7 triệu xe máy chạy xăng ở Hà Nội là nguồn ô nhiễm không nhỏ

Trong chương trình Tọa đàm với chủ đề "Chuyển đổi giao thông xanh - thích ứng và thay đổi" do Báo Điện tử VTC News tổ chức, TS Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường nhận định, hiện nay tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội là đáng báo động và lo ngại đấy là xu thế ngày càng tăng chứ không giảm.

Xe máy xăng chưa phải kiểm định khí thải

TS Dương Hoàng Tùng cho biết, trong những năm qua, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ô nhiễm từ giao thông, phương tiện giao thông là một trong những nguồn ô nhiễm chính, song song với lại các cái nguồn khác. Do đó, để giảm thiểu ô nhiễm không khí, chúng ta phải kiểm soát chặt chẽ hơn các nguồn khí thải.

Theo lộ trình, từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ chính thức cấm xe máy chạy xăng trong khu vực Vành đai 1. Đến năm 2028, phạm vi này sẽ được mở rộng sang Vành đai 2 và đồng thời hạn chế ô tô cá nhân sử dụng xăng dầu. Đến năm 2030, lộ trình chuyển đổi sẽ tiến tới khu vực Vành đai 3. Đây có thể nói là một bước đi quan trọng nhằm cải thiện chất lượng không khí, giảm ô nhiễm và thúc đẩy phát triển đô thị xanh bền vững.

Bởi theo TS Dương Hoàng Tùng, 7 triệu xe máy chạy xăng lưu thông trên Hà Nội là một nguồn gây ô nhiễm không nhỏ. “Mặc dù phân khối của xe máy nhỏ thôi, nhưng mà chúng ta có đến 7 triệu cái. Một điều nữa, đối với ô tô thì đã có các chương trình kiểm định khí thải, tuy nhiên với xe máy hiện nay thì không”, TS Tùng cho biết.

Chuyên gia môi trường cho rằng, lộ trình cấm dần xe máy xăng lưu thông ở Hà Nội từ ngày 1/7/2026 là bước đi cần thiết để giảm thiểu ô nhiễm không khí từ những nguồn thải này. Và đây cũng là kinh nghiệm của rất nhiều nước trên thế giới.

Trạm sạc - “xương sống” của quá trình chuyển đổi xanh

Cũng theo TS Hoàng Dương Tùng, chúng ta đã có cam kết net zero vào năm 2050. Như vậy, chúng ta phải bắt đầu ngay lập tức các hành động đã được đề ra, không thể chậm trễ; Phải làm ráo riết, cương quyết vì để càng lâu thì càng ảnh hưởng kinh tế, thiệt hại sức khỏe và chi phí để bù đắp sẽ ngày càng tăng.

Ông Bùi Phi Long - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Vận tải Hà Nội - cũng đồng tình với ý kiến của TS Hoàng Dương Tùng. Ông Long cho rằng đây là chủ trương đúng đắn, hướng tới Thủ đô xanh, sạch, hiện đại. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, chuyển đổi giao thông xanh được nhanh và bền vững hay không đó chính là vấn đề liên quan tới hạ tầng trạm sạc.

“Chúng ta thấy rằng hạ tầng trạm sạc chính là xương sống của quá trình chuyển đổi này. Để đảm bảo tính đồng bộ và lâu dài thì Hà Nội cần phải có quy hoạch tổng thể tầm nhìn từ 10 đến 15 năm cho hạ tầng trạm sạc. Đầu tiên trước hết phải tích hợp quy hoạch trạm sạc với quy hoạch đô thị. Các bến bãi, trung tâm thương mại, khu dân cư phải có những tiêu chuẩn thống nhất tránh tình trạng manh mún và mỗi đơn vị làm một kiểu.

Ngoài ra thì thành phố Hà Nội cần khuyến khích xã hội hóa đầu tư, tạo cơ chế do doanh nghiệp tư nhân, hợp tác xã có thể tham gia phát triển mạng lưới sạc vừa giảm gánh nặng ngân sách vừa tăng độ phủ từ đây”, ông Bùi Phi Long cho hay.

Các chuyên gia cũng đưa ra một số giải pháp để phát triển mạng lưới trạm sạc trong lòng thành phố Hà Nội. Trước mắt, Hà Nội nên tập trung vào các khu vực dân cư có bãi đất trống mà bố trí được trạm sạc, trong bán kính vài trăm mét có người quản lý, có camera giám sát và có hệ thống cắt điện tự động.

Về lâu dài, thành phố xác định đưa vấn đề cải tạo nhà chung cư và xây mới nhà chung cư bắt buộc phải có phần thiết kế hạ tầng sạc vào trong quy chuẩn thiết kế. Việc này giống như hiện nay chúng ta quy định về phòng cháy chữa cháy và thoát hiểm. Có như vậy, người dân mới có thể yên tâm sử dụng và không lo chỗ sạc ở đâu và an toàn hay không.