Bị tăng tỷ lệ dự trữ, Agribank nguy cơ thua lỗ?

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) vốn được ưu ái khi tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 12 tháng bằng đồng Việt Nam là 1%. Trong khi Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) hay Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) tỷ lệ này là 3%.

Agribank cũng được ưu ái cả về dự trữ ngoại tệ. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 12 tháng bằng ngoại tệ tại Agribank chỉ là 6%, trong khi đa số các ngân hàng còn lại (trừ ngân hàng thương mại cổ phần nông thôn, Quỹ tín dụng nhân dân trung ương, ngân hàng hợp), tỷ lệ này là 7%.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi từ 12 tháng trở lên bằng ngoại tệ tại Agribank là 2% trên tổng số dư tiền gửi phải dự trữ bắt buộc. Trong khi đó, đa số các ngân hàng còn lại phải trích dự trữ bắt buộc lên tới 3%.

Sự ưu ái này dành cho ngân hàng Agribank đã được duy trì suốt thời gian dài. Điều này có thể thấy rõ trong Quyết định số 1925/QĐ-NHNN ngày 26/8/2011 tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ nhưng ở kỳ hạn nào, tỷ lệ dự trữ tại Agribank cũng thấp hơn mặt bằng chung 1%.

Tuy nhiên, những ưi ái này của ngân hàng Agribank đã không còn nữa. Ngày 29/5/2018, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có Quyết định 1158/QĐ-NHNN về tỷ lệ dự trữ bắt buộc áp dụng cho các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Trong đó, Agribank hết được ưu đãi đặc biệt và “bị” đối xử công bằng như các ngân hàng khác.

Video: Hàng trăm tài khoản của Agribank bỗng dưng mất tiền

Cụ thể, từ tháng 6/2018, tiền gửi bằng đồng Việt Nam không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 12 tháng tại Agribank sẽ áp dụng tỷ lệ dự trữ bắt buộc là 3% trên tổng số dư tiền gửi phải tính dự trữ bắt buộc. Trước đây, tỷ lệ này chỉ là 1%. Như vậy có nghĩa Agribank sẽ phải trích số tiền nhiều hơn gấp 3 lần bình thường cho các khoản tiền gửi này.

Điều này có nghĩa, lợi nhuận của ngân hàng này sẽ bị ảnh hưởng rất lớn.

Nếu trong năm 2017, Quyết định này được áp dụng, Agribank sẽ phải chi thêm 2.438 tỷ đồng cho dự trữ bắt buộc cho các khoản tiền gửi không kỳ hạn bằng đồng Việt Nam.

Trong năm 2017, tiền gửi có kỳ hạn bằng đồng Việt Nam của Agribank tăng vọt từ 733.517 tỷ đồng lên 869.863 tỷ đồng. Agribank không phân chia kỳ hạn trên 12 tháng và kỳ hạn dưới 12 tháng nên không rõ ngân hàng này phải trích thêm bao nhiêu tiền cho dự trữ bắt buộc.

Nhưng chỉ với việc phải trích lập 2.438 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế của ngân hàng mẹ đã “bốc hơi” 2.438 tỷ đồng, tương ứng 60% xuống chỉ còn 1.623 tỷ đồng. Với khoản lợi nhuận này, tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu của Agribank chỉ là 3%, con số thấp hơn rất nhiều so với lãi suất ngân hàng.

Nếu so sánh với 3 đơn vị khác trong nhóm “tứ đại gia ngân hàng”, tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu của Agribank kém hơn hẳn. Con số này tại Vietcombank, BIDV và Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) lần lượt là 17,3%, 14,8% và 11,7%.

1.623 tỷ đồng là khoản lợi nhuận thấp nhưng Agribank hoàn toàn có thể không giữ được lợi nhuận dương nếu Agribank có ít nhất 81.150 tỷ đồng là các khoản tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn dưới 12 tháng. Đây là điều hoàn toàn có thể xảy ra vì 81.150 tỷ đồng chỉ chiếm 9,3% tổng tiền gửi có kỳ hạn bằng VND.

Còn nếu áp dụng sớm hơn trong năm 2016, tình hình tại Agribank thậm chí còn bi đát hơn. Agribank sẽ phải trích 2.266 tỷ đồng cho dự trữ bắt buộc cho các khoản tiền gửi không kỳ hạn bằng đồng Việt Nam. Điều đó đồng nghĩa với việc lợi nhuận sau thuế của ngân hàng mẹ giảm 2.266 tỷ đồng, tương ứng 66,9% xuống chỉ còn 1.122 tỷ đồng.

Tương tự như năm 2017, Agribank sẽ thua lỗ nếu 56.150 tỷ đồng là tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng. 56.150 tỷ đồng chỉ chiếm 7,7% tổng tiền gửi có kỳ hạn bằng VND.