Nguy cơ ‘dịch chồng dịch’, Hà Nội đẩy mạnh tiêm chủng mở rộng

Tháng 10/2025, bức tranh dịch tễ trên cả nước tiếp tục phức tạp khi nhiều bệnh truyền nhiễm cùng lúc gia tăng. Thời tiết chuyển mùa cộng hưởng tác động của biến đổi khí hậu tạo môi trường thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh đường hô hấp và tiêu hóa phát triển mạnh, lây lan nhanh trong cộng đồng.

Trong nhóm bệnh đang lưu hành, sốt xuất huyết được Bộ Y tế đánh giá là đáng lo ngại nhất. Riêng tháng 10, hơn 24.250 ca mới được ghi nhận, 6 người tử vong.

Tính từ tháng 12/2024 đến nay, tổng số ca vượt 110.500, tăng gần 17% so với cùng kỳ năm trước, với 23 ca tử vong. Đáng chú ý, đường cong dịch tễ năm nay có xu hướng phá vỡ chu kỳ 4-5 năm thường thấy, khi số ca nặng tăng và nhiều bệnh nhân xuất hiện sốc, tổn thương gan, tụt huyết áp.

TP.HCM là điểm nóng lớn nhất khi chỉ trong một tuần ghi nhận thêm hơn 2.200 ca, đẩy tổng số mắc lên khoảng 48.000 từ đầu năm. Một số huyện như Bắc Tân Uyên, Bàu Bàng (Bình Dương) và Cần Giờ (TP.HCM) nằm trong nhóm có tỷ lệ mắc cao nhất cả nước. Hà Nội cũng không nằm ngoài xu hướng tăng, với gần 4.000 ca từ đầu năm và được dự báo tiếp tục ghi nhận thêm ca bệnh trong các tháng cuối năm.

Không chỉ sốt xuất huyết, các bệnh tay chân miệng và viêm màng não mô cầu cũng tăng nhanh. Theo ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống bệnh truyền nhiễm, nếu các địa phương không chủ động triển khai biện pháp kiểm soát sớm, nguy cơ “dịch chồng dịch” hoàn toàn có thể bùng phát vào cuối năm 2025.

Trước tình hình này, Bộ Y tế yêu cầu các tỉnh thành tăng cường giám sát dịch tại cửa khẩu, cơ sở y tế và cộng đồng; xử lý triệt để ổ dịch ngay từ ca đầu tiên; đồng thời đẩy mạnh tiêm chủng mở rộng để nâng cao miễn dịch cộng đồng – yếu tố then chốt giúp giảm lan truyền các bệnh truyền nhiễm.

Từ đầu năm đến hết tháng 10, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã tiếp nhận 21 triệu liều vaccine, đảm bảo nhu cầu tiêm chủng quý IV/2025 và duy trì dự trữ đến giữa năm 2026.

Tại Hà Nội, UBND thành phố vừa ban hành Kế hoạch số 279 triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng giai đoạn 2026–2028, với mục tiêu nâng cao tỷ lệ bao phủ vaccine và bảo vệ sức khỏe người dân trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng khó lường.

Thành phố dự kiến duy trì tỷ lệ tiêm viêm gan B sơ sinh trong 24 giờ đạt từ 90%; các vaccine trong chương trình quốc gia như Lao, DPT-VGB-Hib, sởi – rubella, uốn ván cho phụ nữ mang thai, bại liệt, phế cầu, HPV, rota… đạt tối thiểu 95%.

Đặc biệt, vaccine rota – phòng bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ – sẽ được đưa vào sử dụng từ năm 2026. Hà Nội cũng phấn đấu 100% phường xã đạt tiêu chuẩn loại trừ uốn ván sơ sinh, không ghi nhận virus bại liệt hoang dại trong cộng đồng. Phụ nữ có thai tiếp tục được khuyến cáo tiêm uốn ván để phòng biến chứng nguy hiểm cho mẹ và trẻ sơ sinh.

Trong bối cảnh nhiều bệnh truyền nhiễm tăng đồng thời, các chuyên gia nhận định chỉ có chiến lược kết hợp giữa giám sát dịch tễ chặt chẽ, xử lý nhanh ổ dịch và bao phủ vaccine rộng rãi mới giúp hạn chế nguy cơ dịch chồng dịch trong giai đoạn cuối năm 2025 và các năm tiếp theo.