Tại tọa đàm “Chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trên thương mại điện tử” do Tạp chí Tiếp thị và Gia đình tổ chức sáng 18/12, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) thẳng thắn nhìn nhận, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng vẫn còn phổ biến trên môi trường thương mại điện tử (TMĐT).
Theo ông Linh, mua sắm trực tuyến đã trở thành thói quen của người tiêu dùng trong vài năm gần đây. Tuy nhiên, đặc thù giao dịch online khiến việc kiểm tra kho hàng, dòng hàng hóa và người bán gặp rất nhiều khó khăn. Các đối tượng vi phạm lợi dụng nền tảng số, dịch vụ giao hàng nhanh để che giấu hành vi, qua mặt lực lượng chức năng.
Thủ đoạn vi phạm ngày càng tinh vi, từ bán hàng qua mạng xã hội, livestream, sử dụng tài khoản ảo, mạo danh doanh nghiệp, đến việc liên tục thay đổi địa chỉ giao dịch. Trên các sàn TMĐT, nhiều gian hàng sử dụng hình ảnh hàng chính hãng để quảng cáo nhưng chào bán với giá rẻ bất thường nhằm lôi kéo người mua.
Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, hàng giả, hàng nhái còn phổ biến trên sàn TMĐT.
Đáng chú ý, để né bộ lọc kỹ thuật, các đối tượng cố tình “biến tấu” tên thương hiệu nổi tiếng như Dior, Chanel, Gucci thành D.I.O.R, Cha nel, Gu.ci… Khi bị phát hiện, chúng nhanh chóng xóa gian hàng, lập tài khoản mới và tiếp tục hoạt động.
“Họ thường giao dịch ở một địa chỉ nhưng tập kết, cất giấu hàng hóa tại nhiều nơi khác nhau, thậm chí vừa ở vừa kinh doanh. Việc kiểm tra, kiểm soát vì thế gặp rất nhiều khó khăn”, ông Linh cho biết.
Ngoài ra, các điểm bán hàng online thường không công khai địa chỉ kinh doanh, khách mua chốt đơn qua inbox hoặc livestream. Một số đối tượng còn thuê người nổi tiếng quảng cáo, mua lượt theo dõi, bình luận ảo, thậm chí tạo đơn hàng giả để đánh lừa người tiêu dùng.
Theo ông Linh, tại chính hội trường tọa đàm, khoảng 70% người tham dự thừa nhận từng mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng.
“Là lãnh đạo Cục, tôi cảm thấy rất xấu hổ. Điều đó cho thấy trách nhiệm của chúng tôi cần phải được nâng cao hơn nữa, dù công tác kiểm tra, xử lý vẫn được triển khai thường xuyên”, ông nói.
Các mặt hàng bị làm giả, làm nhái trên thương mại điện tử rất đa dạng và khó phát hiện. (Ảnh minh họa).
TMĐT tăng trưởng nóng, áp lực quản lý lớn
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Thành, đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), cho rằng hàng giả, hàng gian, hàng nhập lậu đang “ăn theo” sự tăng trưởng nhanh của TMĐT.
Năm 2024, quy mô TMĐT Việt Nam đạt trên 25 tỷ USD, tăng khoảng 20% mỗi năm và chiếm gần 10% tổng mức bán lẻ cả nước. Dự báo đến cuối năm 2025, thị trường này có thể đạt 39 tỷ USD.
“Tăng trưởng rất tích cực nhưng cũng tạo áp lực lớn cho công tác kiểm tra, đặc biệt với các nền tảng xuyên biên giới”, ông Thành nói.
Theo thống kê, lực lượng quản lý thị trường (QLTT) đã kiểm tra hơn 27.500 vụ, xử lý trên 23.400 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách gần 372 tỷ đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu liên quan đến hàng không rõ nguồn gốc, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, vi phạm an toàn thực phẩm.
Nhiều vụ việc điển hình đã được phát hiện như thu giữ hàng chục nghìn sản phẩm thời trang giả mạo, hàng trăm tấn nguyên liệu, thực phẩm đông lạnh không hóa đơn, mỹ phẩm, dược phẩm không rõ nguồn gốc.
Đặc biệt, vi phạm trên môi trường TMĐT và livestream bán hàng tiếp tục gia tăng. Các đối tượng thường gắn mác “hàng xách tay”, “đặc sản vùng miền”, “nhà làm”, “sạch 100%”, sử dụng KOL/KOC để tạo lòng tin, hoặc dùng giấy tờ công bố chất lượng hết hạn, bị chỉnh sửa nhằm lừa dối người tiêu dùng.
Không thể để thương mại điện tử thành mảnh đất màu mỡ cho vi phạm.
Trước thực trạng trên, ông Trần Hữu Linh cho biết lực lượng QLTT đang triển khai quyết liệt Đề án 319 về chống hàng giả trên sàn TMĐT đến năm 2025. Các sàn lớn như Shopee, Lazada, TikTok Shop được yêu cầu ký cam kết, phối hợp xác minh và xử lý nhanh gian hàng vi phạm ngay khi có cảnh báo.
Song song với đó, QLTT đẩy mạnh chia sẻ dữ liệu với hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp sở hữu thương hiệu; ứng dụng công nghệ quét tự động để phát hiện gian hàng nghi vấn; tăng kiểm tra thực địa, truy quét kho hàng, điểm trung chuyển phục vụ bán hàng online.
“Mục tiêu cao nhất là bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh. Thương mại điện tử phát triển nhanh, nhưng không thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho hàng giả”, ông Linh nhấn mạnh.
Triển khai Quyết định 1825/QĐ-BCT, Cục xác định mỗi ngày đều là cao điểm kiểm tra thị trường, không để hình thành “vùng trống” trong quản lý, đặc biệt trên không gian mạng. Đồng thời, kiến nghị các bộ, ngành và địa phương tăng cường phối hợp, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Trong bối cảnh TMĐT tiếp tục bùng nổ, cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái được dự báo còn nhiều thách thức. Sự quyết liệt của lực lượng chức năng được kỳ vọng sẽ góp phần xây dựng môi trường mua sắm an toàn, minh bạch, bảo vệ người tiêu dùng và doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Bình luận