Cần đảm bảo các dự án PPP không ‘sân sau’, không 'lợi ích nhóm’

Sáng 19/11, kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV tiếp tục với phiên thảo luận về Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Nhiều ý kiến của các ĐBQH đều bày tỏ những lo lắng về nguy cơ sân sau, lợi ích nhóm tại các dự án được đầu tư theo hình thức PPP.

Đại biểu Phạm Văn Hoà (Đồng Tháp) cho rằng cần công khai, minh bạch, không "sân sau", không "lợi ích nhóm" tại các công trình xây dựng theo hình thức đối tác công tư.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp nhấn mạnh, để đảm bảo được điều này thì phải minh bạch ngay từ khâu lựa chọn nhà đầu tư. Cũng theo ông Phạm Văn Hòa, Nhà nước không nên góp vốn trong dự án PPP bằng "đất vàng". Ông cho hay, việc này gây bức xúc dư luận trong thời gian dài vừa qua. 

Trong khi đó, phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) lại nêu thực trạng của các dự án BOT được thực hiện theo hình thức PPP. Ông Hàm cho rằng, nhiều dự án BOT hiện nay đang phải dừng hoạt động thu phí vì bị các tài xế phản ứng. Việc ngừng hoạt động này không biết bao giờ mới trở lại khiến gánh nặng tiền lãi càng phát sinh. Điều này làm vỡ phương án tài chính của dự án, gây hệ luỵ cho nhà đầu tư và các tổ chức tín dụng.

Cũng theo đại diện đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ, nhiều dự án PPP hiện nay thanh toán bằng quỹ đất bất hợp lí, nhà đầu tư thu lợi quá lớn gây bức xúc trong xã hội, thiệt hại cho Nhà nước.

Đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Giang) lại đánh giá việc đầu tư theo hình thức PPP đang mất cân bằng ở các lĩnh vực. “Hiện nay các dự án PPP đang tập trung chủ yếu ở lĩnh vực giao thông mà ít có công trình ở các lĩnh vực khác như môi trường, xử lý rác thải”, ông Lâm nói đồng thời kiến nghị huy động nhiều hơn các dự án PPP cho lĩnh vực khác. Đại biểu này cũng đồng tình với quan điểm không lấy quỹ đất để thanh toán cho các dự án BT không có liên quan đến nhau.

Về Luật Đầu tư theo Hình thức PPP, giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng bày tỏ quan điểm ‘Nhà nước chia sẻ rủi ro chứ không bảo lãnh’.

Với việc thu hẹp các lĩnh vực PPP, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cho hay từ thực tiễn nhiều lĩnh vực không thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư như giáo dục, y tế, vui chơi giải trí, mà chủ yếu tập trung hạ tầng giao thông do có khả năng có nguồn thu. Với đề xuất của các đại biểu, người đứng đầu Bộ KH&ĐT khẳng định sẽ tiếp tục nghiên cứu các lĩnh vực có trọng tâm trọng điểm, không tràn lan và có hiệu quả.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh đến mục tiêu kiếm lợi nhuận từ nhà đầu tư kinh doanh "chứ không phải chờ thua lỗ nhận hỗ trợ". Cũng theo ông Dũng, các dự án PPP không áp dụng tràn lan mà chỉ một số ít. "Việc kiểm toán dự án thực hiện theo đúng quy định pháp luật, là kiểm toán nhà nước với tài sản công và tài chính công, thực hiện ngay từ khi lập dự án", ông Nguyễn Chí Dũng nói.