Đây là nhận định của PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) về hệ thống khám, chữa bệnh hiện nay trong công tác phòng, chống COVID-19.
Đầy khó khăn, thử thách
Theo ông Khuê, từ 27/4 đến nay, Việt Nam đang phải đối mặt với “làn sóng thứ tư” của dịch bệnh COVID-19 tấn công và gây hậu quả nghiêm trọng, số lượng ca bệnh COVID-19 trên cả nước tăng rất nhanh với trên 133.000 ca nhiễm mới.
PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế).
Hiện cả nước có trên 400 bệnh nhân nặng đang điều trị ICU, 21 ca điều trị ECMO (tim phổi nhân tạo). Dịch bệnh bùng phát trên diện rộng, có quy mô lớn và tính chất phức tạp, nhiều nguồn lây, ổ dịch, nhiều biến chủng, đặc biệt sự xuất hiện biến chủng Delta có tốc độ lây lan rất nhanh, nguy hiểm, làm tăng ca bệnh nặng so với 3 đợt dịch trước. Số ca bệnh nguy kịch và tử vong tăng cao, gần 1.000 ca.
Mặt khác, theo khảo sát năm 2021 cả nước có khoảng trên 16.000 giường bệnh hồi sức tích cực. Tuy nhiên số giường bệnh và năng lực hồi sức tích cực hiện chưa thể đáp ứng nhu cầu điều trị người bệnh COVID-19 ngày càng tăng cao. Nhiều địa phương đang thiếu các trang thiết bị phục vụ điều trị người bệnh nặng.
Nhiều bệnh viện có giường bệnh hồi sức tích cực nhưng không có hệ thống oxy trung tâm, hệ thống khí nén nên không sử dụng được máy thở; thiếu camera, thiếu hệ thống theo dõi trung tâm gây khó khăn cho các bác sĩ, điều dưỡng trong việc theo dõi sát diễn biến của người bệnh COVID-19 nặng.
Khoa hồi sức tích cực của nhiều bệnh viện chưa thực hiện được các kỹ thuật hồi sức tích cực nâng cao như thở máy xâm nhập, không xâm nhập, tim phổi nhân tạo (ECMO), lọc máu…
Hiện chỉ một số ít bệnh viện thực hiện được kỹ thuật tim phổi nhân tạo như BV Bạch Mai, Nhiệt đới Trung ương, BV Việt Đức, Chợ Rẫy, BV Đa khoa Trung ương Huế, BV Đa khoa Trung ương Cần Thơ… Nguyên nhân do thiếu nhân lực chuyên sâu, thiếu trang thiết bị về hồi sức tích cực, đầu tư và chế độ đãi ngộ chưa thoả đáng…
"Cả nước có trên 2.000 bác sĩ làm việc tại khoa cấp cứu, hồi sức tích cực, nhưng nhiều địa phương đang rất thiếu. Ví dụ một số tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long, trên phạm vi toàn tỉnh chỉ có một bác sĩ chuyên khoa sơ bộ hồi sức tích cực. Ngoài ra, do tác động của chính sách tự chủ nên nhiều bệnh viện tuyến tỉnh ít chú trọng công tác hồi sức tích cực, khi có ca bệnh nặng thường chuyển về các bệnh viện tuyến Trung ương tại Hà Nội và TP.HCM.
Điều này tạo áp lực rất lớn cho các bệnh viện tuyến cuối quá tải trong việc điều trị ca bệnh nặng, gây khó khăn cho Bộ Y tế trong việc huy động, điều phối nguồn nhân lực hỗ trợ, phân bổ máy móc, vật tư, trang thiết bị, tài chính… cho các địa phương. Một số địa phương thiếu chủ động, chưa sẵn sàng công tác thu dung, điều trị ca bệnh nặng", ông Khuê nói.
Không chỉ có vậy, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế ) cũng chia sẻ thêm: "Năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực ở nhiều địa phương vừa yếu và thiếu, chưa đủ khả năng đáp ứng với kịch bản biến chủng “siêu lây nhiễm”. Nhân lực trình độ cao chuyên khoa hồi sức tích cực ngày càng giảm, nhiều bác sĩ đã chuyển sang chuyên khoa khác".
Bộ Y tế khảo sát mặt bằng xây dựng Trung tâm hồi sức tích cực tại Long An.
Nâng cao năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực
Trước những khó khăn, thách thức nêu trên, ông Lương Ngọc Khuê cho rằng, vấn đề nâng cao năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực tại các bệnh viện trên toàn quốc, đáp ứng công tác thu dung, điều trị người bệnh COVID-19 nặng ngày càng tăng trong thời gian tới là hết sức quan trọng.
Theo đó, việc cần làm sớm là hệ thống khám, chữa bệnh cần khẩn trương thiết lập và đưa vào hoạt động các trung tâm hồi sức tích cực quốc gia, trung tâm hồi sức tích cực vùng.
"Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long vừa ký ban hành Đề án "Tăng cường năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực cho các bệnh viện điều trị người bệnh COVID-19 nặng". Đây là nhiệm vụ hết sức cần thiết và cấp bách, đòi hỏi sự tham gia không chỉ riêng ngành y tế, Chính phủ, các Bộ, ban ngành mà còn là trách nhiệm của chính quyền địa phương và toàn xã hội", ông Khuê nói.
