Hôm nay, ngày 7/3/2019, trong khi Âm lịch ở Việt Nam là mùng 2/2 thì lịch ở Trung Quốc là ngày mùng 1. Vì vậy mới dấy lên tin đồn lịch Việt Nam 2019 bị tính sai. Tuy nhiên, các chuyên gia đều khẳng định lịch Việt Nam không sai, mà đó là do múi giờ của hai nước khác nhau.
Theo ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch hội thiên văn học trẻ Việt Nam, âm lịch của Việt Nam và Trung Quốc đều tính ngày và tháng dựa trên chu kỳ của Mặt Trăng. Mỗi tháng Âm lịch có 30 ngày với tháng đủ và 29 ngày với tháng thiếu. Sở dĩ các tháng chênh lệch nhau này là vì chu kỳ tuần trăng không phải tròn 29 hoặc tròn 30 ngày mà là 29,53 ngày.
Điều này có nghĩa là nếu lấy một pha bất kỳ của Mặt Trăng làm gốc (chẳng hạn pha Trăng tròn) cứ 29,53 ngày thì Mặt Trăng lại trở về đúng pha đó. Vì ngày thì không thể không tròn nên các nhà viết lịch xưa kia đã lấy các tháng 29 hoặc 30 ngày xen kẽ nhau để bù trừ cho vừa với chu kỳ này.
Hôm nay 7/3 dương lịch tức là ngày 2/2 âm lịch theo giờ Việt Nam, còn Trung Quốc là 1/2 âm lịch. (Ảnh chụp màn hình)
Vì ngày mùng 1 là khởi đầu của mỗi tháng, nên nó được quy ước dựa trên sự mở đầu của một chu kỳ tuần trăng. Các nhà thiên văn cổ phương Đông quy ước khởi đầu của tuần trăng là thời điểm đối xứng với khi Trăng tròn, khi Mặt Trăng đi qua mặt phẳng chứa Trái Đất và Mặt Trời, tức là toàn bộ phần được chiếu sáng của nó không hướng về phía Trái Đất. Thời điểm này được gọi là "điểm sóc". Âm lịch quy ước rằng ngày nào có chứa điểm sóc thì ngày đó là mùng 1 của tháng.
Tháng 2 Âm lịch này, điểm sóc rơi vào thời điểm 23h05 ngày 6/3/2019 theo giờ Việt Nam (GMT+7). Vì thế, ngày 6/3 Dương lịch năm nay được qui ước tương ứng với ngày mùng 1/2 Âm lịch. Tuy nhiên, vì Trung Quốc lấy múi giờ chuẩn là GMT+8, giờ trên đồng hồ của họ chạy sớm hơn ở Việt Nam chính xác là 1 giờ. Như vậy, lúc 23h05 ngày 6/3 ở Việt Nam đã là 00h03 ngày 7/3 ở Trung Quốc. Vì điểm sóc rơi vào ngày 7/3 nên theo lịch Trung Quốc thì ngày 7/3 mới là mùng 1/2.
Sự việc nêu trên thực tế không ảnh hưởng gì tới sinh hoạt của con người, bởi Việt Nam sử dụng Dương lịch trong mọi công việc và giao dịch thay vì Âm lịch.
Theo ông Trần Tiến Bình, từng làm việc ở Ban lịch Nhà nước, khác biệt giữa lịch của Việt Nam và Trung Quốc chỉ kéo dài đến hết 4/4, đến 5/4 tức là 1/3 thì ngày Âm lịch của hai nước lại trùng nhau.
Vào ngày 5/4/2019 Dương lịch, điểm sóc sẽ rơi vào lúc 15h52 theo giờ Việt Nam, tương đương với 16h52 giờ Trung Quốc, do đó nó sẽ là ngày mùng 1/3 đối với lịch của cả hai nước. Ngày ngay trước mùng 1/3 sẽ là 30/2 đối với Việt Nam (tháng đủ) và 29/2 đối với Trung Quốc (tháng thiếu).
Bình luận