Ngủ ngáy là bệnh gì?

Ngủ ngáy là bệnh gì?

Ngáy là những âm thanh phát ra khi các mô đường hô hấp trên rung lên khi ngủ. Ngáy hay xuất hiện trong thì hít vào nhưng cũng có thể xảy ra trong thì thở ra. Ngáy là hành vi phổ biến, xuất hiện ở 44% nam giới và 28% nữ giới trong độ tuổi 30 – 60.

Khi hít thở trong lúc ngủ, do lượng khí vào đi qua vùng họng hẹp phía sau, khiến các niêm mạc mô xung quanh rung lên, tạo ra tiếng ngáy.

Nguyên nhân ngủ ngáy là gì?

Trong hầu hết các trường hợp gây cản trở, khiến cho không khí giữa thanh quản và mũi lưu thông không được bình thường đều gây ra hiện tượng ngủ ngáy. Ngủ ngáy nguyên nhân còn là do mắc các bệnh như dị ứng, nghẹt mũi, amidan quá lớn,... Nguyên nhân ngủ ngáy cũng có thể là do các dị tật bẩm sinh gây ra như hẹp cổ họng, cuống lưỡi lớn, cuống họng quá dài, chân lưỡi dày,...

Trong khi đó, thống kê cho thấy, phần lớn những người ngủ ngáy là nam giới và những người béo phì. Càng lớn tuổi, tình trạng ngủ ngáy có xu hướng trầm trọng hơn.

Một số nguyên nhân khác gây ra tình trạng ngủ ngáy có thể kể đến như: Thừa cân, các mô mỡ quanh cổ chèn ép đường thở và khiến không khí khó lưu thông khi ngủ, do vậy đường thở dễ phát ra tiếng động.

Khi hút thuốc, khói thuốc lá kích thích niêm mạc khoang mũi và họng, gây sưng và viêm, kết quả là tắc mũi khiến bạn khó thở bằng mũi. 

Hay tư thế ngủ cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến ngủ ngáy nếu nằm ngửa, bạn dễ bị ngáy hơn do tác động của trọng lực lên đường hô hấp trên. Điều này xảy ra khi lưỡi và phần vòm miệng mềm bị tụt ra sau vào cổ họng, gây hẹp đường thở.

Hay bạn có thói quen thở bằng miệng. Nếu há miệng khi ngủ, bạn sẽ dễ bị ngáy. Nhưng khi thở bằng miệng, không khí va vào mặt sau họng và có thể khiến mô mềm rung lắc mạnh.

Ngủ ngáy có nguy hiểm không?

Theo Bác sĩ chuyên khoa hô hấp Nguyễn Ngọc Bách – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, ngoài việc gây khó chịu đối với người ngủ cùng thì bản thân người mắc bệnh ngủ ngáy cũng có thể cảnh báo một số nguy cơ sức khỏe.

Trẻ em bị ngủ ngáy thường khó đi vào giấc ngủ, do đó làm giảm chất lượng giấc ngủ, như ngủ không say, không sâu, ảnh hưởng đến sự phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ, do não bị thiếu oxy khi ngủ. 

Ngủ ngáy ở trẻ em còn có thể gây ra tình trạng ngưng thở lúc ngủ. Trẻ ngủ ngáy cũng sẽ ảnh hưởng đến hình dáng khuôn mặt do phải miệng thường há ra để hít thở khi ngủ.

Đối với người lớn, khi mắc bệnh ngủ ngáy, ngưng thở trong lúc ngủ, do các phần mềm, cũng như niêm mạc cuống họng làm khí quản bị nghẹt, sẽ dẫn đến phổi và não bị thiếu dưỡng khí. Để quá trình hô hấp diễn ra lại như bình thường, não sẽ phát tín hiệu để làm giãn nở cuống họng, khí quản.

Một người mắc bệnh ngủ ngáy tức là gặp những rối loạn như này, sẽ có nguy cơ ngưng thở khi ngủ cao hơn, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, khiến người bệnh mệt mỏi do não bộ không được nghỉ ngơi hoàn toàn. Ở mức độ nghiêm trọng, ngủ ngáy còn có thể làm xáo trộn sóng điện não, làm giảm trí nhớ, năng suất làm việc, khả năng tập trung, tinh thần mệt mỏi ...

Bên cạnh đó, người mắc bệnh ngủ ngáy cũng có nguy cơ bị các bệnh khác như cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, loạn nhịp tim, đột quỵ trong lúc ngủ. Ngủ ngáy cũng làm suy giảm khả năng tình dục, ảnh hưởng đến quan hệ vợ chồng.

Ngủ ngáy có chữa được không?

Một số cách chữa bệnh ngủ ngáy đơn giản có thể được thực hiện như sau:

Nguyên nhân ngủ ngáy còn do thừa cân, béo phì. Do đó, người bị thừa cân nên giảm cân để hạn chế hiện tượng ngáy lúc ngủ.

Tăng cường tập luyện thể dục thể thao một cách thường xuyên và đều đặn sẽ giúp giảm và duy trì cân nặng ổn định, đồng thời còn giúp tăng lượng oxy lên não.

Trước khi ngủ cần hạn chế, không uống rượu bia trước lúc ngủ khoảng 4 tiếng.

Việc sử dụng thuốc an thần có thể khiến các cơ bắp cuống họng chùng xuống, gây ra hiện tượng ngáy lúc ngủ. Do đó, không nên sử dụng thuốc an thần hoặc bất kỳ loại thuốc nào có tác dụng như vậy trước lúc ngủ.

