Liên tiếp trẻ tử vong do đuối nước, bác sĩ cảnh báo những sai lầm khi sơ cứu

Trong vòng chưa đầy một tháng, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) tiếp nhận hai trường hợp trẻ em tử vong do đuối nước tại hồ bơi.

Trường hợp thứ nhất là bé gái 7 tuổi (ngụ TP.HCM), bị đuối nước khi tham gia dã ngoại cùng nhà trường tại một khu du lịch. Dù hồ bơi chỉ sâu khoảng 0,4–0,5 m và có nhân viên cứu hộ, nhưng trẻ được phát hiện muộn, sơ cứu ban đầu không hiệu quả, dẫn đến thiếu oxy kéo dài, suy đa cơ quan và tử vong sau chưa đầy 48 giờ điều trị.

Trường hợp thứ hai là bé trai 12 tuổi (ngụ TP.HCM), gặp tai nạn trong lúc học bơi cùng giáo viên thể dục và giáo viên dạy bơi. Bệnh nhi được vớt lên, hồi sức ngay tại chỗ và tim đập trở lại sau hơn một giờ cấp cứu. Tuy nhiên, em rơi vào hôn mê sâu, tổn thương não nặng, suy gan – thận, phải lọc máu và đã tử vong sau nhiều ngày điều trị.

Điểm chung của hai ca là đuối nước tại hồ bơi cạn, có người giám sát nhưng phát hiện chậm và cấp cứu ban đầu chưa đúng nguyên tắc.

Bác sĩ CKII Đinh Tấn Phương, Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, nhiều phụ huynh, giáo viên vẫn chủ quan khi cho rằng hồ bơi cạn, có người lớn xung quanh sẽ đảm bảo an toàn cho trẻ. Tuy nhiên, trẻ đuối nước có thể thiệt mạng chỉ trong khoảnh khắc.

“Việc phát hiện chậm và sơ cứu ban đầu chưa đúng nguyên tắc đã khiến trẻ bị thiếu oxy kéo dài. Trong trường hợp đuối nước dẫn đến ngưng tim, ngưng thở, “thời gian vàng” để cứu não chỉ khoảng 4 phút. Sau 10 phút thiếu oxy, nguy cơ tổn thương não không hồi phục và tử vong là rất cao”, Bác sĩ Phương nói.

Bác sĩ Phương cũng lưu ý, có những trường hợp trẻ được cứu lên bờ trong tình trạng tỉnh táo, thậm chí có thể nói chuyện bình thường. Tuy nhiên, sau vài giờ đến vài ngày (khoảng 24–72 giờ), trẻ có thể đột ngột khó thở, suy hô hấp và nguy cơ tử vong nếu không được theo dõi y tế kịp thời.

Trong khi đó, bác sĩ CKII Ngô Thị Thanh Thủy, Phó khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM) cho biết, nhiều phụ huynh, giáo viên và người giám sát vẫn chưa thuần thục các kỹ năng sơ cứu khi trẻ bị đuối nước.

Các bác sĩ khuyến cáo, khi phát hiện trẻ đuối nước, người lớn cần giữ bình tĩnh, nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi mặt nước, đặt trẻ ở vị trí an toàn, giữ ấm và đánh giá tình trạng hô hấp. Trường hợp trẻ không thở, cần lập tức tiến hành thông khí bằng thổi ngạt miệng – miệng hoặc mũi – miệng nếu khó bịt kín mũi.

"Nếu trẻ có biểu hiện nôn ói, cần đặt trẻ nằm nghiêng sang một bên và làm sạch dịch ói bằng tay, gạc hoặc dụng cụ hút để tránh sặc. Song song với sơ cứu ban đầu, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và theo dõi kịp thời", Bác sĩ Thuỷ nhấn mạnh.

Để tránh những sai lầm trong quá trình sơ cứu trẻ đuối nước tại hiện trường, bác sĩ khuyến cáo phụ huynh và người xung quanh tuyệt đối không hơ lửa cho trẻ vì có thể gây bỏng, đồng thời làm tụt huyết áp do giãn mạch. Việc xốc nước cũng hoàn toàn không hiệu quả, thậm chí làm mất “thời gian vàng” trong cấp cứu. Bác sĩ nhấn mạnh không được móc họng gây nôn hoặc thực hiện bất kỳ thao tác nào nhằm lấy nước ra khỏi phổi, bởi những cách làm này không mang lại lợi ích mà còn có thể khiến tình trạng trẻ nặng hơn.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo phụ huynh chủ động phòng ngừa tai nạn đuối nước, không chủ quan ngay cả khi trẻ đã biết bơi. Khi trẻ tham gia các hoạt động dưới nước, cần luôn đặt trong tầm giám sát của người lớn hoặc người có kỹ năng bơi, cứu hộ. Với các gia đình sinh sống gần ao, hồ, sông, suối, phụ huynh cần đặc biệt cảnh giác; không để xô, chậu chứa nước trong nhà và nên lắp rào chắn bảo vệ tại các hồ non bộ, hồ cá cảnh để bảo đảm an toàn cho trẻ.

Tuyệt đối thận trọng với những trẻ có bệnh lý nền như động kinh khi tham gia hồ bơi; tăng cường tập huấn kỹ năng cấp cứu cho nhân viên cứu hộ, giáo viên đi kèm. Đồng thời xem xét quy định lắp đặt camera tại hồ bơi để tăng cường giám sát và làm rõ nguyên nhân khi xảy ra sự cố.