Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về vốn đầu tư công năm 2019

Hội nghị sẽ bàn những giải pháp hữu hiệu thúc đẩy tiến độ giải ngân năm 2019.

Tại Công điện 1042/CĐ-TTg ngày 21/8/2019, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính chuẩn bị các nội dung cần thiết để tổ chức trong nửa cuối tháng 9/2019 Hội nghị trực tuyến cả nước về các nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2019 do Thủ tướng Chính phủ chủ trì với các bộ, cơ quan và địa phương.

Hội nghị nhằm đánh giá lại tình hình thực hiện phân bổ, giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2019, đề xuất các giải pháp thúc đẩy phân bổ và giải ngân những tháng còn lại của năm 2019. Dự kiến, Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về các giải pháp thúc đẩy phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công năm 2019 cũng được thảo luận tại Hội nghị.

Mặc dù Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tích cực triển khai hàng loạt giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân các dự án đầu tư công ngay từ những tháng đầu năm 2019, nhưng đến nay, tỷ lệ giải ngân nguồn vốn này vẫn đạt ở mức thấp.

Theo báo cáo tóm tắt của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhìn chung, tình hình kinh tế - xã hội 8 tháng và ước 9 tháng cơ bản tích cực, kinh tế vĩ mô ổn định, sản xuất kinh doanh và các mặt xã hội đều có bước tiến bộ, tăng trưởng khá, hướng tới hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch năm 2019 đã đề ra.

Tuy nhiên, vấn đề phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công vẫn là một “điểm mờ” trong bức tranh sáng của tổng thể của nền kinh tế. Việc phân tích, làm rõ các nguyên nhân khách quan, chủ quan, trách nhiệm của từng cấp, từng ngành, từng cá nhân để rút ra bài học kinh nghiệm, đề ra các giải pháp hiệu quả là rất cần thiết. Đây là mục đích chủ yếu của Hội nghị ngày hôm nay.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc phân bổ, giao kế hoạch vốn đầu tư công cần phải đảm bảo đúng quy định của pháp luật, tránh tình trạng vi phạm, giao sai, giao vượt tổng mức đầu tư, giao khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép... Nhưng làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm liên quan đến việc giao kế hoạch chậm, giao nhiều lần (bao gồm cả giao kế hoạch từ trung ương cho các bộ, ngành, địa phương và từ các bộ, ngành, địa phương cho các ban quản lý dự án, đơn vị thực hiện) là cần thiết.

Về khách quan, năm 2019 là năm có nhiều điều chỉnh trong kế hoạch trung hạn, như sử dụng dự phòng 10% tại các bộ, ngành, địa phương, điều chỉnh cắt giảm, bổ sung vốn và danh mục dự án... nên mất nhiều thời gian rà soát, xét duyệt của các cấp có thẩm quyền theo quy định pháp luật, trong khi đó danh mục và số vốn kế hoạch trung hạn là điều kiện tiên quyết để giao kế hoạch vốn hằng năm.

Mặc dù vậy, nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, trong đó công tác kế hoạch hóa đầu tư công còn nhiều bất cập cả ở các cơ quan tổng hợp và ở các bộ, ngành, địa phương, lập kế hoạch chưa sát với thực tế, chưa tính toán kỹ khả năng giải ngân, có tâm lý xây dựng nhu cầu vốn cao nhưng phân bổ cho các dự án chưa hợp lý, chưa phù hợp với nguyên tắc, thứ tự ưu tiên, thậm chí còn dự kiến bố trí cho những dự án chưa đủ thủ tục nên dẫn tới không thể giao được kế hoạch theo quy định pháp luật.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chưa chủ động tham mưu báo cáo Thủ tướng Chính phủ tháo gỡ vướng mắc phát sinh trong công tác giao kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2019; chưa kiên quyết, còn nể nang, chờ đợi thủ tục dự án của các bộ, ngành, địa phương nên dẫn tới mất nhiều thời gian tổng hợp. Công tác phối hợp giữa các cơ quan tổng hợp trong việc rà soát, có ý kiến góp ý còn mất nhiều thời gian, có trường hợp kéo dài vài tháng, phải có chỉ đạo quyết liệt của Phó Thủ tướng Chính phủ mới triển khai giao kế hoạch được.