Công bố kết quả PCI 2017: Thủ tục hành chính giảm nhưng tình hình trộm cắp gia tăng

Chi phí không chính thức giảm

Theo Báo cáo, có thể thấy các nhà lãnh đạo chính quyền Việt Nam đã rất quyết liệt trong hoạt động chống tham nhũng trong hai năm qua. Điều này thể hiện qua một loạt các vụ án tham nhũng lớn được điều tra, xét xử.

Dù ít được biết đến hơn, nhưng việc điều tra, xét xử các vụ án này chính là một phần trong chương trình cải cách hành chính tổng thể nhằm ngăn ngừa hành vi tham nhũng, trong đó tăng cường minh bạch thông tin và cải cách dịch vụ công với mục đích nâng cao tính chịu trách nhiệm của các cán bộ công quyền.

Sau nhiều năm liên tục tăng, thì năm 2017 ghi nhận có sự giảm đáng kể ở 3 chỉ tiêu đo lường về tham nhũng: Tỷ lệ doanh nghiệp cho rằng việc chi trả chi phí không chính thức là phổ biến; Tỷ lệ phần trăm trong tổng thu nhập mà doanh nghiệp phải bỏ ra hàng năm để chi các khoản không chính thức cho cán bộ nhà nước; Chi trả “hoa hồng” (chi phí không chính thức) là điều bắt buộc để đảm bảo trúng thầu.

Những phát hiện này nhất quán với những đánh giá của các các doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam trong điều tra PCI-FDI và kết quả điều tra của Chỉ số Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI).

Thủ tục hành chính được cải thiện

Ngay từ đầu năm 2017, Chính phủ Việt Nam đã ban hành một loạt các sáng kiến nhằm giảm gánh nặng thủ tục hành chính. Những nỗ lực này đang cho thấy những thành tựu đáng kể. Lần đầu tiên trong suốt nửa thập kỷ qua, lĩnh vực này ghi nhận có sự cải thiện – chỉ 30% doanh nghiệp cho biết phải dành trên 10% thời gian để tìm hiểu và thực hiện các quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, 72% doanh nghiệp tại tỉnh trung vị đánh giá các cán bộ công chức giải quyết công việc hiệu quả, 52% doanh nghiệp cho rằng thủ tục giấy tờ đơn giản và 92% cho biết phí, lệ phí được công khai.

Theo báo cáo, đây đều là những con số cao kỷ lục từ trước đến nay.

Tiếp cận đất đai và sự ổn định trong sử dụng đất có chiều hướng khó khăn hơn

Kết quả điều tra cho thấy doanh nghiệp đang ngày càng gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận đất đai, mở rộng mặt bằng kinh doanh.

Họ cũng cảm thấy mức độ rủi ro bị thu hồi đất gia tăng. Tỷ lệ doanh nghiệp có đất và có GCNQSDĐ giảm nhẹ so với năm 2016 và thấp hơn nhiều so với mức kỷ lục từng được ghi nhận trong năm 2012 và 2013.

Doanh nghiệp cho biết sau khi nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, họ gặp phải rất nhiều phiền hà trong các thủ tục về giải phóng mặt bằng, bồi thường cho người dân hay các thủ tục quy định khác của tỉnh (44% doanh nghiệp trả lời).

Khoảng một phần ba (32%) doanh nghiệp đánh giá quy hoạch đất đai của tỉnh chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của doanh nghiệp, khiến nhiều lô đất xa cơ sở hạ tầng hiện có hoặc ở các địa điểm thuận tiện, chẳng hạn như lân cận các cơ sở gây ô nhiễm hoặc quá gần các khu dân cư. Cuối cùng, một phần tư các doanh nghiệp nhận định rằng việc cung cấp thông tin dữ liệu về đất đai không thuận lợi, nhanh chóng.

An ninh trật tự được đảm bảo nhưng vẫn có một bộ phận doanh nghiệp lo ngại

Xu hướng nổi bật cuối cùng này được ghi nhận từ kết quả điều tra năm vừa rồi là vấn đề an ninh, trật tự. Một hiệu ứng đáng lo ngại của việc Việt Nam bước vào nhóm nước có thu nhập trung bình đó là đô thị hóa và tăng trưởng nhanh, cùng với đó là sự bất bình đẳng ngày càng gia tăng, có thể kéo theo sự gia tăng của tình trạng tội phạm, cụ thể là các vụ trộm, cắp. Điều tương tự cũng đã được điều tra PAPI ghi nhận tại nhiều tỉnh, thành phố.

Những mối lo ngại này đã ảnh hưởng nhiều đến các doanh nghiệp. Chính vậy, nhiều chuyên gia đã khuyến nghị nhóm nghiên cứu PCI cần bắt đầu tìm hiểu và đánh giá tác động của tình trạng tội phạm cũng như hành động của chính quyền địa phương đối với vấn đề này. Kết quả điều tra thấy rằng, đa số doanh nghiệp (56%) đánh giá tình hình an ninh, trật tự tại địa phương là tốt.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp bày tỏ mối lo ngại về vấn đề này, với 14,5% doanh nghiệp cho biết họ bị trộm cắp hoặc đột nhập trong năm vừa qua.

Điều tra cho thấy, trung bình giá trị tài sản bị mất là khoảng 15 triệu đồng (667 USD), một số doanh nghiệp bị mất mát tài sản có giá trị lên đến trên 500 triệu đồng (22.000 USD). Đối với các doanh nghiệp nhỏ, con số này là chiếm một phần đáng kể trong doanh thu hàng năm của họ. Các doanh nghiệp lớn hơn có nhiều khả năng bị thiệt hại nhiều hơn.

Video: Hành khách kiện Ford Việt Nam