Kết luận của Thanh tra Chính phủ về Vietcombank

Kết luận thanh tra chủ yếu tập trung vào hoạt động tín dụng, đầu tư tài chính, mua sắm tài sản của Ngân hàngTMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), đặc biệt là cho vay, xử lý rủi ro, bán nợ, cơ cấu nợ, tăng và thoái vốn đầu tư…

Bên cạnh ưu điểm được nêu ra như như tốc độ tăng trưởng tài sản đạt mức cao trong hệ thống, chất lượng tín dụng được chú trọng, hệ số an toàn được đảm bảo, thu hồi nợ ngoại bảng kết quả tốt, hoạt động dịch vụ tăng trưởng tốt, lợi nhuận tăng, tỷ suất sinh lời đạt khá, Vietcombank cũng có những vi phạm, khuyết điểm được nêu ra trong kết luận.

Hàng loạt sai phạm của Vietcombank

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, tại Vietcombank, một số hồ sơ được giải ngân khi chưa đủ điều kiện theo phê duyệt, chứng từ giải ngân không đầy đủ, giải ngân cho vay mới khoản vay cũ hoặc trả lãi vay, có trường hợp giải ngân mà không kiểm tra các hoá đơn chứng từ dẫn đến khách hàng giả mạo, sửa chữa nâng giá trị hoá đơn lên nhiều lần để rút vốn ngân hàng.

Về xử lý rủi ro, một số hồ sơ xử lý rủi ro có nguyên nhân từ việc khi cho vay Vietcombank đã vi phạm các quy định của hoạt động tín dụng. Sau khi xử lý rủi ro còn chưa có biện pháp kiên quyết, phù hợp để thu hồi nợ, như là phát mại tài sản hay bán nợ…

Về những khuyết điểm vi phạm trong hoạt động mua bán nợ, kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ, Vietcombank ban hành các Quyết định số 510 và 217 về hướng dẫn mua bán nợ không rõ ràng, không cụ thể dẫn đến sự nhầm lẫn giữa các bước.

Bên cạnh đó, việc VAMC ủy quyền cho Vietcombank bán các khoản nợ theo hình thức thỏa thuận trực tiếp với khách hàng khi chưa thực hiện bán nợ theo hình thức đấu giá là chưa đúng với quy định.

Về kiểm tra sử dụng vốn vay, một số hồ sơ tín dụng các chi nhánh thực hiện kiểm tra không đầy đủ theo quy định; nội dung kiểm tra chung chung, sơ sài, chưa đầy đủ, chưa kiểm tra cụ thể về sổ sách kế toán, chưa đề cập các thông tin về tình hình kinh doanh, đánh giá dòng tiền, dẫn đến ngân hàng không kiểm soát được việc sử dụng vôn vay và khả năng trả nợ của khách hàng.

Về tài sản đảm bảo, một số hồ sơ tín dụng nhận thế chấp tài sản đảm bảo (TSĐB) không đủ điều kiện theo quy định; việc định giá lại TSĐB chưa theo quy định; hợp đồng thế chấp tài sản không có công chứng…

Về phân loại nợ, có một số hồ sơ tín dụng thực hiện xếp hạng khách hàng, phân loại nợ và cơ cấu nợ chưa đúng quy định tại Quyết định 780/QĐ-NHNN và Công văn 2506/NHNN-CSTT.

Về hoạt động đầu tư tài chính, một số việc góp vốn, mua cổ phần của Vietcombank chưa phù hợp với Thông tư 36/2014/TT-NHNN ngày 20/11/2014 của Ngân hàng Nhà nước.

Việc Vietcombank có cổ phần sở hữu tại Gentraco và tổ chức tín dụng là MB nhưng doanh nghiệp lại là cổ đông hoặc công ty con của tổ chức tín dụng lại là cổ đông của Vietcombank là chưa đúng quy định của Luật Tổ chức tín dụng.

Ngoài ra, Vietcombank còn chậm thoái vốn tại các doanh nghiệp ngoài ngành và những doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả. Hiệu quả đầu tư còn chưa tương xứng với việc tăng vốn đầu tư trong gia đoạn 2014-2015.

