Tục lệ này xuất hiện trong các gia đình Việt, các trường học từ hàng nghìn năm nay mỗi dịp Tết đến xuân về. Trong nhiều gia đình Việt, mọi người cùng nhau thực hiện nghi thức khai bút. Đây là nghi thức mang tính tượng trưng cho tinh thần hiếu học và trọng lễ nghĩa.
TS Lê Thiên Anh, Viện nghiên cứu Văn hóa phát triển cho rằng, thời điểm khai bút tuỳ quan niệm của mỗi người. Nhiều người quan niệm nên khai bút ngay sau giao thừa, có người lại cẩn thận chọn giờ đẹp, ngày đẹp hay thời điểm phù hợp với tuổi, bản mệnh của mình.
Nhưng dù cách chọn ra sao, thời điểm thích hợp nhất để khai bút đầu xuân là kể từ sau giao thừa cho đến hết ngày mùng 5 Tết Nguyên đán Canh tý 2020.
Tục lệ khai bút đầu xuân năm mới.
Theo TS Thiên Anh, nhiều gia đình thường xem xét và tính toán cẩn thận trước khi chọn chữ khai bút. Một số chữ được nhiều người chọn để viết là “Tài”, “Lộc”, “Đức”, “Bình an”, “An nhiên”, “Danh vọng”, “Trí tuệ”… cầu mong mọi sự đều được tốt lành và thuân hòa trong năm mới.
Cũng có nhiều gia đình sẽ chọn việc đi xin chữ thư pháp đầu năm để lấy may mắn thay cho việc khia bút. Thường những hoạt động đó sẽ diễn ra ở các đình, chùa, trung tâm văn hóa, hội chợ xuân.
Ông đồ Nguyễn Anh Đức (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, năm nay thời điểm ông chọn khai bút là lúc 4h ngày 26/1 tức mùng 2 Tết. Khung giờ này không phải giờ hoàng đạo nhưng đó là lúc tâm trí của con người được khai mở một ngày mới.
“Trước khi khai bút, cần mặc quần áo chỉnh tề, trang nghiêm và chọn nơi không gian trang trọng, sạch sẽ. Trước khi chuẩn bị viết hãy nhắm mắt lại, để thanh tịnh cái đầu. Chữ nào hiện lên trong đầu chúng ta, cũng có thể là câu thơ, câu nói thì viết ra. Đó mới là thực sự những điều cầu khẩn cho một năm mới vạn sự như ý muốn”, ông Đức khuyên
Với ông đồ Lê Quang Đạo (Văn Miếu, Hà Nội), mỗi dịp xuân về ông thường đi cho chữ như một sự cùng chung vui và hướng con người đến phần thiện của bản thân nhiều hơn.
Theo ông Đức, chữ được xin nhiều nhất thường là “Bình an”. Bởi Bình an đem đến mọi sự: Trong hạnh phúc cũng có bình an, trong cuộc sống có bình an, đi lại, công việc đều thuận lợi. Bên cạnh đó nhiều người cũng xin chữ “Tài” nhằm gửi gắm ước muốn được thành người tài, có tài năng trong học tập, trong là ăn kinh doanh và trong cả cuộc sống.
Còn theo thầy giáo Nguyễn Hoàng Nam (Thanh Xuân, Hà Nội), việc chọn chữ, khai bút đầu năm rất quan trọng, nhất là với những người làm việc trong môi trường giáo dục, văn hóa, nghiên cứu. Nó sẽ là biểu trưng của một năm làm việc.
Do đó, ngay sau thời khắc giáo thừa, ông Nam tự khai bút cho cả gia đình bằng một chữ “Tâm”. "Chữ tâm bằng ba chữ tài”, có tài nhưng không có tâm thì công việc cũng sẽ không trơn tru và tốt nhất có thể như hy vọng”, ông Nam lý giải.
Bình luận