Tháng 10/2016, Chủ tịch Tập Cận Bình tới Philippines, ký kết 27 thỏa thuận, trong đó có cam kết cho Manila vay 9 tỷ USD với lãi suất thấp và cam kết đầu tư 15 tỷ USD vào các dự án đường sắt, cảng, năng lượng và khai thác mỏ. Tuy nhiên, các thỏa thuận đều không nêu rõ thời gian cụ thể.
Kể từ đó, mới chỉ có một thỏa thuận được hiện thực hóa là khoản vay 73 triệu USD cho dự án thủy lợi ở phía bắc thủ đô Manila. Bộ trưởng Kế hoạch Kinh tế Ernesto Pernia trong cuộc họp báo đồi đầu tháng nói rằng quá trình cho vay của Trung Quốc có vẻ chậm hơn với những gì Manila nhận được từ các nước khác như Nhật Bản.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. (Ảnh: Bloomberg)
Tổng thống Duterte không dưới một lần khẳng định sự hỗ trợ về mặt tài chính của Bắc Kinh là lý do chính để Manila xoay trục khỏi Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, trong khi Bắc Kinh vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của Philippines, khi nói đến vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, Trung Quốc vẫn chưa thể sánh ngang với Nhật Bản, Mỹ, Hà Lan, Hàn Quốc và Singapore.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong một tuyên bố mới đây khẳng định Bắc Kinh vẫn đang tuân thủ các cam kết đầu tư ở Philippines và Trung Quốc hết sức coi trọng việc hợp tác hữu nghị với Philippines, luôn hỗ trợ kế hoạch 'Xây dựng Lớn, Xây dựng Mạnh' của Tổng thống Duterte.
Nhưng nếu nhìn thực tế, tuyên bố này của Bộ Ngoại giao Trung Quốc có vẻ chỉ mang tính chất tượng trưng bởi nhiều cam kết trong số 27 thỏa thuận vẫn chưa được thực hiện.
Greenergy Development Corp (GDC), công ty có trụ sở tại Mindanao đã ký một thỏa thuận để phát triển một nhà máy thủy điện trị giá 1 tỷ USD với công suất 300 MW với Power China vào tháng 10/2016.
Khi China Power nhiều lần gia hạn thời gian thi công và cho tới lần mới nhất vào tháng 2/2017, Cerael Donggay, giám đốc điều hành của Greenergy đã quyết định chấm dứt luôn thỏa thuận và chuyển sang đàm phán với một công ty ở Hồng Kông để hoàn thành dự án.
Global Ferronickel, một trong những nhà khai thác niken lớn nhất Philippines đã ký thỏa thuận trị giá 700 triệu USD với Tập đoàn Baiyin Nonferrous của Trung Quốc vào tháng 10/2016 để thăm dò việc xây dựng một nhà máy thép không gỉ ở Philippines. Nhưng dự án vẫn đang bị trì hoãn vì chính phủ Philippines vẫn chưa gỡ bỏ lệnh cấm với các dự án khai thác mỏ mới.
Video: Tổng thống Philippines muốn dùng bom rải thảm diệt phiến quân
Một thỏa thuận khác được ký kết vào tháng 10/2016 là đề xuất cho vay 780 triệu USD để nâng độ cao 3 hòn đảo tại một vùng ngập nước ở Davao, quê nhà ông Duterte. Tuy nhiên, dự án này đã bị hủy bỏ vào tháng 7/2017, sau khi thị trưởng Davao, cũng là con gái ông Duterte, bà Sara Duterte-Capio, nói rằng dự án không khả thi về mặt thương mại.
"Sau làn sóng đón chào những thông báo của Trung Quốc trong năm 2016, chúng tôi nhận ra rằng những tuyên bố đầu tư từ Trung Quốc đã bị thổi phồng quá mức", ông Heydarian đến Viện ADR-Stratbase nhận định. "Tôi cho rằng Nhật Bản, Mỹ và các nước khác ở châu Âu vẫn sẽ là những nhà cung cấp đầu tư nước ngoài chính của Philippines".
Bình luận