100.000 iPhone phế liệu bị đánh cắp, trôi nổi trên thị trường

Theo Bloomberg, Apple đã kiện công ty có liên quan nhưng sau đó lại từ bỏ vụ kiện, nhằm tránh thừa nhận công khai rằng họ yêu cầu tiêu hủy các thiết bị hoàn toàn có thể sử dụng được. Điều này có thể khiến danh tiếng về một công ty bảo vệ môi trường và chống lãng phí của hãng bị ảnh hưởng.

Cụ thể, Apple sẽ tiếp nhận các thiết bị cũ từ khách hàng để trao đổi và tái chế. Nhiều thiết bị trong số này vẫn còn hoạt động bình thường và có thể dễ dàng cài đặt lại và bán lại trên thị trường đã qua sử dụng. Thay vì làm thế, Apple đã trả tiền cho một nhà thầu bên ngoài có tên GEEP để tiêu hủy hơn 1/4 triệu trong số đó mỗi năm bằng máy nghiền.

Trong 2 năm đầu tiên của hợp đồng này, Apple đã gửi cho GEEP hơn 530.000 iPhone, 25.000 iPad và 19.000 Apple Watch.

Tuy nhiên, một cuộc kiểm tra của Apple đã phát hiện ra rằng ít nhất 99.975 chiếc iPhone đang hoạt động mà GEEP cho là đã bị loại bỏ lại được chuyển sang Trung Quốc và bán trên thị trường đồ cũ ở đó.

Năm 2020, Apple kiện GEEP vì vi phạm hợp đồng, nhưng kể từ đó không có thêm diễn biến gì mới. Vụ việc sẽ tự động bị hủy bỏ vào tháng 1 năm sau trừ khi Apple có nước đi mới. Điều tương tự cũng diễn ra với một vụ kiện liên quan mà GEEP đưa ra chống lại 3 nhân viên cũ bị đổ lỗi cho các vụ trộm (vụ này sẽ hết hạn vào tháng 8 năm nay).

Sở dĩ Apple không muốn vụ việc này trở nên lùm xùm, theo phân tích của Bloomberg, là bởi hãng không muốn mang tiếng là cố tình hủy iPhone cũ còn dùng tốt để "kích cầu" người dùng mua iPhone mới.

Khi vụ kiện được đưa ra ánh sáng lần đầu tiên vào cuối năm 2020 bởi Logic, một hãng tin Canada, các nhà quan sát trong ngành đã rất choáng váng. Quy mô của vụ trộm này thực sự rất lớn, chưa kể yêu cầu có vẻ lãng phí của Apple còn đến vào một thời điểm không thể nhạy cảm hơn.

Cùng năm đó, Apple đã công khai cam kết đạt được mức trung hòa 100% carbon trong vòng đời sản phẩm của mình vào năm 2030 và nêu rõ trong một báo cáo về môi trường rằng “tái sử dụng là lựa chọn đầu tiên của chúng tôi”.

Các nhà phê bình cho rằng việc tiêu hủy iPhone tốt mâu thuẫn với hoạt động tiếp thị xanh của Apple và có thể là một cách để khiến cho những thiết bị cũ không ảnh hưởng đến việc bán sản phẩm mới.

Apple từ chối bình luận về các chi tiết cụ thể nhưng cho biết mọi thứ đã thay đổi kể từ đó.

Người phát ngôn của Apple cho biết việc tái chế thiết bị điện tử ngày nay đã có những bước tiến nhảy vọt kể từ khi vụ kiện GEEP được đệ trình và công ty tạo ra các sản phẩm có tuổi thọ lâu dài thường phục vụ nhiều chủ sở hữu. Người này nói: “Chương trình tái chế hàng đầu trong ngành của Apple cung cấp cho khách hàng những cách dễ dàng để đưa thiết bị của họ trở lại, phân tích rồi tân trang và tái sử dụng”.

Một trong những thay đổi là sự ra mắt của robot tái chế iPhone cải tiến, Daisy, thay thế phiên bản đầu tiên tên Liam. Nhưng Bloomberg cho rằng đây có thể chủ yếu là động thái PR, với một câu chuyện rất khác đằng sau hậu trường.

Vào khoảng thời gian Apple giới thiệu Daisy lên mạng ở Hà Lan, một người lúc đó đang làm việc tại Re-Teck (một đối tác tái chế khác của Apple) nhớ lại đã chứng kiến hàng tấn AirPods, Mac và Watch bị nghiền nát, phần nhiều trong số đó dường như vẫn hoạt động tốt. Re-Teck từ chối bình luận về việc này. Nhân viên này còn tiết lộ nhiều khi nhân viên còn lấy búa để đập nát thiết bị.

Người đồng sáng lập iFixit, Kyle Wiens, tin rằng việc nghiền vụn các thiết bị vẫn chạy tốt, có thể được sửa chữa hoặc sử dụng làm phụ tùng là bất hợp pháp.