Trồng rau trong thùng xốp có an toàn không?

Đó là băn khoăn của không ít người dân thành phố khi muốn tự tay trồng rau quả để cung cấp bữa ăn sạch, an toàn cho gia đình mình. Tự trồng rau, mọi người chủ động được về giống, đất, nước tưới, phân bón, nghĩa là kiểm soát được "đầu vào" của cây ray. Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra là liệu trồng rau trong thùng xốp có an toàn không, khi đây là vật đựng phổ biến nhất, vừa dễ kiếm vừa tiện dụng.

Trồng rau trong thùng xốp có an toàn?

Chất liệu chính tạo nên thùng xốp là Expand Polystyrene, được hình thành khi nấu và kích nở dưới nhiệt độ cao để tạo thành các hạt xốp. Theo phân tích của PGS Trần Hồng Côn (khoa Hóa, Đại học Quốc gia Hà Nội) trên VnExpress, chất liệu làm thùng xốp thành phần không khí chiếm 95%; loại nhựa nhiệt dẻo chứa Polystyrene phân tử thấp được xem là vật liệu an toàn. Các chất liệu này chỉ biến đổi ở nhiệt độ rất cao, khoảng 180 -200 độ C. Điều đó có nghĩa là phải đốt cháy thì chất xốp này mới gây hại cho sức khỏe.

Trên thực tế, ngay cả ở những ngày hè nắng nóng gay gắt nhất, nhiệt độ ở ban công chung cư hay sân thượng các ngôi nhà thường không vượt quá mức 50-60 độ C. Do đó, việc trồng rau trong thùng xốp không gây hại sức khỏe hay khiến cho cây trồng trở nên mất an toàn.

Cùng ý kiến trên, PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm, Trường Đại học Bách khoa, cho biết, thùng xốp không phải là yếu tố gây mất an toàn khi trồng rau củ, điều quan trọng là bạn sử dụng đất sạch, nước sạch. Nếu bạn trồng bằng loại đất và nước ô nhiễm thì những chất độc hại (như lưu huỳnh, thủy ngân, chì…) có thể bám lên thân rau. Đó là chưa kể các loại ký sinh trùng trong đất bẩn sẽ làm rau củ bạn trồng ra trở nên mất an toàn.

Theo PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, mọi người hoàn toàn có thể an tâm trồng rau trong thùng xốp hay thùng gỗ, chậu sành... nhưng cần kiểm soát để bảo đảm độ sạch của đất trồng và nước tưới. Ngoài ra, cũng cần lưu ý không để đất, giá thể trồng rau rơi vãi gây mất vệ sinh, ô nhiễm môi trường sống; hoặc để các vật dụng chứa nước tưới thành nơi sinh sản lý tưởng của muỗi, tạo ra nguy cơ sốt xuất huyết.’

Trồng rau trong thùng xốp cần lưu ý gì?

Đã không còn lo lắng liệu trồng rau trong thùng xốp có an toàn không, bạn có thể bắt đầu tìm hiểu các bước trồng rau trong thùng xốp và những lưu ý để tăng hiệu quả trồng trọt.

Bước 1: Chuẩn bị

Chuẩn bị thùng xốp: Tùy vào diện tích không gian có thể dành cho việc trồng rau mà bạn chọn kích cỡ thùng xốp phù hợp, miễn là đạt độ cao tối thiểu 30cm. Thùng càng sâu thì càng chứa được nhiều đất, giúp rau phát triển tốt hơn.

Chuẩn bị hạt giống: Thay vì thích gì trồng nấy, bạn nên chọn hạt giống những loại rau phù hợp với khí hậu địa phương và thời tiết lúc gieo để cây phát triển tốt và ít sâu bệnh. Các loại rau ăn lá như muống, mồng tơi, cải cúc, rau dền, cải ngọt… rất phù hợp để trồng rau trong thùng xốp. Về rau ăn trái thì ớt, cà chua, dưa leo… cũng dễ trồng.