Theo ông Khuê, đề án được xây dựng với quan điểm chủ đạo là phát huy phương châm “4 tại chỗ” thông qua nâng cao năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực của bệnh viện các tuyến, đồng thời kết hợp phương châm “3 tập trung” gồm tập trung nguồn lực, tập trung chuyên gia, tập trung người bệnh COVID-19 nặng để điều trị.
Đây cũng là điểm mới của Đề án và sự điều chỉnh trong chiến lược điều trị ca bệnh COVID-19 từ 4 tại chỗ kết hợp với “3 tập trung”. Điều này thể hiện quyết tâm của Bộ trưởng Bộ Y tế và khối khám, chữa bệnh trong việc tập trung toàn bộ tinh lực để dập dịch, cứu chữa người bệnh.
Hiện toàn bộ ngành y tế đang tập trung sức lực, gấp rút thiết lập các trung tâm hồi sức tích cực cứu chữa người bệnh.
"Thời gian không chỉ là vàng bạc mà còn là tính mạng của người bệnh. Các trung tâm hồi sức tích cực này sớm đón người bệnh ngày nào thì thêm người bệnh được cứu sống ngày đó
Gần một tuần nay, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long và các lãnh đạo Vụ/Cục/Bệnh viện/Viện/Trường của Bộ Y tế từ phía Bắc đã đi thẳng vào “mặt trận đang nóng bỏng này” để cùng “chia lửa” với TP.HCM và các tỉnh phía Nam", ông Khuê chia sẻ.
Bộ Y tế thực hiện nâng cao hơn nữa năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực trong giai đoạn hiện nay.
Theo lãnh đạo Cục Quản lý khám, chữa bệnh, Đề án vừa ban hành của Bộ Y tế đặt mục tiêu thiết lập mạng lưới các trung tâm thu dung, điều trị người bệnh mắc COVID-19 nặng trên phạm vi toàn quốc. Qua đó, ngành y tế sẽ đầu tư, nâng cấp trang thiết bị, hạ tầng đồng bộ cho các trung tâm hồi sức tích cực được phân công thu dung, điều trị người bệnh mắc COVID-19 nặng và khoa hồi sức tích cực của bệnh viện các tuyến.
Với Đề án này, năng lực điều trị COVID-19 ở khoa hồi sức tích cực của toàn bộ các bệnh viện chưa được phân công thành lập trung tâm hồi sức tích cực sẽ được củng cố, tăng cường.
Song song với các việc làm trên, Bộ Y tế cũng quan tâm tới vấn đề đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn cho bác sĩ, điều dưỡng cấp cứu, hồi sức tích cực của các trung tâm và bệnh viện các tuyến.
"Đặc biệt chúng tôi mong muốn và đặt mục tiêu xây dựng và bổ sung các chính sách, chế độ động viên, đãi ngộ hợp lý ở cấp trung ương và địa phương nhằm thu hút nguồn nhân lực có chất lượng tốt làm việc tại các trung tâm và khoa hồi sức tích cực, truyền nhiễm", ông Khuê nhấn mạnh.
Trong Đề án "Tăng cường năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực cho các bệnh viện điều trị người bệnh COVID-19 nặng" Bộ Y tế chỉ định và thành lập 12 Trung tâm hồi sức tích cực COVID-19 quốc gia quy mô từ 200- 3.000 giường bệnh hồi sức tích cực đặt tại các bệnh viện như sau:
1. Bệnh viện Bạch Mai (cơ sở 2).
2. Bệnh viện Việt Đức (cơ sở 2).
3. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
4. Bệnh viện Phổi Trung ương.
5. Bệnh viện Trường Đại học Y Hà Nội (cơ sở 2).
6. Bệnh viện ĐH Y Dược TP.HCM.
7. Bệnh viện Đa khoa Trung ương Huế.
8. Bệnh viện Chợ Rẫy.
9. Trung tâm Hồi sức tích cực COVID-19 TP.HCM (đặt tại cơ sở 2 Bệnh viện Ung bướu TP.HCM).
10. Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ.
11. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
12. Bệnh viện Quân y 103.
Trung tâm hồi sức tích cực quốc gia là trung tâm trực thuộc Bộ Y tế, chịu sự quản lý và phân công trực tiếp của Lãnh đạo Bộ Y tế và Cục Quản lý Khám, chữa bệnh. Trung tâm là cơ sở điều trị cao nhất, có nhiệm vụ thu dung, điều trị và thực hiện các kỹ thuật hồi sức tích cực cao, phức tạp nhất cho các trường hợp bệnh nặng, nguy kịch trong bậc thang điều trị ca bệnh COVID-19.
Có 33 bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế, các Bộ, ngành, trường đại học và bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, trong đó có 2 bệnh viện Quân y được Bộ Y tế chỉ định làm các bệnh viện đầu tư, nâng cấp, thành lập trung tâm hồi sức tích cực .
Bình luận