Nhà khoa học dành hơn 30 năm tâm huyết với cây cà chua Việt Nam

Tác giả của những giống cây cà chua dành cho người Việt

Chia sẻ với VTC News, PGS. TS Nguyễn Hồng Minh cho biết, ông đã nghiên cứu về cây cà chua từ rất sớm (từ năm 1987).

Trải qua nhiều năm làm việc, ông nhận thấy một thực trạng đang tồn tại: nước ta chủ yếu sử dụng các giống cây cà chua ngoại nhập, có những nhược điểm kém phù hợp với điều kiện khí hậu và cơ cấu canh tác của Việt Nam. Do đó, sản xuất cà chua tại Việt Nam khó mở rộng và có hiệu quả.

Để khắc phục những mặt hạn chế của các giống cà chua ngoại nhập đó, ông cùng các đồng nghiệp tại Trung tâm Nghiên cứu và phát triển giống rau chất lượng cao đưa ra các giống cà chua lai F1 có tên là HT với những ưu điểm như siêu chịu nóng, chất lượng quả cao hơn, nhanh thu hơn,…

Tới nay, PGS. TS Nguyễn Hồng Minh đã cho ra đời rất nhiều giống cà chua khác nhau. Ông cho biết “Chúng tôi đã phát triển và có được các bộ giống khá phong phú như: (1) các giống siêu chịu nóng cho vụ cực sớm HT 25, HT108,... (2) các giống chịu nóng cho vụ thu – đông như HT160, HT109, HT102, HT156, HT144, ... , giống trồng ở vụ xuân – hè : HT109, HT160,...(3) các giống cho vụ đông (đất 2 lúa) như HT21, HT42 và các giống mới khác...  Các bộ giống này được nghiên cứu để phù hợp hoàn toàn với sản xuất trong nước.”

Ông cũng cho biết, trung tâm đã lai tạo thành công hơn 12 giống cà chua lai F1 thế hệ mới chia làm 3 nhóm: nhóm quả to, quả vừa và quả nhỏ. Trong số đó, có 5 giống chất lượng cao nổi trội, một số giống đã được công nhận Quốc gia như: HT42, HT160 (nhóm quả lớn), HT144 (nhóm quả nhỏ) và một số giống khác sản xuất thử nghiệm, được người tiêu dùng đánh giá cao...

Ước muốn nâng tầm sản xuất cà chua Việt Nam

Theo PGS. TS Minh, hiện tại, sản xuất cà chua ở miền Bắc đã được triển khai ở các thời vụ hè thu, thu đông (các vụ sớm), vụ đông (chính vụ), vụ xuân hè (vụ muộn). Sản phẩm cà chua tươi cung cấp cho thị trường kéo dài từ đầu tháng 10 dương lịch tới giữa tháng 7 năm sau.

Ông cho biết thêm, mặc dù các giống cà chua HT tỏ ra có ưu thế vượt trội, nhưng hiện nay, việc đưa các giống cà chua lai HT vào sản xuất vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Theo PGS. TS Minh, quy trình sản xuất hạt giống cà chua lai F1 đòi hỏi kĩ thuật chăm sóc, công nghệ thụ phấn chuẩn xác và cẩn trọng, tiến hành trong thời gian dài ở điều kiện đồng ruộng, đòi hỏi việc giám sát và quản lý rất chặt chẽ, phức tạp, công phu, lại chịu ảnh hưởng từ yếu tố thời tiết, do đó có thể xảy ra rủi ro khi sản xuất hạt lai trên diện rộng.

Tuy vậy, PGS.TS Minh cho rằng, những rủi ro này vẫn có thể được hạn chế và công nghệ sản xuất hạt giống cà chua lai F1 vẫn được thực hiện hiệu quả tốt.

Còn tồn tại các bất cập trong sản xuất, theo PGS.TS Minh nhận định, là bởi các công ty hạt giống thành lập rất nhiều nhưng hầu hết chuyên buôn bán các loại hạt giống rau từ nước ngoài, sử dụng các giống cà chua nhập ngoại. Do đó, ông cho rằng, cần ra đời các doanh nghiệp kiểu mới (vừa và nhỏ) đáp ứng cho việc thực thi hiệu quả công nghệ sản xuất hạt giống cà chua lai F1 (và các loại hạt giống rau lai khác) ở điều kiện nước ta.

Video: Phân biệt cà chua Việt Nam và Trung Quốc 

“Những năm trước đây chúng ta đã có bài học thất bại khi sử dụng các giống cà chua ngoại nhập để sản xuất nguyên liệu cho cà chua chế biên cô đặc ở vụ đông các tỉnh Bắc bộ. Vì vậy, hiện nay Trung tâm chúng tôi đã và đang tạo ra các bộ giống cà chua lai đủ tiêu chuẩn đáp ứng sản xuất lớn ở vụ đông (đất 2 lúa) phục vụ cho chế biến cà chua cô đặc và các nhu cầu tiêu dùng khác. Sắp tới chúng tôi sẽ liên kết phát triển nguyên liệu với một doanh nghiệp ở Hải Phòng để khởi đông lại nhà máy chế biến cà chua cô đặc có công suất rất lớn ở nước ta.” - PGS. TS Minh chia sẻ.

Đồng thời, ông cũng bày tỏ mong muốn được Nhà nước tiếp tục giúp đỡ, đầu tư để tiếp tục phát triển các thành tựu về cây cà chua, và các doanh nghiệp đầu tư dây chuyền sản xuất để các giống cà chua HT được ứng dụng rộng rãi, hạ giá thành, phù hợp với người tiêu dùng, nâng tầm sản xuất cà chua của Việt Nam…

PGS. TS Nguyễn Hồng Minh từng giữ vai trò là Trưởng bộ môn di truyền và chọn giống cây trồng trường Đại học Nông nghiệp I (nay là Học viện Nông nghiệp Việt Nam). Hiện nay, ông đang là Giám đốc trung tâm Nghiên cứu và phát triển giống rau chất lượng cao.

Ông đã dành hơn 30 năm nghiên cứu và phát triển các giống cây cà chua dành cho người Việt, với mục đích chọn lọc và lai tạo được một số bộ giống cà chua lai mang thương hiệu Việt Nam có năng suất, chất lượng tương đương với các giống cà chua nhập nội nhưng có nhiều ưu điểm vượt trội hơn như: thích nghi điều kiện đất đai, khí hậu, chịu nóng, chống chịu sâu bệnh, trồng được nhiều vụ trong năm, giá hạt giống rẻ hơn để cung cấp cho nông dân chủ động mở rộng diện tích phục vụ sản xuất nội tiêu và làm hàng xuất khẩu.