Triều Tiên thực sự đang làm gì với cam kết phi hạt nhân hóa?

Theo SCMP, Triều Tiên dường như đang thực hiện những bước tiếp theo nhằm phá dỡ các cơ sở phóng tên lửa cố định sau khi Mỹ đẩy mạnh áp lực giải trừ vũ khí, dù vậy có thể họ vẫn để lại những cơ sở khác và các đầu đạn hạt nhân.

Dự án nghiên cứu Triều Tiên tại Mỹ - 38 North cho rằng Bình Nhưỡng đang tiếp tục phá hủy cơ sở tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) của nước này tại Sohae, nằm ở vị trí cách thủ đô 200 km về phía Tây Bắc. Theo 38 North, Bình Nhưỡng đã phá dỡ cấu trúc thép của giá đỡ thử động cơ và loại bỏ các thùng nhiên liệu khỏi hầm, nhận định dựa theo hình ảnh vệ tinh ngày 3/8.

Tại bãi phóng cũng quan sát được một số hoạt động khác, bên cạnh đó hai phần ba tường phía Tây và một phần ba tường phía Bắc có thể đã bị loại bỏ.

Trước đó, 38 North tiết lộ ảnh vệ tinh ngày 20/7 và 22/7 cho thấy có thể Triều Tiên đã bắt đầu phá hủy hai cơ sở lớn tại bãi thử Sohae – tòa nhà lắp ráp các phương tiện phóng và nơi phát triển các động cơ nhiên liệu lỏng.

Đánh giá được đưa ra trong bối cảnh Washington đề nghị Bình Nhưỡng đẩy nhanh quá trình phi hạt nhân hóa sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều hồi tháng 6 tại Singapore. Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton ngày 7/8 cáo buộc Triều Tiên chưa thực hiện các bước phi hạt nhân hóa cần thiết.

“Điều chúng tôi thực sự cần không phải là thêm nhiều phát ngôn… chúng tôi cần Triều Tiên thể hiện hành động phi hạt nhân hóa” – ông Bolton nói.

Tháng 7/2018, Mỹ thông báo tiếp tục trừng phạt nhằm thể hiện lo ngại đối với các hành vi có thể đã vi phạm quy định Liên Hợp Quốc của Triều Tiên. “Cộng đồng quốc tế không thể nới lỏng áp lực cho đến khi Triều Tiên phi hạt nhân hóa” – Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. Trong khi đó, Seoul tháng 7/2018 đề xuất các thành viên Hội đồng bảo an dành cho Triều Tiên một ngoại lệ để thúc đẩy các dự án hợp tác kinh tế liên Triều.

Video: Tình báo Mỹ nói Triều Tiên gia tăng sản xuất hạt nhân

Bên cạnh thông tin về các hoạt động phá dỡ, cũng có thông tin cho rằng Triều Tiên đang nâng cấp các cơ sở hạt nhân trong khi đàm phán hợp tác kinh tế với Trung Quốc và Hàn Quốc. Hình ảnh được tiết lộ cuối tháng 6/2018 cho thấy có thể Triều Tiên đang nâng cấp cơ sở hạt nhân ở Yongbyon, cách Bình Nhưỡng 100 km về phía Bắc.

Theo SCMP, hội nghị thượng đỉnh Mỹ Triều vẫn để lại một khoảng trống khi chưa xác nhận được cách nghĩ của Mỹ và Triều Tiên về phi hạt nhân hóa có giống nhau hay không. Phá hủy các cơ sở tên lửa ICBM là một bước ý nghĩa tiến tới phi hạt nhân hóa, song Bình Nhưỡng có thể vẫn muốn giữ nguyên kho vũ khí hạt nhân để tối đa hóa sức mạnh bên bàn đàm phán, các nhà phân tích nhận định.

Ông Boo Seung-chan, nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Triều Tiên Yonsei, Seoul cho rằng các cơ sở ICBM là trọng tâm mối lo ngại an ninh của Mỹ vì có khả năng đem theo đầu đạn hạt nhân đến lãnh thổ Mỹ. Việc Triều Tiên phá hủy cơ sở liên quan đến tên lửa có thể có nghĩa là họ không phát triển công nghệ này nữa, nhưng vẫn chưa hoàn toàn từ bỏ vũ khí hạt nhân.

“Chúng ta không nên quên rằng Triều Tiên có các công nghệ phóng tên lửa di động như hệ thống tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm. Mỹ sẽ không thể hài lòng hoàn toàn với những biện pháp hiện tại của Triều Tiên” – chuyên gia nói.

Theo chuyên gia, Bình Nhưỡng có thể mong muốn được đáp trả tương xứng sau khi đã có những hành động thể hiện phi hạt nhân hóa. Diễn biến tiếp theo vì vậy sẽ phụ thuộc vào Mỹ.

Zhao Tong, chuyên gia chính sách hạt nhân tại Bắc Kinh thì cho rằng quá trình phi hạt nhân hóa sẽ mất một thời gian dài. “Rất khó để mong Triều Tiên dễ dàng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân… trong kịch bản xấu nhất, cộng đồng quốc tế sẽ phải đối mặt với tình huống chấp nhận Triều Tiên trang bị hạt nhân.”