Hơn 32,1 triệu người Việt Nam chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi COVID-19

Trong số đó, 69,2% người bị giảm thu nhập, 39,9% phải giảm giờ làm/nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên và khoảng 14,0% buộc phải tạm nghỉ hoặc tạm ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Khu vực dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với 71,6% lao động bị ảnh hưởng, tiếp đến là khu vực công nghiệp và xây dựng với 64,7% lao động bị ảnh hưởng. Tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 26,4%.

Tác động nặng nề của COVID-19 đối với lao động Việt Nam vừa được Tổng cục Thống kê đưa ra. Theo Bà Vũ Thị Thu Thủy - Cục trưởng Cục Thu nhập dữ liệu và ứng dụng công nghệ thông tin thống kê: "Mức giảm lao động có việc làm trong năm 2020 là điều chưa từng xảy ra trong suốt thập kỷ qua".

Tuy nhiên, theo bà Thủy, mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19 nhưng nhờ có các biện pháp đối phó chủ động, những chính sách quyết đoán nhằm ngăn chặn tình trạng suy giảm kinh tế, nền kinh tế Việt Nam có sức chống chịu và phục hồi đáng kể, từng bước hoạt động trở lại trong điều kiện bình thường mới. Trong quý IV/2020, những ngành bị ảnh hưởng nặng nề đều có dấu hiệu tăng trưởng trở lại. Tình hình lao động, việc làm vì thế khởi sắc so với quý trước, tuy nhiên vẫn giảm so với năm trước.

Dịch COVID-19 đã đẩy nhiều lao động vào tình trạng không có việc làm đồng thời khiến cho nhiều người trong số họ buộc phải trở thành lao động có việc làm phi chính thức. Trong quý IV năm 2020, số người từ 15 tuổi trở lên có việc làm là gần 54,0 triệu người, giảm 945 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. 

Tính chung cả năm 2020, số lao động có việc làm phi chính thức là 20,3 triệu người, tăng 119,1 nghìn người, số lao động có việc làm chính thức là 15,8 triệu người giảm 21,1 nghìn người so với năm 2019. Tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức năm 2020 là 56,2%, cao hơn 0,2 điểm phần trăm so với năm 2019.

Mặc dù số lao động có việc làm quý IV/2020 tăng mạnh so với 2 quý trước nhưng do sự giảm sâu trong quý 2 nên số lao động từ 15 tuổi trở lên năm 2020 giảm mạnh so với năm 2019 (53,4 triệu người, giảm 1,3 triệu người so với năm 2019, tương ứng 2,36%).

Biến động này hoàn toàn trái ngược xu hướng tăng việc làm hàng năm của giai đoạn 2010-2019, với số lao động có việc làm tăng trung bình khoảng 600.000 người.

"Mức giảm lao động có việc làm trong năm 2020 là điều chưa từng xảy ra trong suốt thập kỷ qua, theo đó 1,3 triệu người bị đẩy vào tình trạng không có việc làm, bao gồm 51,6% người là phụ nữ và đa phần đang trong độ tuổi lao động", bà Thủy nhận định.

Trong đó, số người thất nghiệp trong quý cuối của năm 2020 gần 1,2 triệu người, tăng 136.800 người so với cùng kỳ năm trước.

Không chỉ tước đi cơ hội có việc làm chính thức, đại dịch COVID-19 còn khiến họ rơi vào tình trạng thiếu việc làm. Tính chung trong năm 2020, có 1,2 triệu người trong độ tuổi lao động thiếu việc làm, tăng 456.700 người so với năm 2019.

Cũng theo bà Thủy, nếu không có dịch COVID sẽ có thêm 1,6 triệu người được tạo việc làm, nói cách khác dịch bệnh tước đi cơ hội việc làm của 1,6 triệu người.

So với năm 2019, thu nhập bình quân tháng của người lao động năm 2020 giảm ở cả ba khu vực kinh tế

Thu nhập bình quân tháng từ công việc của người lao động quý IV/2020 đạt 5,7 triệu đồng, tăng 212.000 đồng so với quý trước và giảm 108.000 đồng so với cùng kỳ năm trước. Thông thường, nếu không có cú sốc COVID-19, thu nhập của người lao động quý IV tăng khá cao so với các quý khác.

Đơn cử, quý IV năm 2019, thu nhập của người lao động là 5,8 triệu đồng, cao hơn quý III năm 2019 hơn 200.000 đồng và cao nhất so với các quý trong năm. Năm 2020, trong bối cảnh ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, thu nhập bình quân tháng của người lao động trong quý IV không những không duy trì được mức tăng trưởng như mọi năm mà còn giảm khá mạnh so với quý I và cùng kỳ năm trước.

Trong năm 2020, thu nhập bình quân của người lao động là 5,5 triệu đồng, giảm 2,3% so với năm 2019 (tương ứng giảm 128.000 đồng). Thu nhập của lao động ngành dịch vụ bị giảm sâu nhất, giảm 215.000 đồng.