Hạn chế ăn nhiều vào bữa tối, để tránh tình trạng đầy hơi, chướng bụng.

Ngủ ngáy nguyên nhân còn do bị viêm mũi dị ứng. Vì vậy, cần điều trị dứt điểm bệnh này để không ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Để giảm tình trạng ngáy lúc ngủ, nên nằm nghiêng và giữ đầu cao để dễ thở hơn.

Trong trường hợp có biến chứng ở tim hoặc phổi, người bệnh cần được đeo máy bơm không khí cao áp, để đưa không khí vào mũi và phổi, giúp quá trình thở diễn ra được bình thường.

Người mắc bệnh ngủ ngáy do dị tật hàm ếch có thể sử dụng dụng cụ nha khoa để giữ cho hàm ếch không bị chùng xuống và khí quản không bị bít lại do lưỡi nhỏ.

Đối với những trường hợp nặng, cần thực hiện phẫu thuật bằng tia laser để đốt các phần mềm ở cuống họng.

Một thăm dò cần làm là đo đa ký giấc ngủ để ghi lại một loạt thông số sinh lý của con người trong khi ngủ nhằm chẩn đoán và đánh giá độ nặng của hội chứng ngưng thở khi ngủ và các rối loạn giấc ngủ khác nhau.

Ngủ ngáy có nguy hiểm không?

Khi ngáy ngủ, bạn thường có nguy cơ ngưng thở khi ngủ do các phần mềm và niêm mạc của cuống họng làm nghẹt khí quản, làm cho hai lá phổi và não bị thiếu dưỡng khí. Lúc này, não sẽ phát ra tín hiệu làm giãn nở cuống họng và khí quản, làm cho quá trình hô hấp trở lại bình thường.

Nhưng nếu tình trạng rối loạn diễn ra liên tục sẽ gây ra chứng ngưng thở khi ngủ, khiến giấc ngủ không ngon và thời kỳ ngủ say bị ngắt quãng. Dẫn đến tình trạng bộ não không được nghỉ ngơi hoàn toàn sau một ngày hoạt động, khiến bạn bị mệt mỏi, giảm năng suất làm việc, không tập trung được vào công việc, lâu ngày bạn sẽ bị suy giảm trí nhớ.

Phương pháp điều trị ngủ ngáy

Nếu tình trạng ngủ ngáy của bạn nghiêm trọng đến mức cần phải điều trị bằng thuốc, bạn nên tham vấn bác sĩ chứ không nên tự ý dùng thuốc tùy tiện, bởi nhiều loại thuốc chữa ngủ ngáy đang được bày bán trên thị trường chưa được kiểm duyệt hoặc chứng thực bởi bác sĩ và các cơ quan y tế.

Thay đổi tư thế ngủ

Các tư thế nằm ngửa có thể khiến cho lưỡi và vòm miệng của bạn có xu hướng đổ xuống họng, va chạm với thành họng gây ra âm thanh, tức tiếng ngáy trong khi ngủ. Chuyển qua tư thế nằm nghiêng sẽ giúp hạn chế tình trạng này.

Nằm tựa đầu trên gối cao cũng là một cách giúp gia giảm tình trạng ngáy, vì việc nâng đầu lên cao sẽ giúp đường thở thông thoáng hơn, không còn bị chèn ép bởi lưỡi và vòm miệng nữa. Tuy vậy, bạn cần lưu ý chọn loại gối với kích cỡ phù hợp và thoải mái nhất với mình, bởi gối cao quá có thể gây mỏi cổ.

Giảm cân

Đây là một trong những biện pháp khắc phục tình trạng ngủ ngáy đã được chứng thực. Nếu bạn nhận thấy bản thân mình bắt đầu có tình trạng ngủ ngáy kể từ khi lên cân thì giải pháp tốt nhất chính là giảm cân. Đặc biệt nếu bạn có nhiều mỡ thừa ở cổ, phần mỡ này góp phần chèn ép cuống họng, dễ gây ra va chạm và phát sinh tiếng ngáy nhiều hơn. 

Nói không với bia rượu

Các loại đồ uống có cồn, thuốc giảm đau và thuốc an thần đều có tác dụng làm giãn cơ bắp bao gồm cơ họng, khiến cho tình trạng ngủ ngáy dễ xảy ra. Việc chè chén bia rượu suốt 4 - 5 giờ đồng hồ khiến cho chứng ngủ ngáy thêm trầm trọng. 

Rèn luyện thói quen ngủ nghỉ điều độ

Nếu bạn làm việc liên tục nhiều giờ liền mà không đi ngủ, nghĩa là đến khi bạn hoàn thành, bạn có thể rơi vào tình trạng mệt mỏi quá độ, thậm chí gần như kiệt sức. Khi đó, bạn sẽ ngủ sâu hơn bình thường, khiến cho các cơ trong mũi, miệng và cổ họng trở nên mềm nhũn và linh hoạt hơn, dễ va chạm nhau và phát ra tiếng ngáy. 

Uống nhiều nước

Các chất dịch được tiết ra trong mũi và vòm họng của bạn khiến cho các bộ phận này càng trở nên bết dính và dễ phát ra âm thanh hơn nếu cơ thể bạn không được cung cấp đủ nước. Thiếu nước khiến cho tình trạng ngủ ngáy thêm trầm trọng.