ASEAN bế tắc tuyên bố chung của các ngoại trưởng về vấn đề biển Đông

Các nước ASEAN đã không ra được tuyên bố chung về biển Đông hôm 24/7 sau khi có một nước không muốn tuyên bố đề cập tới phán quyết vụ kiện đường chín đoạn. 

Reuters trích các nhà ngoại giao nói một số nước trong đó có Philippines muốn tuyên bố chung của các ngoại trưởng đề cập tới phán quyết của toà trọng tài thường trực (PCA) bác bỏ được chín đoạn nhưng đề nghị này đã bị ngăn cản. 

Đây là lần đầu tiên kể từ 2012, khi hội nghị được tổ chức tại Phnompenh (Campuchia), ngoại trưởng các nước ASEAN không ra được tuyên bố chung. Trong lịch sử 49 năm của ASEAN, chỉ có hai lần các ngoại trưởng không đạt được đồng thuận chung.   

Theo nguyên tắc đồng thuận của ASEAN, nếu một nước không đồng ý với tuyên bố, khối sẽ không thể thông qua được tuyên bố. Dự thảo phán quyết của các ngoại trưởng có đề cập tới phán quyết của toà PCA cũng như nhắc lại việc cần tuân thủ luật pháp quốc tế. 

Ngoại trưởng các nước đã làm việc tới tối muộn ngày hôm qua và tiếp tục thảo luận vấn đề này trong cuộc họp kín ngày hôm nay (24/7) tại thủ đô Vientiane (Lào). "Câu chuyện cũ lại lặp lại, y như cuộc gặp năm 2012," một quan chức của Indonesia trong ban thư ký ASEAN nói. 

Ngoại trưởng Campuchia Prak Sokhon đã từ chối bình luận với báo giới về quan điểm của nước này sau cuộc họp. 

Video: Phản ứng của dư luận thế giới sau phán quyết của PCA

Một quan chức ASEAN khác nói khối sẽ đàm phán từ giờ tới ngày thứ ba (26/7) với hy vọng đạt được đồng thuận. Trong hai ngày tới, ngoại trưởng các nước sẽ gặp gỡ với ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và ngoại trưởng Mỹ John Kerry. 

Ông Vương Nghị đã có các cuộc gặp song phương hôm 24/7 nhưng từ chối nói chuyện với phóng viên ở Vientiane. 

Về phía Washington, Mỹ đã kêu gọi Trung Quốc phải tôn trọng phán quyết của toà trọng tài thường trực PCA. Washington cũng chỉ trích việc Trung Quốc xây dựng các đảo nhân tạo và cơ sở trên biển trái phép. 

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry dự kiến sẽ kêu gọi các nước ASEAN tìm kiếm các giải pháp hoà bình để giảm bớt căng thẳng trên biển Đông, Reuters trích lời một quan chức Mỹ cấp cao nói.