Vì sao vàng miếng một chữ bị 'chê', SJC ngừng thu mua?

Tuy nhiên, SJC vừa thông báo sẽ mua lại vàng miếng một chữ và móp méo từ ngày 5/8, sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp hạn mức gia công đối với số vàng mà công ty đang tồn kho.

Vàng một chữ là loại vàng seri có một ký tự chữ nằm trước dãy số, được sản xuất trước năm 1996. Theo SJC, nguyên nhân không mua gom lại vàng một chữ vì lượng tồn kho đã vượt 1.000 lượng. Trước đây, khi thu đủ khoảng 1.000 lượng, công ty sẽ xin NHNN được gia công rồi sau đó cho giao dịch trở lại thị trường.

Nhưng hiện lượng tồn kho đã vượt 1.000 lượng mà công ty vẫn chưa được cấp quota dập vàng. Nếu tiếp tục mua vào, lượng hàng tồn kho lớn sẽ gây mất cân đối vốn và có khả năng dẫn đến nhiều rủi ro.

Phân tích kỹ hơn về hiện tượng này, chuyên gia vàng Trần Duy Phương cho biết, trước đây, vàng miếng SJC dập ra chỉ có một chữ cái trước dãy số, đến sau năm 1998 mới có 2 chữ cái trước dãy số. Mặc dù vẫn là vàng thương hiệu SJC nhưng vàng miếng một chữ đã rất cũ. Trong khi đó, hiện tại nhu cầu mua vàng miếng của người dân kèm theo đòi hỏi phải là vàng miếng series hai chữ, tức là vàng mới sản xuất.

Vì thế, Công ty SJC mua vàng miếng một chữ nhưng khi bán ra thì không ai mua. Muốn bán được thì doanh nghiệp phải chế biến lại và dập ra vàng miếng mới, với series 2 chữ. Mà việc sản xuất vàng miếng mới phải được sự cho phép của NHNN. Đây là một trong những khâu quản lý của NHNN để vàng miếng sản xuất ra đúng, đủ, đảm bảo các chính sách về kiểm soát thị trường.

Theo ông Phương, vàng miếng cũ, móp méo đã được công ty SJC thu mua rơi vào khoảng hơn 2.000 lượng, tính theo giá trị thị trường là khoảng 170 tỷ. Số vốn này nằm trong vàng miếng móp méo mà chưa được phép tái sản xuất khiến một phần lớn vốn của doanh nghiệp bị tồn.

Do đó, SJC không thể tiếp tục mua vào vàng miếng cũ, móp méo vì nếu mua vào sẽ tiếp tục bị tồn kho, chôn vốn.

Khi SJC từ chối mua, hầu hết các tiệm vàng khác cũng sẽ không mua theo. Lúc này, người sở hữu không thể bán được với giá vàng miếng như hiện tại mà chỉ có thể bán với giá vàng nguyên liệu tại một số ít nơi còn thu gom. "Có nghĩa là người bán vàng chịu thiệt khoảng 3-4 triệu đồng/lượng so với giá vàng miếng niêm yết. Chính điều này đã khiến những người sở hữu vàng miếng một chữ lo lắng, bức xúc trong thời gian gần đây", ông Phương lý giải.

Để giải quyết vấn đề này, chuyên gia vàng Trần Duy Phương đề xuất NHNN cho SJC một cơ chế đặc thù. “Chẳng hạn khi SJC thu đủ 1.000 lượng vàng miếng cũ thì chỉ cần gửi mail kèm theo các văn bản thống kê số lượng vàng cần phải dập mới và đảm bảo rằng lượng vàng miếng mới dập ra có sự kiểm soát chéo của NHNN.

Điều này sẽ giúp SJC đáp ứng đầy đủ nhu cầu của thị trường và không phải chờ quá trình chờ cấp phép thường kéo dài quá lâu. Việc phải chờ NHNN cho phép bằng văn bản sẽ mất rất nhiều thời gian, khiến SJC không thể tiếp tục mua vàng miếng cũ hay vàng miếng một chữ trong khoảng thời gian nhất định", ông Phương nói.

Trong khi đó, một chuyên gia về vàng khác cho biết đây không phải là lần đầu tiên vàng miếng một chữ bị thị trường từ chối, tạm ngừng mua. Ngoài những nguyên nhân trên, còn có một nguyên nhân khác đó là vàng miếng cũ có khả năng cao được sản xuất từ một bên thứ ba khác, gây khó khăn trong việc quản lý thị trường. Chính điều này khiến cơ quan quản lý phải chặt chẽ hơn trong việc sản xuất mới hay dập ra vàng miếng SJC mới.

Trong cuộc họp báo hồi giữa tháng 5, bà Lê Thúy Hằng - Tổng Giám đốc SJC - nói theo Nghị định 24, công ty không được dập vàng miếng từ vàng nguyên liệu. Toàn bộ khuôn dập được giao về NHNN quản lý.

Doanh nghiệp này chỉ được dập lại vàng móp méo theo hạn ngạch được cấp hằng năm. Theo kế hoạch kinh doanh năm nay, SJC có chỉ tiêu gia công, dập lại khoảng 31.692 lượng, giảm khoảng 4.466 lượng so với năm trước.