Tên gọi các cơn bão ở tây bắc Thái Bình Dương và Biển Đông được lấy luân phiên từ danh sách do các quốc gia trong khu vực đề xuất. Còn trên thế giới, các cơn bão thường mang tên phụ nữ, nam giới hay thậm chí là tên của hoa lá, động vật.
Vì sao nhiều cơn bão mang tên phụ nữ?
Các cơn bão nhiệt đới được con người đặt tên từ đầu thế kỷ 20. Họ đặt tên cho bão nhằm tạo thuận lợi cho việc liên lạc giữa các nhà dự báo thời tiết và công chúng trong việc theo dõi tình hình diễn biến của các cơn bão.
Một số tài liệu cho rằng, tên của những cơn bão lần đầu tiên xuất hiện từ một nhà dự báo thời tiết của Australia. Người này đặt tên bão theo tên của những chính trị gia mà ông ghét nhất.
Vì sao các cơn bão thường mang tên phụ nữ?
Trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, tên không chính thức của các cơn bão nhiệt đới ở Thái Bình Dương được đặt theo tên phụ nữ. Đây là một nguyên tắc bất thành văn do đơn vị dự báo thời tiết của Lục quân và Hải quân Mỹ đề ra. Họ thường đặt tên bão theo tên vợ hoặc bạn gái của các nhà dự báo thời tiết.
Trong khoảng thời gian từ năm 1950 đến 1952, các cơn bão ở bắc Đại Tây Dương được đặt tên theo thứ tự bảng chữ cái (Able, Baker, Charlie...) và chúng được sử dụng lặp lại mỗi năm. Tuy nhiên, kể từ năm 1953, Cơ quan Khí tượng Mỹ lại quyết định đặt tên bão bằng tên phụ nữ.
Đến năm 1979, Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) và Cơ quan Khí tượng Mỹ đưa ra quyết định đặt tên bão theo tên phụ nữ và nam giới.
Mỗi đại dương lớn trên thế giới có các danh sách tên bão riêng. Tổ chức Khí tượng Thế giới có 6 danh sách để đặt tên các cơn bão. Mỗi danh sách gồm 21 tên bão và được sử dụng xoay vòng theo chu kỳ 6 năm.
Một số người lý giải một cách hài hước rằng, các cơn bão thường mang tên phụ nữ bởi hai "lực lượng" này có nhiều đặc điểm giống nhau. Chẳng hạn như đường đi của bão và hành động của phụ nữ đều không thể đoán trước. Trước khi bão tới và trước khi phụ nữ nổi giận, không khí đều an bình, Cả phụ nữ và bão đều có thể bất ngờ mạnh lên; và sức tàn phá của cả hai đều có thể rất ghê gớm. Tuy đây chỉ là cách "nói cho vui", nhưng không chắc những người đầu tiên đặt tên bão bằng tên phái đẹp có ý nghĩ đó trong đầu hay không.
Một số cơn bão mang tên phụ nữ có sức tàn phá khủng khiếp
Bão Agatha (5/6/2010)
Cơn bão Agatha tàn phá nhiều nước ở Trung Mỹ và lấy đi sinh mạng của hơn 300 người. Nó tạo ra nhiều hố đất sụt lở nghiêm trọng chết ở thành phố Guatemala (Cộng hoà Guatemala) khiến khoảng 74.000 người mất nhà cửa, 95% đường sá bị phá hủy. Hầu hết các trường hợp tử vong trong cơn bão này đều do đất sụt lở, hoạt động cứu hộ người gặp nạn do sạt lở gặp nhiều khó khăn.
Bão Haiyan (8/11/2013)
Siêu bão Haiyan (Hải Yến) được đánh giá là cơn bão lớn nhất trong lịch sử nhân loại, sức gió vùng gần tâm bão lên đến 370 km/h. Nó tàn phá Philippines rồi tiến vào Việt Nam trước khi suy yếu. Tại Philippines, bão Haiyan làm 6.340 người chết, 28.000 người bị thương, 1.061 người mất tích, gây thiệt hại khoảng 14.5 tỷ USD.
Bão Sandy (29/10/2012)
Cơn bão Sandy hoành hành mạnh nhất ở Haiti và Cuba. Tại Mỹ, thành phố New York và Atlantic, bờ biển New Jersey cũng bị ảnh hưởng khá nghiêm trọng. Bão Sandy làm hàng trăm người thiệt mạng, làm sập nhiều tòa nhà và khiến hàng triệu ngôi nhà mất điện. Nó cũng gây ngập tàu điện ngầm và làm tê liệt giao thông hàng giờ liền.
Bão Nina (4/8/1975)
Sau khi làm sập 3.000 căn nhà ở Đài Loan, bão Nina tiến sang Trung Quốc gây mưa lớn, phá hủy 62 con đập. Tình trạng vỡ đập kết hợp với mưa lớn làm ngập 12.000 km2. Có khoảng 229.000 người chết, 11 triệu người bị ảnh hưởng, thiệt hại về tài sản lên tới 1,2 tỷ USD.
Bão Maria (20/9/2017)
Bão Maria đã tấn công Dominica, Saint Croix và Puerto Rico, gây sạt lở đất, tàn phá nhà cửa và thảm thực vật. Đây là cơn bão gây mất điện kéo dài nhất lịch sử châu Mỹ. Gần như toàn bộ Puerto Rico ngập trong lũ lụt.
Tổng thiệt hại mà bão Maria gây ra lên tới 91,61 tỷ USD. Đây là cơn bão nhiệt đới gây thiệt hại lớn thứ 3 trên thế giới.
Bão Katrina (tháng 8/2005)
Siêu bão Katrina quét qua bang New Orleans (Mỹ) và các khu vực lân cận khiến hơn 1.800 người thiệt mạng. Với tổng thiệt hại lên tới 125 tỷ USD, nó trở thành cơn bão tốn kém nhất trong lịch sử.
Lốc xoáy do siêu bão Katrina đã tàn phá trên 1,3 triệu mẫu Anh rừng Mississippi, phá hủy 30 giàn khoan và 9 nhà máy lọc dầu. Ngành lâm nghiệp Mỹ thiệt hại 5 tỷ USD, hàng nghìn cư dân thất nghiệp sau bão.
Ở Việt Nam, các cơn bão được đánh số theo thứ tự xuất hiện trong năm. Cơn bão số 1 của năm 2023 dự báo sẽ vào đất liền các tỉnh Đông Bắc của Bắc Bộ chiều 18/7.
Bình luận