Chặn hàng giả trên thị trường số: Bảo vệ người tiêu dùng từ phối hợp đa chiều

Sự phát triển nhanh của thương mại điện tử đã mở ra kênh mua sắm tiện lợi cho người tiêu dùng, đồng thời đặt ra thách thức lớn trong công tác quản lý thị trường. Hàng giả, hàng kém chất lượng, gian lận thương mại không chỉ xuất hiện ở kênh truyền thống mà còn len lỏi sâu vào các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, đặc biệt dưới hình thức bán hàng qua livestream.

Trước thực tế đó, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã xác định rõ vai trò trung tâm trong việc kết nối, điều phối các lực lượng, từ cơ quan quản lý, chính quyền địa phương đến doanh nghiệp và các nền tảng thương mại điện tử, hình thành mạng lưới phối hợp đa chiều nhằm phòng chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Phối hợp liên ngành, “đánh trúng” điểm nóng hàng giả

Theo thống kê của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, trong năm 2025, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã xử lý hơn 1.900 vụ việc liên quan đến hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính trên 55 tỷ đồng. Riêng 6 tháng cuối năm, số vụ vi phạm tăng khoảng 25% so với nửa đầu năm, cho thấy áp lực lớn trong giai đoạn cao điểm tiêu dùng.

Để kiểm soát tình hình, Cục đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành như Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc chia sẻ dữ liệu, xác minh nguồn gốc hàng hóa và xử lý các đường dây vi phạm có tổ chức. Đồng thời, công tác phối hợp với chính quyền địa phương được đẩy mạnh, tập trung vào các địa bàn có lượng giao dịch thương mại điện tử lớn.

Điển hình, tháng 10/2025, thông qua phối hợp liên ngành, lực lượng chức năng tại Hà Nội và TP.HCM đã kiểm tra một số kho hàng phục vụ kinh doanh online, phát hiện gần 30.000 sản phẩm quần áo, phụ kiện giả mạo nhãn hiệu nổi tiếng, chủ yếu tiêu thụ qua sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Toàn bộ số hàng hóa vi phạm đã bị tạm giữ, xử lý theo quy định.

Theo đánh giá của Cục, việc “đánh trúng” các điểm nóng, kho hàng trung chuyển đã giúp ngăn chặn từ gốc nguồn cung hàng giả, thay vì chỉ xử lý các gian hàng nhỏ lẻ trên không gian mạng.

Bắt tay doanh nghiệp, sàn TMĐT để bảo vệ người mua

Cùng với sự vào cuộc của các cơ quan quản lý, vai trò của doanh nghiệp và các sàn thương mại điện tử ngày càng được đề cao. Trong năm 2025, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đã phối hợp với nhiều doanh nghiệp sở hữu thương hiệu và các nền tảng TMĐT lớn để thiết lập cơ chế tiếp nhận, xử lý nhanh phản ánh về hàng giả.

Theo số liệu tổng hợp, tính đến hết tháng 11/2025, thông qua cơ chế phối hợp với các sàn TMĐT, lực lượng chức năng đã yêu cầu gỡ bỏ hoặc tạm khóa hơn 10.200 sản phẩm vi phạm, trong đó riêng quý IV/2025 chiếm gần 40%. Đây được xem là giai đoạn “thử lửa” khi các chương trình khuyến mại, bán hàng cuối năm diễn ra dồn dập.

Nhiều vụ việc được phát hiện xuất phát từ chính phản ánh của doanh nghiệp bị làm giả thương hiệu. Khi có thông tin, Cục đã phối hợp với doanh nghiệp tiến hành giám định, xác minh nhanh, đồng thời làm việc với sàn TMĐT để kịp thời ngăn chặn sản phẩm vi phạm tiếp cận người tiêu dùng.

Không dừng lại ở xử lý vi phạm, các sàn TMĐT còn phối hợp với cơ quan quản lý tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người tiêu dùng nhận diện gian hàng uy tín, kiểm tra thông tin người bán, sử dụng công cụ đánh giá, phản hồi. Những giải pháp này góp phần nâng cao khả năng tự bảo vệ của người tiêu dùng trong môi trường mua sắm số.

Thực tiễn cho thấy, công tác phòng chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng chỉ đạt hiệu quả bền vững khi có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý, địa phương, doanh nghiệp và nền tảng thương mại điện tử. Trong quá trình đó, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đóng vai trò “trục kết nối”, điều phối các nguồn lực, thống nhất hành động.

Những kết quả đạt được trong năm 2025, đặc biệt giai đoạn cao điểm cuối năm, không chỉ góp phần lập lại trật tự thị trường mà còn từng bước củng cố niềm tin của người tiêu dùng đối với thương mại điện tử. Đây cũng là nền tảng quan trọng để tiếp tục hoàn thiện các cơ chế phối hợp, nâng cao hiệu quả phòng chống hàng giả trong thời gian tới, hướng tới một thị trường minh bạch, an toàn và phát triển bền vững.