Zalo yêu cầu chia sẻ dữ liệu cá nhân, luật sư lo ngại sẽ tạo tiền lệ nguy hiểm

Zalo mới đây bất ngờ thông báo người dùng phải "cập nhật điều khoản dịch vụ mới" để tiếp tục sử dụng. Theo một điều khoản dịch vụ mới, Zalo có quyền thu thập và chia sẻ dữ liệu cá nhân của người dùng, bao gồm thông tin cơ bản như số điện thoại, họ tên, giới tính, mối quan hệ gia đình và thông tin căn cước công dân. Nếu không đồng ý với thỏa thuận, người dùng sẽ không thể tiếp tục sử dụng ứng dụng, và tài khoản sẽ tự động bị xóa sau 45 ngày nếu không có thay đổi.

Trao đổi với Báo Điện tử VTC News, Luật sư Nguyễn Văn Tuấn - Giám đốc Công Ty Luật TNHH TGS (Thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội), cho biết, từ ngày 1/1/2026, Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân năm 2025 sẽ chính thức có hiệu lực. Đây không chỉ là một văn bản pháp luật mới, mà là cam kết của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền dữ liệu của công dân Việt Nam trong môi trường số.

Tuy nhiên, giá trị của luật chỉ thực sự có ý nghĩa nếu được thực thi nghiêm túc, đặc biệt đối với các nền tảng số có hàng chục triệu người dùng như Zalo.

Luật mới khẳng định một nguyên tắc then chốt: Việc xử lý dữ liệu cá nhân phải dựa trên sự đồng ý tự nguyện, rõ ràng và có thể lựa chọn của chủ thể dữ liệu. Đối với dữ liệu cá nhân nhạy cảm, yêu cầu bảo vệ còn cao hơn: Phải có đồng ý riêng, chỉ được xử lý khi thật sự cần thiết, và không được gắn với các mục đích không liên quan trực tiếp đến dịch vụ cốt lõi.

Trong khi đó, thực tế hiện nay cho thấy Zalo đang triển khai điều khoản sử dụng theo hướng ép buộc người dùng phải chấp nhận cho thu thập và xử lý cả dữ liệu cá nhân nhạy cảm, nếu muốn tiếp tục sử dụng các chức năng cơ bản như nhắn tin, gọi điện. Người dùng không có lựa chọn tách bạch, không thể từ chối một phần, và bị đặt vào tình thế “đồng ý toàn bộ hoặc rời bỏ nền tảng”.

Theo Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, cách làm này đi ngược lại tinh thần của Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân sắp có hiệu lực. Sự đồng ý trong trường hợp bị ép buộc để duy trì một dịch vụ thiết yếu không thể được coi là sự đồng ý tự nguyện.

“Nếu không được chấn chỉnh, điều này sẽ tạo ra tiền lệ nguy hiểm: Luật thì bảo vệ quyền dữ liệu, nhưng trên thực tế người dân vẫn buộc phải từ bỏ quyền đó để được sử dụng dịch vụ phổ biến”, Luật sư Tuấn nhấn mạnh.

Còn chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC) cho biết, việc các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Tiktok, Zalo…. yêu cầu cập nhật các điều khoản sử dụng là chuyện bình thường, không phải là dấu hiệu bất thường. Theo chuyên gia Hiếu PC, các nền tảng cập nhật để tuân thủ luật mới, thêm tính năng, bảo vệ quyền lợi quyền lợi người dùng, cập nhật quyền riêng tư, dữ liệu,…

Cũng theo Hiếu PC, vốn dĩ các nền tảng nước ngoài khi người dùng đăng ký sử dụng dịch vụ cũng đều có những điều khoản tương tự như Zalo. Tuy nhiên, do người dùng thường không để ý vì là tiếng Anh.

Trên trang web chính thức, Zalo cũng cho biết việc cập nhật điều khoản sử dụng là một hoạt động phổ biến đối với tất cả ứng dụng và nền tảng công nghệ trên thế giới, nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật và cung cấp thông tin rõ rang cho người dùng về những thay đổi trong quá trình cung cấp dịch vụ.