Dự án Gang thép Thái Nguyên dính loạt sai phạm 'ngốn' tiền thế nào?

Liên quan đến sai phạm tại dự án Gang thép Thái Nguyên, tại kỳ họp thứ 41 vừa diễn ra, Ủy ban Kiểm tra Trung ương (UBKT T.Ư) đã tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng Công ty Thép Việt Nam.

Ủy ban Kiểm tra trung ương kết luận Ban thường vụ Đảng ủy Tổng công ty Thép Việt Nam đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để tổng công ty có nhiều vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong thực hiện dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II - Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO II), gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thiệt hại lớn tiền và tài sản của nhà nước, gây bức xúc trong xã hội.

Tháng 5/2005, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II Giang thép Thái Nguyên được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương đầu tư mở rộng để tăng thêm năng lực sản xuất 500.000 tấn phôi thép/năm, sử dụng nguồn quặng trong nước.

Tháng 7/2007, Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) và Tập đoàn Xây lắp luyện kim (MCC) của Trung Quốc ký hợp đồng thiết kế, cung cấp thiết bị, xây dựng và lắp đặt (EPC). Đến ngày 29/9/2007 thì dự án được khởi công. Dự án có tổng mức đầu tư dự tính ban đầu gần 3.844 tỷ đồng.

Mặc dù theo cam kết tại Hợp đồng, giá hợp đồng tổng thầu là trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện, song đến năm 2012, Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS) và TISCO có văn bản gửi Bộ Công thương và Chính phủ xin điều chỉnh mức đầu tư.

Theo đó, ngày 15/5/2013, Chủ tịch Hội đồng quản trị TISCO ký phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên tới trên 8.104 tỷ đồng (tăng 4.261 tỷ đồng), thời gian thực hiện đến hết năm 2014 đi vào hoạt động. Tuy nhiên, gói thầu EPC đã tạm dừng thi công từ năm 2013 đến nay, các hạng mục đều chưa hoàn thành.

Đến thời điểm Thanh tra Chính phủ vào cuộc, đầu năm 2017, TISCO đã thanh toán cho dự án gần 4.500 tỷ đồng, trong đó chi phí thiết bị hơn 2.100 tỷ đồng, chi phí xây dựng gần 1.000 tỷ đồng. Tổng dư nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả của dự án là 3.900 tỷ đồng, tức tương đương với tổng mức đầu tư của dự án ban đầu. Trong đó, TISCO (chủ đầu tư) đã thanh toán cho nhà thầu MCC trên 92% giá trị hợp đồng, nhưng các hạng mục chính của gói thầu EPC đều chưa hoàn thành.

Ghi nhận của VTC News chiều 10/12 cho thấy, bên trong dự án hiện la liệt hạng mục bị bỏ dở, đắp chiếu, sắt thép gỉ sét, lau sậy và cỏ dại mọc um tùm, nước tù đọng ứ... không ai nhận ra được đây từng là dự án trị giá hàng nghìn tỷ đồng.