(VTC News) – Ăn phải rau nhiễm trứng hay ấu trùng, sán sẽ sinh sôi và đục khoét cơ thể.
Giật mình thấy ấu trùng ngoe nguẩy
Chị Liên (Tây Sơn, Hà Nội) đang ngồi nhặt rau muống thì giật mình có con gì đó ngoe nguẩy. Nhìn kỹ nó gần giống con giun đen nhưng lại cho chân ngắn giống sâu. Chả biết là con gì, nhưng chị Liên phải ngâm muối rau, trần qua một nước, luộc kỹ rồi mới dám ăn.
Mới đây, một bà nội trợ đã chia sẻ trên facebook: “Khi làm salad cải xoong, tôi tách cọng rau thấy bên trong có một loại giun sán không rõ với thân màu đỏ làm ổ rất nhiều. Nếu chúng ta vô ý chỉ vặt rau làm món rau sống trộn sốt cà chua, mặc dù rửa sạch bên ngoài bằng thuốc tím, ngâm nước muối cũng chẳng ăn thua gì nên mọi người cẩn thận nhé”.
Hình ảnh mà người này chia sẻ khiến nhiều bà nội trợ ghê sợ. Trong thân rau cải xoong, có cả ổ sinh vật lạ đo đỏ nằm ngọ nguậy.
Một trong những loài có ấu trùng sống thủy sinh, bám trên các thân rau dưới nước là sán lá gan lớn.
Đã có rất nhiều trường hợp nhiễm loại sán này.
Vợ chồng anh Nguyễn Văn Thạnh, chị Lê Thị Liễu đã phải tốc hành đi từ Đà Nẵng vào TP. HCM khám vì trước đó bác sỹ nghi chị bị ung thư nhưng chưa xác định được.
Theo chị Liễu, bệnh khởi phát cách thời điểm khám khoảng 3 tháng, cứ bị đau bụng. Đi khám ở phòng mạch tư bác sỹ nghi chị bị viêm dạ dày, co thắt đại tràng, cho uống thuốc chữa đau dạ dày trong 5 ngày, thấy bớt.
Nhưng sau đó, bệnh tái phát đau bụng phải vào bệnh viện. Bác sỹ cho chiếu X quang nói bị sa dạ dày, rồi cho điều trị ngoại trú bằng đông y trong một tháng, thấy không đau.
Nửa tháng sau, chị Liễu bị đau ở hạ sườn phải, cứ nghĩ là đau dạ dày do bế con bị ốm cả đêm. Đến TP. HCM khám, cuối cùng vỡ lẽ chị bị sán lá gan lớn.
Chị cho biết vì chị hay ăn rau sống, nhất là rau muống, rau đắng, rau thơm, cải xoong có ngờ đâu bị nhiễm sán lá gan. Bệnh sán lá gan lớn khá phổ biến.
Theo Ths. Bác sỹ Huỳnh Hồng Quang, Trưởng khoa nghiên cứu lâm sàng và điều trị bệnh nhiệt đới (Viện Sốt rét ký sinh trùng, côn trùng Quy Nhơn), tại viện ông trong những năm từ 2006 đến 2013, đã phát hiện, điều trị trên dưới 20 ngàn ca sán lá gan lớn.
Những năm gần đây, các bệnh viện công, bệnh viện tư đã áp dụng kỹ thuật hiện đại về chẩn đoán huyết thanh miễn dịch kết hợp với siêu âm nên giúp bác sỹ tìm ra và điều trị thành công các ca bệnh sán lá gan lớn.
Vì vậy, tỷ lệ bệnh nhân nhiễm sán lá gan lớn được phát hiện tại Viện Sốt rét ký sinh trùng, côn trùng Quy Nhơn đã giảm, chỉ còn trung bình mỗi ngày có khoảng 1 đến 3 ca sán lá gan lớn.
Vậy, con người nhiễm sán lá gan lớn thế nào? Bác sỹ Quang nói: Ấu trùng sán lá gan lớn bám vào cây thủy sinh. Khi người ăn các loại rau thủy sinh sẽ nhiễm ấu trùng đó.
Làm thế nào để tránh mắc sán lá gan lớn?
