Thuốc lá lậu: Tạo hương từ chất gây ung thư

Chẳng những gây thất thu ngân sách nhà nước, thuốc lá lậu còn bào mòn sức khỏe người tiêu dùng từng ngày vì chứa nhiều độc chất.

Trên thị trường hiện lưu thông nhiều loại thuốc lá lậu, trong đó phổ biến nhất là Jet và Hero. Kết quả phân tích do Viện Khoa học Hình sự (Bộ Công an) thực hiện gần đây cho thấy trong sợi thuốc của hai loại thuốc lá lậu nói trên có chứa chất 7-hydroxy-6-methoxy-2H-1-benzopyran-2-one, thuộc nhóm coumarin nhằm tạo hương thơm và vị đậm trong điếu thuốc.

Bộ Y tế cấm sử dụng nhóm coumarin trong những sản phẩm có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.

TS Phan Thế Đồng, nguyên Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm Trường ĐH Nông lâm TP.HCM, cho biết coumarin là hương liệu tổng hợp được sản xuất thông qua các phản ứng hóa học.

Coumarin được sử dụng nhiều trong sản xuất thuốc lá, nhất là thuốc lá lậu và chủ yếu dùng tẩm sợi thuốc. “Nghiên cứu trên chuột cho thấy coumarin gây ngộ độc gan, phổi, hình thành những khối u. Các nước như Đức, Mỹ… cũng cấm dùng coumarin trong công nghệ sản xuất thuốc lá vì có nhiều khả năng gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người sử dụng” - TS Đồng nói.

Hàm lượng độc tố cao

Chẳng những sợi thuốc bị tẩm nhóm chất cấm coumarin, trong khói của thuốc lá lậu Jet và Hero còn chứa nhiều chất độc hại gây ung thư phổi, thực quản, tụy, miệng, bàng quang…

Nghiên cứu của Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá (Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam) cho thấy hàm lượng cadimi rất cao (mẫu Jet là 2,11 mg/kg, mẫu Hero là 2,69 mg/kg). Kết quả phân tích còn cho thấy hàm lượng nicotin trong sợi của hai loại thuốc lá nói trên quá cao (mẫu Jet là 2,61%, Hero là 2,48%), vượt xa ngưỡng cho phép.

Chưa hết, hàm lượng CO (oxide carbon) trong khói của thuốc lá Jet và Hero nằm ở ngưỡng khá cao so với các loại thuốc lá điếu khác trên thế giới.

Đại diện Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá cho biết người hút thuốc lá lậu do đó tiếp xúc với hàm lượng độc hại cao gấp nhiều lần mức thông thường nên dễ có nguy cơ cao mắc bệnh nan y và yếu sinh lý ở nam giới.

“Với tên gọi bằng tiếng Anh và bao bì bắt mắt, nhiều người ngộ nhận Jet và Hero được sản xuất và kiểm định chất lượng tại châu Âu. Trên thực tế, hai loại thuốc lá lậu nói trên được sản xuất tại Indonesia và tuồn vào Việt Nam nên không tuân thủ các quy định thời hạn sử dụng, ATVSTP của Bộ Y tế” - vị này cho biết.

Qua khảo sát, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam ghi nhận mỗi năm các loại thuốc lá lậu tuồn vào Việt Nam khoảng 850 triệu gói. Trong đó Jet và Hero chiếm hơn 90% thị phần.

Theo ông Đỗ Thanh Lam, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường, số liệu từ Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho thấy mỗi năm Việt Nam thất thu thuế trên 8.000 tỉ đồng và chảy máu ngoại tệ khoảng 200 triệu USD do hoạt động buôn lậu thuốc lá.

“Bên cạnh đó, các đối tượng vận chuyển và kinh doanh thuốc lá lậu còn gây tình trạng mất an ninh trật tự tại khu vực vùng biên, các vụ TNGT nghiêm trọng ảnh hưởng đến tính mạng nhân dân… Vì vậy tăng cường phòng, chống buôn lậu thuốc lá sẽ đem lại nhiều lợi ích to lớn cho cộng đồng và xã hội” - ông Lam nhấn mạnh.

Tiêu hủy trên 500.000 gói thuốc lá lậu Sáng 16-3, cơ quan chức năng tỉnh Đồng Tháp phối hợp Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam tiêu hủy trên 500.000 gói thuốc lá lậu, chủ yếu là Jet và Hero. Số thuốc lá nói trên được nhập lậu từ biên giới Campuchia qua các huyện Hồng Ngự và Tân Hồng, bị cơ quan QLTT và Công an tỉnh Đồng Tháp thu giữ. Đây là đợt tiêu hủy thuốc lá lậu lớn nhất trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp tính đến thời điểm hiện nay. Ông Nguyễn Chí Bắc, Phó Giám đốc Sở Công Thương kiêm Chi Cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Đồng Tháp, cho biết chống buôn lậu thuốc lá là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của cơ quan QLTT tỉnh trong năm 2015. “Tất cả lực lượng chức năng phối hợp chặt với chính quyền địa phương trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp để triệt phá những đường dây, đầu nậu buôn lậu thuốc lá. Bên cạnh đó, cơ quan thẩm quyền cũng phạt nặng những đối tượng vận chuyển và kinh doanh thuốc lá lậu để răn đe” - ông Bắc nói. 2 triệu là số gói thuốc lá lậu bị lực lượng quản lý thị trường (QLTT) cả nước tịch thu trong năm 2014, theo báo cáo của Cục QLTT (Bộ Công Thương). Căn cứ Nghị định 43/2009 của Chính phủ và Thông tư liên tịch số 36/2012/TTLT-BCT-BCA-BYT-TANDTC-VKSNDTC, người buôn bán, vận chuyển, tàng trữ từ 1.500 gói đến dưới 4.500 gói sẽ bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm; từ 4.500 gói đến dưới 13.500 gói bị phạt tù 3-7 năm; từ 13.500 gói trở lên bị phạt tù 7-15 năm.