Ăn sáng bằng xôi, bún hay phở là tốt nhất?

Bữa sáng là bữa ăn đầu tiên và cũng quan trọng nhất trong ngày. Đồ ăn cho bữa sáng của người Việt cực kỳ phong phú, đa dạng, có thể nói là hiếm có nền văn hóa ẩm thực nào sánh bằng. Mọi người có thể lựa chọn từ món khô cho đến món nước, món mặn hay món ngọt; phổ biến nhất có thể kể đến là xôi, bún, phở hay bánh mỳ.

Cùng vì có quá nhiều lựa chọn nên câu hỏi sáng ăn xôi hay bún, phở... là tốt nhất được đặt ra. 

Sáng ăn xôi hay bún, phở là tốt nhất?

Xét về thú vui ẩm thực, ăn món nào tốt nhất tùy thuộc vào khẩu vị và cả điều kiện của từng người. Ăn thứ gì, ăn ra sao, ăn thế nào là đủ..., bạn có thể tùy theo sở thích, thời gian và cả túi tiền để lựa chọn.

Tuy nhiên, nếu đặt câu hỏi sáng ăn xôi hay bún, phở là tốt nhất đối với sức khỏe, chúng ta cần xét trên khía cạnh dinh dưỡng để đánh giá ưu điểm và khuyết điểm của từng món.

Trong đó, xôi được chế biến từ gạo nếp, thành phần chính là tinh bột, cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể để làm việc, học tập, đồng thời cũng là nguồn cung cấp chất xơ. Tuy nhiên, đây là món nên hạn chế đối với  người thừa cân, béo phì, bị tiểu đường, đang có vết thương mưng mủ hay mới hồi phục bệnh.

Theo đánh giá của TS Nguyễn Trọng Hưng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) trên VnExpress, năng lượng của một bát phở ngang với lượng cơm bữa chính, thích hợp để ăn vào bữa sáng.  Một bát phở bò có khoảng 140gr bánh phở, 100gr thịt bò, cung cấp 350-400 Kcal, thành phần dinh dưỡng chính gồm protein, tinh bột, chất béo. Món này ít chất xơ và khá nhiều muối.

Tương tự, các món bún, miến cũng cung cấp tinh bột, đạm, chất béo với mức độ cân đối tùy loại. Có món nhiều chất béo như bún riêu, bún vịt - ngan, có món ít béo như bún ốc. Có những món cung cấp nhiều rau ăn kèm. Nhìn chung các món này đều chứa lượng muối khá lớn.

Vậy sáng ăn xôi hay bún, phở là tốt nhất? Theo Tiến sỹ dinh dưỡng Từ Ngữ (Hội Dinh dưỡng Việt Nam), món nào cũng không đảm bảo sự cân đối các chất. Chẳng hạn, xôi xéo tuy có protein, lipid từ đậu xanh, mỡ và hành phi nhưng rất ít; thành phần chính là gluxit.

Trong khi đó, các loại phở, bún (như bún chả, bún cá…) giàu protein hơn xôi nhưng lại không nhiều chất xơ và vitamin. Một bát bún sẽ cân đối dinh dưỡng hơn một gói xôi, nhưng xét tiêu chí no bụng thì bún có thể không bằng xôi.

TS Từ Ngữ cho rằng, bữa sáng cần cân đối về các thành phần dinh dưỡng, phải có tinh bột (gluxit), đạm (protein). Không nên vì muốn giảm cân mà cắt bỏ tinh bột vì nó rất quan trọng đối với sức khỏe. Ngoài ra, bạn cần bổ sung rau xanh. 

Bạn có thể khắc phục khuyết điểm của mỗi món ăn sáng, chẳng hạn như với món xôi, bạn có thể ăn thêm giò chả, thịt, ruốc, trứng và dưa góp, rau thơm. Nếu không thể cung cấp đủ các nhóm dinh dưỡng trong một bữa sáng, bạn nên thay đổi món ăn theo từng bữa để chúng bổ sung cho nhau thay vì ăn mãi một món. Thực đơn bữa sáng của người Việt rất đa dạng nên bạn hoàn toàn có thể làm được điều này.

Với những người thích ăn phở vào bữa sáng, BS Nguyễn Trọng Hưng lưu ý rằng việc thường xuyên ăn món này có thể dẫn đến thiếu chất xơ, ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa, gây táo bón, lượng muối lại cao, gần 4gr. Trong khi đó theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi người một ngày chỉ nên bổ sung 5gr muối. Thói quen ăn mặn gây nhiều bệnh nguy hiểm như cao huyết áp, tim mạch, sỏi thận, loãng xương...

Ăn sáng thế nào cho đúng cách?

Để cơ thể khoẻ mạnh, bạn nhất định phải có một bữa sáng hoàn hảo. Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, một bữa sáng chuẩn phải cung cấp đủ protein, vitamin và khoáng chất, nghĩa là chúng ta vẫn phải ăn đủ bốn nhóm thực phẩm: Chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Thời gian ăn sáng không nên quá sớm cũng không nên quá muộn, tốt nhất trong khoảng 7-8h. Bữa ăn sáng nên cách thời gian thức dậy khoảng 30 phút. Trước khi ăn, nên uống một cốc nước lọc ấm để kích hoạt lại hệ tiêu hóa cũng như thanh lọc cơ thể.