Theo BS Quang, bệnh sán lá gan lớn (Fascioliasis) là một bệnh nhiễm ký sinh trùng gây ra bởi Fasciolia hepatica hoặc Fasciola gigantica. Người là các vật chủ tình cờ cho bệnh và vật chủ chính vẫn là cừu và một số gia súc khác như trâu, bò.
Ấu trùng của ký sinh trùng này đóng kén trên các thực vật thủy sinh như rau cải xoong, rau muống, rau ngổ, rau rút… Khi con người ăn những loại rau bị nhiễm ấu trùng có thể bị bệnh.
Một số người có thói quen ăn rau sống hoặc có người bị sỏi thận điều trị theo cách dân gian là xay cây rau ngổ và uống sống nên ăn luôn cả ấu trùng sán lá gan lớn.
Hay có thể, nhiễm phải ấu trùng giai đoạn nhiễm thông qua uống phải nguồn nước nhiễm ấu trùng cũng có nguy cơ nhiễm bệnh.
Một số người bị bệnh gan, mua gan bò, cừu về hấp để ăn chữa bệnh. Nhưng vì gan của con bò, trâu, cừu nhiễm sán lá gan lớn không được hấp chín kỹ cũng có thể gây bệnh.
Sau khi ăn bằng đường miệng, ấu trùng thoát kén và đi xuyên qua thành dạ dày vào trong khoang phúc mạc và tìm đường đến gan, đến đường mật, ở đó chúng định vị và thành sán trưởng thành.
Người bị bệnh sán lá gan lớn thường có các triệu chứng đau vùng hạ sườn phải lan về phía sau hoặc đau tức vùng thượng vị và mũi ức; tính chất đau không đặc hiệu, có thể âm ỉ, đôi khi đau dữ dội, cũng có trường hợp không đau bụng.
Bệnh nhân suy nhược, mệt mỏi, có cảm giác đầy bụng khó tiêu, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, có thể sốt hoặc đau khớp, đau cơ và mẩn ngứa, sụt cân...
Bác sỹ Quang lý giải, đó là nguyên nhân tại sao nhiều người bị sán lá gan ở giai đoạn đầu tưởng mình bị viêm loét dạ dày và được chẩn đoán và điều trị “không thỏa đáng”.
Một thời gian sau, người bị bệnh sẽ bị tổn thương gan, áp xe gan, đau hạ sườn phải, đặc biệt đau tức vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải, đau vắt qua thắt lưng, có cảm giác đau mỏi 2 vai.
Chưa vào gan thì phát hiện rất khó, vì vậy, phải làm các xét nghiệm miễn dịch ELISA qua thử máu. Chỉ số bạch cầu ái toan tăng cao khi bệnh nhân ở giai đoạn cấp.
Khi sán lá gan lớn phát triển gây tổn thương, tạo nhiều ổ áp xe lớn nhỏ, có trường hợp biến chứng vỡ ổ áp xe gây viêm phúc mạc, đe dọa đến tính mạn. Một số biến chứng do sán lá gan lớn dẫn đến như viêm đường mật, túi mật, viêm tụy, viêm phúc mạc, thiếu máu,...
Tuy nhiên, cũng có khi sán lá gan lớn đi lạc chỗ lên tụy, thận, cơ thẳng bụng, phổi, buồng trứng, khớp, mạch máu, tinh hoàn, não bộ… gây các biểu hiện bệnh khác thường.
Theo bác sỹ Quang, dù có rửa rau bằng thuốc tím, nước muối, hoặc sục ozon cũng khó có thể diệt được ấu trùng sán lá gan lớn một cách hoàn toàn. Do vậy, để tránh nhiễm sán, người dân không nên thận trọng khi ăn rau sống và nên uống nước đun sôi để nguội. Rau, gan động vật cần nấu chín kỹ.
Để trị bệnh sán lá gan lớn không khó bởi đã có thuốc đặc hiệu, miễn là phát hiện bệnh sớm và dùng thuốc đặc hiệu.
» Đeo kính áp tròng: Ấu trùng làm tổ trong mắt?
» Mê ăn ruột cá, giun sán đầy mình
» Ăn hải sản sống, da lúc nhúc giun lươn
» Tại sao có giun bò lúc nhúc dưới da?
