Liên quan tới "lùm xùm" về việc mở tờ khai điện tử giữa đêm làm doanh nghiệp trở tay không kịp, chều tối 13/4, Tổng cục Hải quan phát đi thông tin chính thức.
Theo Tổng cục Hải quan, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng về việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh dịch bệnh và hạn hán, xâm nhập mặn, ngày 10/4, Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 1106/QĐ-BCT công bố hạn ngạch xuất khẩu gạo trong tháng 4/2020. Quyết định có hiệu lực kể từ 0h ngày 11/4/2020.
Trong đó có quy định thương nhân đăng ký tờ khai hải quan trước sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu trước. Số lượng khai trên tờ khai hải quan đã đăng ký sẽ được trừ lùi vào số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4. Trường hợp tờ khai hải quan không còn giá trị làm thủ tục hoặc số lượng thực xuất ít hơn số lượng đã khai hải quan thì số dư sẽ được cộng trở lại số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4.
Tờ khai hải quan có giá trị làm thủ tục hải quan cho tới khi tổng số lượng đăng ký xuất khẩu của các tờ khai chạm mốc 400.000 tấn (tờ khai hải quan có số lượng vượt quá mốc 400.000 tấn sẽ không có giá trị làm thủ tục hải quan). Trường hợp tờ khai hải quan không còn giá trị làm thủ tục hoặc số lượng thực xuất ít hơn số lượng đã khai hải quan thì số dư sẽ được cộng trở lại số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4.
Thống kê của Tổng cục Hải quan trong thời gian từ 24h ngày 11/4/2020 đến 19h34 ngày 12/4/2020, có 40 doanh nghiệp đăng ký tờ khai xuất khẩu tại 13 Chi cục Hải quan. Số lượng gạo đăng ký tờ khai xuất khẩu là 399.999,73 tấn.
Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan (VNACCS/VCIS) do Chính phủ Nhật Bản viện trợ hoạt động theo nguyên tắc xử lý tự động. Để thực hiện Quyết định của Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan cần có thời gian thiết lập các chỉ tiêu thông tin trên hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan. Kể từ 24h ngày 11/4/2020, hệ thống đã được thiết lập để hoạt động tự động theo nguyên tắc tự động tiếp nhận, tự động trừ lùi số lượng gạo xuất khẩu trong hạn ngạch được phép xuất khẩu theo nguyên tắc tờ khai đăng ký trước sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu trước, ngay sau khi người khai hải quan gửi thông tin tờ khai hải quan đến hệ thống, không có sự can thiệp của công chức hải quan.
Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan tự động dừng tiếp nhận thông tin đăng ký tờ khai hải quan nếu số lượng đăng ký chạm mốc hạn ngạch được phép xuất khẩu trong tháng 4 (là 400.000 tấn)
Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An (TP Cần Thơ) trước đó có văn bản kêu cứu tới Thủ tướng, Văn phòng Chính phủ và Bộ Công Thương vì cho rằng Hải quan mở hệ thống phần mềm khai hải quan điện tử không minh bạch.
Văn bản kêu cứu của Công ty Trung An.
Văn bản do ông Phạm Thái Bình - Tổng Giám đốc Công ty Trung An ký, cho biết, khoảng 14h46 ngày 11/4, công ty nhận được quyết định số 1106/QĐ-BCT ngày 10/4/2020 về công bố hạn ngạch xuất khẩu đối với mặt hàng gạo trong tháng 4/2020.
Theo Công ty Trung An, để có thể kịp khai hải quan cho những lô hàng đang khai dang dở, từ 24/3 Công ty đã cho nhân viên túc trực trên máy tính để mở tờ khai cho đến 21h ngày 11/4.
Thế nhưng hệ thống phần mềm Hải quan điện tử không mở, công ty cũng không tìm thấy bất kỳ thông tin công bố hoặc công văn có liên quan về việc mở hệ thống phần mềm tiếp nhận tờ khai và thông quan hàng gạo của Hải quan.
Tiếp đó, Công ty Trung An lên hệ thống phần mềm Hải quan điện tử VNACCS để lấy thông tin tờ khai thì chỉ nhận được thông báo từ hệ thống với nội dung: “Thực hiện không thành công, kết thúc bất thường được phát hiện ở Trung tâm”.
Công ty Trung An cho biết thêm, tới sáng 12/4, công ty này tiếp tục lên hệ thống để thực hiện mở tờ khai thì hệ thống công bố là đủ chỉ tiêu.
“Quá bức xúc, công ty đã liên hệ một số doanh nghiệp có nghiệp vụ về mạng và được biết Hải quan mở hệ thống phần mềm tiếp nhận tờ khai vào lúc từ 0h ngày 11/4 đến 3h ngày 12/4 là đóng lại vì đủ hạn ngạch 400.000 tấn”, Công ty Trung An nêu trong văn bản và nhấn mạnh việc làm của Hải quan là không minh bạch.
Đại diện Công ty Trung An cho biết hiện đang có mấy trăm ngàn tấn gạo của các doanh nghiệp đã nằm tại các cảng đang chờ thông quan. Nếu Hải quan cho mở tờ khai thì việc đầu tiên phải cho các lô gạo của các doanh nghiệp đã và đang khai dở dang xuất khẩu, sau đó mới cho khai mới.
"Việc rất đơn giản vậy mà Hải quan không thực hiện, mà chỉ trong 3 giờ đồng hồ lúc đêm khuya đã cho khai hết 400.000 tấn. Việc làm như vậy của Hải quan có đúng với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng hay không?", Công ty Trung An đặt câu hỏi.
Video: Bộ Công Thương kiến nghị xuất khẩu gạo trở lại
Bình luận