Hoàng Xuân Vinh: 'Làm chủ nghệ thuật bắn súng mới khó'

Trong căn nhà nhỏ của xạ thủ vừa giành huy chương vàng Olympic Rio 2016 bên cạnh sông Hồng, người ta dễ dàng tìm thấy những tấm huy chương được treo ở những vị trí trang trọng nơi phòng khách. Tất cả thể loại, từ khu vực đến quốc tế, minh chứng cho tài năng của xạ thủ đã làm rạng danh nước nhà trong những ngày đầu tháng 8.

Đường tới vinh quang không bằng phẳng

Nhưng hành trình tới đỉnh cao của Hoàng Xuân Vinh không hề bằng phẳng. Trước khi vỡ òa với niềm hạnh phúc trên đất Rio, xạ thủ gốc Sơn Tây từng phải nhận nhiều thất bại, và đau đớn nhất có lẽ là ASIAD 2010 tại Quảng Châu và Olympic London 2012. Ở hai giải đấu này, xạ thủ lão luyện không giành được bất cứ huy chương nào.

Tại kỳ ASIAD trên đất Trung Quốc, Hoàng Xuân Vinh tham dự nội dung 25 m súng ngắn ổ quay. Anh vụt mất HCV vì lỗi sơ đẳng, để súng cướp cò trong lượt cuối. Từ tấm HCV, anh rơi xuống vị trí thứ 13. Hai năm sau, ở kỳ Olympic đầu tiên trong sự nghiệp, Vinh được kỳ vọng sẽ đem về huy chương thứ 3 cho nước nhà, sau Trần Hiếu Ngân và Hoàng Anh Tuấn.

Ở nội dung 50m súng ngắn tự chọn, Hoàng Xuân Vinh tràn trề cơ hội giành huy chương khi chỉ cần tối thiểu 8 điểm là thành công, nhưng trong loạt bắn thứ 9, anh chỉ đạt 7,3 điểm, kém huy chương đồng 0,1 điểm. Trong bài phỏng vấn ngay sau đó, anh xin lỗi người hâm mộ Việt Nam. Xin lỗi bởi đây là kỳ Thế vận hội mà đoàn Việt Nam không giành được huy chương nào.

Thất bại luôn là một phần không thể thiếu của các vận động viên thi đấu đỉnh cao, nhưng với Hoàng Xuân Vinh, nó vẫn là một điều đó khó chấp nhận. Anh thất bại không phải vì đối thủ quá xuất sắc, mà vì bản thân tự mắc sai lầm.

“Thất bại trong quá khứ là bài học cho tôi, nhắc nhở tôi tập luyện chăm chỉ hơn. Có người từng nói tôi rằng đừng nghĩ quá nhiều về chúng...”.

“Nhưng đúng là rất khó để quên được (các thất bại). Tôi cố gắng nghĩ về phía trước và quên đi những gì xảy ra trong quá khứ.”

Nỗ lực không ngừng

Bắn súng là một thể thao phức tạp hơn nhiều người nghĩ. “Để bắn trúng mục tiêu là chuyện đơn giản”, Hoàng Xuân Vinh nói. “Nhiều người có thể làm được điều đó. Nhưng để làm chủ nghệ thuật bắn súng là một thử thách không đơn giản.”

Thế vận hội mùa hè tại Rio de Janeiro là cơ hội để Hoàng Xuân Vinh phục hận. Anh đã kết thúc năm 2015 bằng vị trí số 3 thế giới ở nội dung 50m súng ngắn tự chọn. Ở nội dung 10m súng ngắn hơi, anh chỉ xếp thứ 6. Cùng người đồng đội Trần Quốc Cường, Vinh được đặt nhiều kỳ vọng ở Brazil, nhưng anh luôn là niềm hy vọng số 1.

Sự điềm tĩnh là điểm mạnh nhất của Hoàng Xuân Vinh. Anh từng giữ kỷ lục thế giới ở nội dung 10m súng ngắn hơi vào năm 2014, trước khi bị phá bởi nhà vô địch Olympic, Jin Jong Oh sau đó. Từ năm 2015 đến 2016, Hoàng Xuân Vinh giành thêm 4 huy chương đồng và 1 huy chương bạc ở các giải thế giới. Trước đó, năm 2013, anh cũng giành huy chương vàng cho nội dung 10 m súng ngắn hơi.

Huấn luyện viên người Hàn Quốc Park Chung Gun, thầy của Vinh mô tả anh là một trong những vận động viên bắn súng giỏi nhất hành tinh. “Tôi không thể dạy cậu ấy thêm điều gì. Cậu ấy đã biết tất cả. Điều cậu ấy cần biết duy nhất, là trên đời này không có gì hoàn hảo.

Cậu ấy đặt quá nhiều áp lực cho mình trong mỗi lần bắn. Vinh luôn muốn đạt 10,9 điểm (số điểm tối đa) trong mỗi lần bắn. Điều đó là không thể xảy ra”.

Dĩ nhiên số điểm hoàn hảo 10,9 trong mọi lần bắn là một thành tích không thể xảy ra. Ở tấm HCV tại Rio, Hoàng Xuân Vinh đạt 10,7 trong lần bắn cuối, nhưng quá đủ để đi vào lịch sử thể thao Việt Nam.

Nghệ thuật của từng phát súng

Niềm đam mê và nỗ lực chinh phục kinh khủng trong mỗi lần bắn chính là thứ khiến anh lên đỉnh cao. Nếu Tuệ Minh, con gái lớn của anh thích hội họa và thiết kế thời trang, thì cha cô lại tìm thấy nghệ thuật trong mỗi phát bắn hình parabol. Với anh, nghệ thuật cũng là những lỗ đạn trên một tấm bia giấy có đường kính 0,22m.

Môn bắn súng thể hiện tất cả tính cách con người Hoàng Xuân Vinh. Ở một mặt nào đó, là sự bình tĩnh và trầm ngâm. Nhưng ở một mặt khác, cũng là sự yếu đuối và nhạy cảm. “Nếu bạn tìm hiểu sâu, kỹ thuật bắn súng không quá phức tạp, nhưng nói là một thứ gì đó thuộc về tinh thần”, Vinh nói.

“Nó yêu cầu sự tập trung. Khả năng điều chỉnh nhịp thở, điều khiển cơ thể, cánh tay... Để bắn trúng mục tiêu là chuyện đơn giản. Nhiều người có thể làm được điều đó. Nhưng để làm chủ nghệ thuật bắn súng là một thử thách không đơn giản”.

Phải trải qua nhiều thiếu thốn về điều kiện tập luyện, cơ sở vật chất, có xuất phát điểm từ vùng nông thôn và cũng không được đào tạo quá bài bản. Nhưng những gì Hoàng Xuân Vinh thể hiện chứng tỏ anh là thiện xạ bẩm sinh, với những tố chất không thể đào tạo.