Nguyễn Tâm
Giật mình thấy ấu trùng ngoe nguẩy
Chị Liên (Tây Sơn, Hà Nội) đang ngồi nhặt rau muống thì giật mình có con gì đó ngoe nguẩy. Nhìn kỹ nó gần giống con giun đen nhưng lại cho chân ngắn giống sâu. Chả biết là con gì, nhưng chị Liên phải ngâm muối rau, trần qua một nước, luộc kỹ rồi mới dám ăn.
 |
| Cải xoong có sinh vật ngoe nguẩy được bà nội trợ chia sẻ. |
Mới đây, một bà nội trợ đã chia sẻ trên facebook: “Khi làm salad cải xoong, tôi tách cọng rau thấy bên trong có một loại giun sán không rõ với thân màu đỏ làm ổ rất nhiều. Nếu chúng ta vô ý chỉ vặt rau làm món rau sống trộn sốt cà chua, mặc dù rửa sạch bên ngoài bằng thuốc tím, ngâm nước muối cũng chẳng ăn thua gì nên mọi người cẩn thận nhé”.
Hình ảnh mà người này chia sẻ khiến nhiều bà nội trợ ghê sợ. Trong thân rau cải xoong, có cả ổ sinh vật lạ đo đỏ nằm ngọ nguậy.
Một trong những loài có ấu trùng sống thủy sinh, bám trên các thân rau dưới nước là sán lá gan lớn.
 |
3 con sán lá gan lớn này được lấy ra từ bệnh nhân Trần Thị T. (36 tuổi, trú tại huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên - Huế). Ảnh: Internet |
Vợ chồng anh Nguyễn Văn Thạnh, chị Lê Thị Liễu đã phải tốc hành đi từ Đà Nẵng vào TP. HCM khám vì trước đó bác sỹ nghi chị bị ung thư nhưng chưa xác định được.
Theo chị Liễu, bệnh khởi phát cách thời điểm khám khoảng 3 tháng, cứ bị đau bụng. Đi khám ở phòng mạch tư bác sỹ nghi chị bị viêm dạ dày, co thắt đại tràng, cho uống thuốc chữa đau dạ dày trong 5 ngày, thấy bớt.
Nhưng sau đó, bệnh tái phát đau bụng phải vào bệnh viện. Bác sỹ cho chiếu X quang nói bị sa dạ dày, rồi cho điều trị ngoại trú bằng đông y trong một tháng, thấy không đau.
Nửa tháng sau, chị Liễu bị đau ở hạ sườn phải, cứ nghĩ là đau dạ dày do bế con bị ốm cả đêm. Đến TP. HCM khám, cuối cùng vỡ lẽ chị bị sán lá gan lớn.
Chị cho biết vì chị hay ăn rau sống, nhất là rau muống, rau đắng, rau thơm, cải xoong có ngờ đâu bị nhiễm sán lá gan. Bệnh sán lá gan lớn khá phổ biến.
Theo Ths. Bác sỹ Huỳnh Hồng Quang, Trưởng khoa nghiên cứu lâm sàng và điều trị bệnh nhiệt đới (Viện Sốt rét ký sinh trùng, côn trùng Quy Nhơn), tại viện ông trong những năm từ 2006 đến 2013, đã phát hiện, điều trị trên dưới 20 ngàn ca sán lá gan lớn.
Những năm gần đây, các bệnh viện công, bệnh viện tư đã áp dụng kỹ thuật hiện đại về chẩn đoán huyết thanh miễn dịch kết hợp với siêu âm nên giúp bác sỹ tìm ra và điều trị thành công các ca bệnh sán lá gan lớn.
Vì vậy, tỷ lệ bệnh nhân nhiễm sán lá gan lớn được phát hiện tại Viện Sốt rét ký sinh trùng, côn trùng Quy Nhơn đã giảm, chỉ còn trung bình mỗi ngày có khoảng 1 đến 3 ca sán lá gan lớn.
Vậy, con người nhiễm sán lá gan lớn thế nào? Bác sỹ Quang nói: Ấu trùng sán lá gan lớn bám vào cây thủy sinh. Khi người ăn các loại rau thủy sinh sẽ nhiễm ấu trùng đó.
