ĐBQH muốn làm rõ xăng 'thiếu thật hay giả', Bộ trưởng Công Thương lên tiếng

Tại phiên thảo luận về kinh tế xã hội, ngân sách năm 2022 và dự toán kế hoạch 2023 sáng 28/10, Đại biểu Quốc hội Tạ Thị Yên (tỉnh Điện Biên) nêu bất cập trên thị trường bán lẻ xăng dầu thời gian qua khi thiếu nguồn cung cục bộ.

Đại biểu Yên nhận xét, Việt Nam có chiến lược an ninh năng lượng quốc gia, hai nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, Bình Sơn đảm bảo tới 70-80% sản lượng tiêu thụ trong nước, chỉ phải nhập khẩu 20%. Nhưng thời gian qua đã xảy ra hiện tượng "hết xăng" tại một loạt các cây xăng ở TP.HCM, miền Tây.

"Việc xăng dầu thiếu thật hay giả cần phải nghiêm túc nghiên cứu, đánh giá để có giải pháp căn cơ, lâu dài", bà Yên đề nghị.

Theo đại biểu Yên, xăng dầu là nhiên liệu, đầu vào của nền kinh tế, một trong những trụ cột quan trọng chính của an ninh năng lượng quốc gia. Giá xăng, dầu tác động tới hầu hết ngành kinh tế và đời sống, sinh hoạt của người dân. Vì thế, khi giá xăng dầu ổn định, các cân đối vĩ mô sẽ ổn định, sản xuất kinh doanh phát triển, tăng trưởng kinh tế và Nhà nước lại thu được thuế, phí từ nền kinh tế.

"Cách can thiệp tốt nhất của Nhà nước đối với thị trường xăng dầu là bằng chính sách tài khóa, thông qua thuế, phí và làm tốt công tác phối hợp giữa các cơ quan liên quan", bà Yên nói.

Tại phiên thảo luận hôm qua (27/10), nhiều đại biểu Quốc hội cũng cho rằng, sự phối hợp điều hành thị trường xăng dầu của các bộ liên quan còn lúng túng.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) nhận xét, tình hình thiếu hụt xăng dầu vẫn đang xảy ra cục bộ, chưa được xử lý dứt điểm. Việc này gây bức xúc và làm ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất của người dân, doanh nghiệp.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) nói, cơ quan quản lý cần sớm khắc phục sự đứt gãy chuỗi cung ứng trên thị trường xăng dầu và rút ra bài học kinh nghiệm quản lý, điều hành để không tái diễn.

Trước đó, 36 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tại TP.HCM cũng từng nêu trong đơn gửi Chính phủ đầu tháng 10 rằng, điều hành của hai Bộ Công Thương, Tài chính có vấn đề. Theo các doanh nghiệp, hai cơ quan được giao nhiệm vụ điều hành thị trường và giá xăng dầu thời gian qua bị cho rằng "phản ứng chậm và đùn đẩy trách nhiệm".

Bộ trưởng Công Thương khẳng định không thiếu nguồn cung

Trả lời câu hỏi của các Đại biểu Quốc hội, tại phiên thảo luận sáng nay 28/10, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên nói: "Không có sự thiếu hụt nguồn cung xăng dầu như dư luận nghi ngờ, bởi năng lực sản xuất của hai nhà máy Bình Sơn, Nghi Sơn đảm bảo cung cấp 80% nhu cầu sử dụng trong nước với khối lượng 2,5-2,6 triệu khối. Cùng với đó là 34 doanh nghiệp đầu mối nhập 500.000 khối. Như vậy, tổng lượng xăng dầu của chúng ta tương đương 3 triệu khối, đáp ứng nhu cầu sử dụng hết tháng 11 chứ không chỉ trong tháng 10. Thời gian tới các doanh nghiệp đầu mối tiếp tục nhập khẩu, 2 nhà máy tiếp tục sản xuất”.

Về nguyên nhân nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu khu vực phía Nam đóng cửa hoặc bán gián đoạn, ông Diên cho biết, do lúc doanh nghiệp nhập vào thì giá cao, lúc bán thì giá thấp, đồng thời phải gánh các chi phí khác như bảo quản, dự trữ xăng dầu, hao hụt, mức chiết khấu biến động tăng giảm liên tục, có những giai đoạn chiết khấu 0 đồng/lít...

Cùng với đó là các khoản vay cho doanh nghiệp hạn chế, khó tiếp cận nên doanh nghiệp không có tiền nhập xăng dầu. Ngoài ra, do trước đây có nhiều nguồn cung, các doanh nghiệp bán lẻ ký hợp đồng mua bán với nhiều doanh nghiệp đầu mối. Nhưng vì có nhiều nguồn lấy hàng với giá cạnh tranh, thậm chí khu vực TP.HCM có một số lượng đáng kể xăng dầu trôi nổi, kể cả xăng dầu giả, xăng dầu lậu nên có doanh nghiệp bán lẻ suốt thời gian dài ký hợp đồng mua hàng mà không lấy.

“Thời gian qua, chúng ta tiếp tục bắt được những vụ xăng giả hàng chục nghìn m3, đấy là tảng băng nổi chứ còn chìm nó là bao nhiêu thì cần thời gian làm rõ. Bây giờ chúng ta đánh mạnh vào xăng dầu giả, siết chặt xử lý xăng dầu lậu và chỉ còn xăng dầu chính thống. Do nguồn cung khan hiếm, một số doanh nghiệp quay trở lại lấy hàng và bị doanh nghiệp đầu mối từ chối bán hàng. Cho nên câu chuyện "lắm mối tối nằm không" đã xảy ra với xăng dầu”, ông Diên dẫn chứng.

Ông Diên cho biết thêm: "Để đảm bảo nguồn cung, Bộ đã có công văn gửi hai nhà máy phải duy trì sản xuất, đảm bảo nguồn cung trong nước, đồng thời đề nghị Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ cho vay lãi suất để các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu. Bộ cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng có chính sách điều hành hợp lý, minh bạch, kịp thời, đồng thời rà soát để chấn chỉnh việc dự trữ, đảm bảo nguồn cung".