Sáng 27/10, tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước, bà Vũ Thị Lưu Mai, đại biểu Quốc hội đoàn Hà Nội cho rằng, khác với nhiều nước, ở Việt Nam, đất đai là sở hữu toàn dân do Nhà nước quản lý. Quyền lực rất lớn được trao gửi cho bộ máy Nhà nước, sao cho sử dụng hiệu quả, tăng thu cho ngân sách Nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được thì quản lý đất đai vẫn đang đối mặt nhiều thách thức, hiệu quả sử dụng không cao. Dẫn chứng, số thu ngân sách liên tục tăng, nhưng chủ yếu là thị trường sơ cấp, 67% từ tiền sử dụng đất, 12% từ tiền thuê đất, số thu tăng thêm từ đầu tư trên đất không cao.
Bà Mai cho rằng Lãng phí đất đai là thực trạng đáng nhức nhối. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, trên phạm vi toàn quốc có 743 triệu m2 đất đang hoang hoá, sử dụng sai mục đích, nhưng tiền thu được rất thấp, chỉ 286 tỷ đồng. Qua giám sát 7 địa phương, 1.739 dự án đang treo tương đương hơn 12.000 ha đất hoang, “sự thật rất đau lòng và gây bức xúc”.
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội).
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho rằng, để xảy ra tình trạng này có nhiều nguyên nhân, trong đó lớn nhất phải kể đến trách nhiệm quản lý Nhà nước. “Thực tế tư duy nhiệm kỳ là một trong những nguyên nhân gây lãng phí đất đai rất lớn, qua giám sát bên cạnh địa phương tích cực thu hồi đất hoang hoá, thì còn những địa phương sau mỗi nhiệm kỳ số dự án treo lại tăng lên”, bà Mai nói.
Bên cạnh đó, có tình trạng lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân từ đất đai. Báo cáo 599 của Kiểm toán Nhà nước cho thấy có biểu hiện lợi ích nhóm ở một số địa phương, vi phạm về đấu thầu, giao đất không qua đấu giá.
Theo bà Mai, giải quyết đất đai không chỉ là trách nhiệm của địa phương mà còn trách nhiệm rất nhiều bộ ngành liên quan. "Tuy nhiên, khi gặp vướng mắc, địa phương gửi câu hỏi cho bộ ngành, thì câu trả lời của các bộ ngành luôn là “cứ thực hiện theo quy định của pháp luật”. Ngay cả khi pháp luật chưa có quy định hoặc quy định khác nhau thì câu trả lời vẫn như vậy. Đó là căn nguyên khiến vướng mắc không thể giải quyết, gây bức xúc và thất vọng cho các địa phương”, vị đại biểu này nhấn mạnh.
Bà cũng thẳng thắn cho rằng, vẫn còn tâm lý e dè, tạo sức ì rất lớn trong cơ quan công quyền, dễ hiểu tại sao hiện nay có dự án trải qua hàng chục năm vẫn vướng mắc.
Đất đai là vấn đề phức tạp, không phải một sớm chiều giải quyết được ngay, nhưng người dân mong chính quyền cần xử lý quyết liệt các vướng mắc đất đai, cần đưa ra lộ trình, thời hạn cụ thể, được nghị quyết hoá vì đó là thước đo mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan công quyền.
Theo bà Mai, về thể chế, tại kỳ họp này Quốc hội sẽ thảo luận về Luật Đất đai, đang có nhiều tư tưởng mới được đưa ra, nhưng cần có trọng tâm, trọng điểm, chỉ cần giải quyết được vướng mắc, bức xúc hiện nay đã là thành công lớn
Đại biểu này cũng đề nghị cần đề cao trách nhiệm, rất cần cơ chế minh bạch, ranh giới đúng sai rõ ràng để bảo vê những người trong bộ máy công quyền, khơi thông tâm lý e dè lo lắng.
Đồng thời, bà Mai cho rằng cần tăng hơn nữa trách nhiệm giám sát, không để trục lợi cá nhân, không cho phép các thế lực thù đích nói “nếu như đất đai trong sở hữu tư nhân sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, nhiều hơn Nhà nước”.
Bình luận