Nhân rộng mô hình hỗ trợ bò sinh sản giúp hộ cận nghèo tại Thủ đô

Trong gian chuồng còn mới mùi tre nứa, con bò cái giống vừa được bàn giao đang đứng nhẩn nha nhai cỏ, thỉnh thoảng lại phe phẩy chiếc đuôi dài như thể đã quen với mái nhà mới. Với gia đình ông Đỗ Văn Phương (tại thôn Vĩnh Lộc 3, xã Tây Phương, TP Hà Nội) đây không chỉ là vật nuôi, mà là cả một món quà lớn, món quà mở ra hy vọng mới sau nhiều năm chật vật mưu sinh.

Nếu không được Nhà nước hỗ trợ, để tự mua được một con bò sinh sản là điều quá sức đối với hộ cận nghèo như gia đình ông Phương.

"Gia đình tôi coi đây là cơ hội thay đổi cuộc sống. Tôi sẽ tuân thủ kỹ thuật cán bộ khuyến nông hướng dẫn để chăm con bò thật tốt, mong sang năm có bê con, tích lũy dần để thoát khó", ông Phương chia sẻ.

Niềm vui ấy cũng lan tỏa đến hơn 40 hộ dân tại nhiều xã của TP Hà Nội - những gia đình nằm trong diện cận nghèo, mới thoát nghèo hoặc có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Với họ, một con bò giống không chỉ là tài sản mà còn là phương tiện để gây dựng sinh kế, là "cần câu" bền vững trong tương lai.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội (Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hà Nội) hoàn thành cấp hỗ trợ tổng số 46 bò giống Zebu cùng vật tư bảo đảm tiêu chuẩn cho 46 hộ tham gia trên địa bàn 22 xã của thành phố. Mức hỗ trợ gồm: 70% kinh phí mua bò giống do thành phố chi trả 30% do hộ dân đối ứng 70% lượng thức ăn hỗn hợp (tương đương 378 kg/con) cho bò đang mang thai.

Ông Lê Hưu Cầu - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội, cho biết, không chỉ bàn giao con giống, Trung tâm còn hỗ trợ các hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo nắm được kỹ thuật chăn nuôi bò sinh sản bằng việc thực hiện tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật; đồng thời biết cách khai thác và sử dụng các nguồn lực tự nhiên, kinh tế - xã hội trong vùng để nâng cao năng lực sản xuất, đến quy trình nuôi bò bài bản.

"Việc 'cầm tay chỉ việc' này giúp người dân tự tin hơn, hạn chế rủi ro và có thể duy trì mô hình lâu dài. Qua đó, góp phần thực hiện giảm nghèo bền vững, hạn chế tái nghèo; phát triển sản xuất gắn với giảm nghèo trên cơ sở chuyển đổi cơ cấu vật nuôi phù hợp với điều kiện của vùng, tăng thu nhập, cải thiện đời sống", ông Cầu nói.

Trong bối cảnh không còn hộ nghèo, nguồn lực hỗ trợ được tập trung vào các hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo trong vòng 36 tháng để ngăn ngừa nguy cơ tái nghèo. Mô hình cấp bò cái sinh sản được xem là một trong những giải pháp sinh kế hiệu quả nhất.

Để dự án đạt chất lượng cao, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội phối hợp với đơn vị cung ứng tổ chức kiểm tra từng con bò trước khi giao. Tất cả đều là bò lai Sind hoặc lai Brahman, trọng lượng từ 220kg trở lên, đã tiêm phòng đầy đủ, bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật.

Theo Trung tâm Khuyến nông Hà Nội, các hộ đủ điều kiện có lao động, có mặt bằng làm chuồng, có cam kết trồng cỏ và tham gia tập huấn được chính quyền địa phương xét chọn. Điểm đặc biệt là việc bốc thăm công khai để nhận bò, giúp phân phối công bằng, minh bạch.

Theo tính toán từ mô hình, sau khoảng 12 tháng, mỗi con bò mẹ mang lại giá trị 27-30 triệu đồng. Một bê 6 tháng tuổi đạt trọng lượng 100-120kg, bán được 9-13 triệu đồng. Khoản thu nhập này đủ để nhiều gia đình trang trải sinh hoạt, nuôi con ăn học và tích lũy để đầu tư thêm vào sản xuất. Chỉ cần nuôi ổn định vài năm, nhiều hộ có thể thoát nghèo bền vững, tích lũy vốn từ 1-2 cặp bò sinh sản.

Đặc biệt, nuôi bò tận dụng được lao động nhàn rỗi, nhất là người cao tuổi và phụ nữ - những người ít có cơ hội tìm việc làm có thu nhập cao. Công việc chăm sóc bò không đòi hỏi sức lực lớn và cũng không phải canh trực liên tục như chăm lợn hay gia cầm.

Mô hình hỗ trợ bò sinh sản còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm của chính quyền thành phố đối với nhóm yếu thế. Với những hộ mới thoát nghèo, con bò giống như "cái phao" giúp họ bơi qua giai đoạn khó khăn nhất, ổn định thu nhập và tránh rơi trở lại nghèo.

Nhờ sự thay đổi nhận thức và kỹ thuật, người dân dần hình thành cách tổ chức chăn nuôi đại gia súc bài bản, có chuồng trại đạt tiêu chuẩn, chủ động trồng cỏ chất lượng cao, áp dụng quy trình vệ sinh thú y nghiêm ngặt, sử dụng thức ăn thô xanh hợp lý. Tất cả những thay đổi này đều góp phần làm giảm chi phí, tăng giá trị sản phẩm, tạo thu nhập ổn định.