Làm thế nào để tránh mắc sán lá gan lớn?
Theo BS Quang, bệnh sán lá gan lớn (Fascioliasis) là một bệnh nhiễm ký sinh trùng gây ra bởi Fasciolia hepatica hoặc Fasciola gigantica. Người là các vật chủ tình cờ cho bệnh và vật chủ chính vẫn là cừu và một số gia súc khác như trâu, bò.
Ấu trùng của ký sinh trùng này đóng kén trên các thực vật thủy sinh như rau cải xoong, rau muống, rau ngổ, rau rút… Khi con người ăn những loại rau bị nhiễm ấu trùng có thể bị bệnh.
 |
| Chu trình phát triển của sán lá gan lớn. |
Hay có thể, nhiễm phải ấu trùng giai đoạn nhiễm thông qua uống phải nguồn nước nhiễm ấu trùng cũng có nguy cơ nhiễm bệnh.
Một số người bị bệnh gan, mua gan bò, cừu về hấp để ăn chữa bệnh. Nhưng vì gan của con bò, trâu, cừu nhiễm sán lá gan lớn không được hấp chín kỹ cũng có thể gây bệnh.
Sau khi ăn bằng đường miệng, ấu trùng thoát kén và đi xuyên qua thành dạ dày vào trong khoang phúc mạc và tìm đường đến gan, đến đường mật, ở đó chúng định vị và thành sán trưởng thành.
Người bị bệnh sán lá gan lớn thường có các triệu chứng đau vùng hạ sườn phải lan về phía sau hoặc đau tức vùng thượng vị và mũi ức; tính chất đau không đặc hiệu, có thể âm ỉ, đôi khi đau dữ dội, cũng có trường hợp không đau bụng.
Bệnh nhân suy nhược, mệt mỏi, có cảm giác đầy bụng khó tiêu, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, có thể sốt hoặc đau khớp, đau cơ và mẩn ngứa, sụt cân...
Bác sỹ Quang lý giải, đó là nguyên nhân tại sao nhiều người bị sán lá gan ở giai đoạn đầu tưởng mình bị viêm loét dạ dày và được chẩn đoán và điều trị “không thỏa đáng”.
Một thời gian sau, người bị bệnh sẽ bị tổn thương gan, áp xe gan, đau hạ sườn phải, đặc biệt đau tức vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải, đau vắt qua thắt lưng, có cảm giác đau mỏi 2 vai.
Chưa vào gan thì phát hiện rất khó, vì vậy, phải làm các xét nghiệm miễn dịch ELISA qua thử máu. Chỉ số bạch cầu ái toan tăng cao khi bệnh nhân ở giai đoạn cấp.
Khi sán lá gan lớn phát triển gây tổn thương, tạo nhiều ổ áp xe lớn nhỏ, có trường hợp biến chứng vỡ ổ áp xe gây viêm phúc mạc, đe dọa đến tính mạn. Một số biến chứng do sán lá gan lớn dẫn đến như viêm đường mật, túi mật, viêm tụy, viêm phúc mạc, thiếu máu,...
Tuy nhiên, cũng có khi sán lá gan lớn đi lạc chỗ lên tụy, thận, cơ thẳng bụng, phổi, buồng trứng, khớp, mạch máu, tinh hoàn, não bộ… gây các biểu hiện bệnh khác thường.
Theo bác sỹ Quang, dù có rửa rau bằng thuốc tím, nước muối, hoặc sục ozon cũng khó có thể diệt được ấu trùng sán lá gan lớn một cách hoàn toàn. Do vậy, để tránh nhiễm sán, người dân không nên thận trọng khi ăn rau sống và nên uống nước đun sôi để nguội. Rau, gan động vật cần nấu chín kỹ.
Để trị bệnh sán lá gan lớn không khó bởi đã có thuốc đặc hiệu, miễn là phát hiện bệnh sớm và dùng thuốc đặc hiệu.
» Đeo kính áp tròng: Ấu trùng làm tổ trong mắt?
» Mê ăn ruột cá, giun sán đầy mình
» Ăn hải sản sống, da lúc nhúc giun lươn
» Tại sao có giun bò lúc nhúc dưới da?
Nguyễn Tâm
Bình luận