Xuất khẩu hạt điều nghi bị lừa: Tạm giữ 21 container tại Italia, Singapore

Bộ Công Thương vừa gửi báo cáo tới Thủ tướng về việc xuất khẩu hạt điều sang Italia nghi bị lừa. Theo báo cáo, đến nay cơ quan chức năng phía cảng vụ Italia tạm thời giữ 16 container đã cập cảng trong thời gian 14 ngày để chờ giải quyết, chưa giao hàng cho người mua kể cả khi người mua xuất trình chứng từ gốc. Ngoài ra, 5 container cũng đã được giữ tại Singapore.

“Thương vụ Việt Nam tại Italia đã và đang làm việc với cảng vụ, ngân hàng và các cơ quan liên quan đề nghị hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tạm thời chưa tiến hành thủ tục giao hàng cho người mua để chờ xác minh. Thương vụ đã tiếp cận các luật sư để tư vấn và làm thủ tục pháp lý giúp doanh nghiệp Việt Nam nhận lại lô hàng”, báo cáo nêu.

Theo Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), 5 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu điều có dấu hiệu bị lừa đảo khi ký hợp đồng thông qua công ty môi giới là Công ty TNHH MTV Kim Hạnh để xuất khẩu 100 container điều sang Italia. Phương thức thanh toán D/P (trả tiền đổi lấy nhận chứng từ gốc khi nhận hàng) qua ngân hàng tại Italia và ngân hàng tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Sau khi giao hàng, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam hoàn thiện bộ chứng từ vận chuyển và chuyển cho ngân hàng Việt Nam để nhờ thu tiền. Các ngân hàng Việt Nam đã gửi theo đường chuyển phát nhanh bộ chứng từ cho ngân hàng của người mua tại Italia và Thổ Nhĩ Kỳ để nhờ thu hộ tiền hàng.

Với hồ sơ gửi tới ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ, trong quá trình gửi hồ sơ nhờ thu từ ngân hàng Việt Nam tới các ngân hàng của người mua theo hướng dẫn thì đều có sự thay đổi về số Swift.

Sau khi ngân hàng của người mua nhận được bộ chứng từ thì họ thông báo người mua không phải khách hàng của họ và đã trả lại bộ chứng từ nhưng không ghi rõ trả theo hình thức nào và cũng không cung cấp số vận đơn cho ngân hàng Việt Nam, dù ngân hàng Việt Nam đã gửi rất nhiều điện liên hệ nhưng vẫn không trả lời.

Tuy nhiên, ngân hàng Việt Nam không nhận được bộ chứng từ gửi trả lại (mặc dù đã nhiều lần liên hệ đề nghị ngân hàng nước ngoài cung cấp số vận đơn phát chuyển nhanh của bộ chứng từ gửi trả lại).

Trong khi đó ngân hàng của người mua tại Italia thông báo lại cho ngân hàng Việt Nam rằng họ đã nhận được bộ chứng từ là các bản photo (không phải hồ sơ gốc), thậm chí là giấy trắng.

Sau khi nhận được thông tin, doanh nghiệp cùng với ngân hàng Việt Nam tìm mọi cách để giữ lô hàng và truy tìm bộ chứng từ gốc. Nhưng hiện vẫn có 36 bộ chứng từ gốc của 36 container đang bị thất lạc, với tổng giá trị khoảng 7 triệu USD.

Trước tình hình trên, Bộ Công Thương cho hay đã chỉ đạo Thương vụ Việt Nam tại Italia nhanh chóng tìm hiểu sự việc, đề nghị các cơ quan chức năng nước sở tại cũng như hãng tàu có biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp.

Đồng thời có công hàm gửi Đại sứ quán Italia tại Việt Nam, Tham tán Thương mại Italia tại Việt Nam thông báo sự việc, phối hợp với các bộ ngành liên quan để tập trung tháo gỡ cũng như làm việc với Vinacas…

Theo Bộ Công thương, Vinacas cũng đã kiến nghị Thủ tướng xem xét giao Bộ Giao thông Vận tải làm việc với các hãng tàu để đề nghị giữ lại lô hàng, chuyển lại cho doanh nghiệp Việt Nam đem về hoặc ký hợp đồng bán hàng cho doanh nghiệp khác ở châu Âu. 

Bộ Công an phối hợp với các cơ quan chức năng của Italia điều tra làm rõ hành vi lừa đảo để tòa án ra phán quyết, làm cơ sở cho doanh nghiệp sớm lấy lại hàng.

Bộ Công Thương cho biết sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị chức năng hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu điều trong thời gian tới.