Chẳng hạn như giá trị đầu tư năm 2014 là hơn 5.170 tỷ đồng, năm 2015 là hơn 5.375 tỷ đồng nhưng thu nhập từ cổ tức lần lượt là hơn 438 tỷ đồng và hơn 265 tỷ đồng.

Về mua sắm tài sản, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ Vietcombank cũng có vi phạm là thực hiện chưa đúng về quy trình và nội dung đầu tư, các nội dung về an toàn, bảo mật; năng lực của cán bộ thực hiện dự án chưa đáp ứng yêu cầu trình độ về chuyên môn kỹ thuật...

Điều này dẫn đến khi trúng thầu và các hợp đồng được ký thì các nhà thầu đã chuyển nhượng cho đơn vị khác thực hiện mà ngân hàng không nắm được.

Trên cơ sở các vi phạm, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước theo thẩm quyền, tiến hành kiểm điểm các đơn vị, cá nhân có vi phạm theo kết luận thanh tra.

Đồng thời, yêu cầu Thống đốc sớm tham mưu, đề xuất cho Chính phủ những giải pháp để xử lý nợ xấu của các NHTM nói chung và các khoản VAMC đã mua của các tổ chức tín dụng nói riêng theo hướng tách bạch giữa bán nợ và bán tài sản để thu nợ.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo thẩm quyền tiến hành tổ chức kiểm điểm đối với các cá nhân của VAMC và Vietcombank có vi phạm. Đồng thời chỉ đạo chủ tịch VAMC kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong việc ủy quyền, giám sát Vietcombank bán nợ.

Với các hồ sơ bán nợ, Thanh tra Chính phủ chưa có điều kiện kiểm tra việc cấp tín dụng với các hồ sơ này, tuy nhiên qua tổng hợp kết quả tự kiểm tra của Vietcombank và các cơ quan khác thấy rằng Vietcombank có vi phạm trong việc cấp tín dụng với các hồ sơ bán nợ, cần phải được làm rõ trách nhiệm để xử lý.

Vì vậy, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Ngân hàng Nhà nước giao cơ quan thanh tra giám sát tiến hành thanh tra việc cấp tín dụng của Vietcombank với các hồ sơ bán nợ để làm rõ trách nhiệm, xử lý theo quy định của pháp luật.

Với Vietcombank, Thanh tra Chính phủ yêu cầu Ngân hàng căn cứ vào những khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra để tiến hành kiểm điểm và chỉ đạo kiểm điểm, đánh giá trách nhiệm với tập thể và cá nhân theo thẩm quyền quản lý; đồng thời đề xuất hoặc áp dụng ngay các giải pháp để chấn chính, khắc phục, xử lý những yếu kém, khuyết điểm, vi phạm.

Vietcombank nói gì?

Trả lời PV báo điện tử VTC News, đại diện truyền thông Vietcombank cho biết, tại Thông báo kết luận, Thanh tra Chính phủ có chỉ ra một số thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm tại một số đơn vị của Vietcombank. Đây là những tồn tại, sai sót trong một số nghiệp vụ của đơn vị phát sinh trong những năm trước đây.

Tại Thông báo này, Thanh tra Chính phủ cũng đã đánh giá: “VCB luôn được khẳng định là ngân hàng tiên phong trong hệ thống ngân hàng Việt Nam và được các tổ chức uy tín trên thế giới bình chọn là ngân hàng tốt nhất Việt Nam.

VCB có tốc độ tăng trưởng tài sản luôn đạt mức cao trong hệ thống Ngân hàng Việt Nam; chất lượng tín dụng được chú trọng; các hệ số an toàn được đảm bảo; thu hồi nợ ngoại bảng đạt kết quả tốt; các hoạt động dịch vụ tăng trưởng tốt, lợi nhuận tăng trưởng so với cùng kỳ; các tỷ suất sinh lời đạt khá tốt”.

Hầu hết các tồn tại, sai sót mà Thanh tra Chính phủ đưa ra đã được Vietcombank chủ động phát hiện thông qua hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ, kịp thời có các biện pháp khắc phục, chấn chỉnh và xử lý nghiêm túc theo thẩm quyền.

Có những trường hợp Vietcombank chủ động cung cấp hồ sơ, phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an, tòa án để đẩy nhanh tiến độ thu hồi nợ và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Báo điện tử VTC News sẽ tiếp tục thông tin.