hệ thống siêu thị tại Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Thanh Hóa và nhiều địa phương khác.
Nhiều sản phẩm của HTX Than Uyên được công nhận OCOP 3 sao, liên tục nằm trong nhóm sản phẩm được người tiêu dùng Thủ đô bình chọn yêu thích và vinh dự nhận Bằng khen của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam.
Theo ông Lê Tuấn Anh, Phó Giám đốc HTX Than Uyên, thời gian tới, HTX sẽ tiếp tục mở rộng danh mục sản phẩm, tập trung vào phân khúc chế biến sâu nhằm gia tăng giá trị, đa dạng hóa tệp khách hàng và nâng cao sức cạnh tranh.
Việc đầu tư kho lưu trữ sản phẩm chế biến được xem là giải pháp quan trọng để điều tiết tình trạng "được mùa mất giá". Đáng chú ý, HTX đã chủ động sản xuất thức ăn cho cá, qua đó giảm chi phí logistics - một trong những rào cản lớn đối với sản xuất nông nghiệp ở Lai Châu.
Thành công của HTX Than Uyên là minh chứng sinh động cho sức mạnh của kinh tế tập thể khi biết tận dụng tiềm năng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, kết hợp nuôi trồng theo tiêu chuẩn VietGAP, chế biến theo ISO, ứng dụng công nghệ 4.0 và xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ thức ăn, nuôi trồng, chế biến đến tiêu thụ.
Không chỉ tạo việc làm ổn định cho 45-80 lao động địa phương với mức thu nhập từ 7–15,5 triệu đồng/tháng, HTX còn liên kết với hàng trăm hộ dân trồng ngô, sắn, đậu tương làm nguyên liệu thức ăn cho cá; trồng ớt, rau sạch và cây thảo dược. Qua đó, HTX Than Uyên góp phần quan trọng vào công cuộc giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.
Tuy nhiên, phía sau những con số ấn tượng ấy là không ít khó khăn, vướng mắc mà HTX Than Uyên cũng như nhiều mô hình kinh tế tập thể ở vùng dân tộc thiểu số đang phải đối mặt, đặc biệt trong quá trình triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.
Ông Lê Tuấn Anh thẳng thắn chia sẻ, các mô hình HTX rất trăn trở khi cơ chế, chính sách hiện nay chưa thực sự thông thoáng để kinh tế tập thể vùng dân tộc thiểu số có thể bứt phá mạnh mẽ hơn.
"Việc tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi theo Nghị định 57/2018 (về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn) và Nghị định 37/2024 (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản) còn nhiều thủ tục rườm rà, thời gian giải ngân kéo dài. Trong khi HTX cần nguồn vốn lưu động lớn để thu mua cá vào vụ và đầu tư kho lạnh bảo quản sản phẩm chế biến", ông Tuấn Anh nêu thực tế.
Thương hiệu cá lòng hồ Lai Châu cùng hàng loạt sản phẩm chế biến sâu đã đến các siêu thị lớn tại nhiều tỉnh, thành phố.
Để giải quyết bài toán thị trường và đáp ứng xu hướng tiêu dùng trong thời đại số, HTX Than Uyên đã nghiên cứu, sản xuất các sản phẩm cá làm sạch, cắt khúc, filê đóng gói sẵn, đảm bảo an toàn thực phẩm.
Song song đó, HTX đang hoàn thiện thủ tục đăng ký xây dựng 9 sản phẩm OCOP mới; tham gia Đề án số 1054 của UBND tỉnh Lai Châu về hỗ trợ xây dựng mô hình HTX hoạt động hiệu quả, liên kết sản xuất - tiêu thụ gắn với chuỗi giá trị giai đoạn 2022-2025. Mục tiêu là quy hoạch vùng nuôi trồng thủy sản quy mô lớn, phát huy tối đa tiềm năng địa phương, tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.
Bình luận