Chuẩn bị phân bón: Nên dùng phân bón hữu cơ, vừa sạch lại vừa đảm bảo chất dinh dưỡng cho cây. Bạn cũng có thể dùng phân xanh ủ từ rau củ quả thừa hoặc phân trùn quế, phân vi sinh…  Việc bổ sung phân lân, vi lượng, NPK… theo tỷ lệ phù hợp sẽ giúp rau phát triển nhanh, cho năng suất cao hơn.

Chuẩn bị đất: Nên trộn đất sạch hoặc đất phù sa đã qua xử lý với một số thành phần tạo độ tơi xốp như mùn cưa, trấu, xơ dừa… cùng một ít phân hữu cơ.

Bước 2: Xử lý thùng xốp và đất 

Xử lý thùng xốp: Bạn khoét từ 4 đến 8 lỗ cách đều nhau dưới đáy thùng để giúp thoát nước. Đừng khoét lỗ quá to kẻo làm trôi đất trồng; có thể dùng lưới hoặc kẽm bọc lại các lỗ vừa khoét để giúp thoát nước nhưng không trôi đất và phân bón.

Xử lý đất:  Đặt rơm rạ khô đã xử lý, cây dớn… dưới đáy thùng xốp để lưu lại các chất dinh dưỡng cho rau xanh. Trộn đất theo tỷ lệ 5 phần đất trồng, 3 phần chất tạo xốp, 2 phần phân bón. Nếu dùng đất phù sa hoặc đất thịt trong vườn, cần phơi và khử độc trước khi trộn để hạn chế mầm bệnh. Cách tiết kiệm công sức nhất là mua đất tribat - có đầy đủ chất dinh dưỡng mà không cần bón phân.  Đất trồng đã trộn cần được đổ vào ¾ thùng xốp.

Bước 3: Ngâm, ủ và gieo hạt giống

Việc ngâm, ủ hạt giống nhằm đảm bảo tỷ lệ hạt nảy mầm cao. Các bước như sau:

- Ngâm hạt giống trong nước ấm (2 sôi, 3 lạnh) từ 1 đến 3 giờ, sau đó vớt ra, rửa sạch.

- Ủ hạt giống bằng khăn vải hoặc khăn giấy ẩm trong khoảng 12 giờ hoặc lâu hơn tùy từng loại hạt. Khi hạt bắt đầu nứt vỏ, bạn đem gieo vào thùng xốp và phủ đất kín. Không nên để hạt ra rễ quá dài rồi mới đem gieo vì rất dễ làm đứt rễ non, gây chết cây.

Lưu ý: 

- Để tránh côn trùng tha hoặc ăn mất hạt giống, trước khi gieo, bạn nên trộn hạt với ít dầu hỏa.

- Không nên gieo quá nhiều hạt vào một thùng xốp, vì nếu cây mọc lên dày, chen chúc thì năng suất không cao.

- Sau khi gieo, nên phủ tấm vải mỏng phủ lên để giữ ấm và kích thích hạt nảy mầm nhanh hơn.

- Bạn có thể gieo song song nhiều loại rau thơm trong cùng 1 thùng xốp như rau húng, mùi, bạc hà… Tuy nhiên, nên trồng riêng biệt từng thùng xốp đối với các giống cây lớn như cà chua, ớt, dưa leo… vì nếu trồng chung, chúng không thể phát triển tốt.

Bước 4: Chăm sóc

- Để việc trồng rau trong thùng xốp được hiệu quả, bạn cần kiểm tra, tưới nước định kỳ, không để cho rau thiếu hoặc thừa nước dẫn đến khô héo hoặc úng. Những ngày nắng nóng, nên tưới nước 2 lần mỗi ngày.

- Nên để thùng xốp ở nơi có nhiều ánh sáng, nhưng khi rau còn non thì không nên đặt ở nơi thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà để ở nơi có bóng râm hoặc có vật che.