Tỷ lệ thiếu kẽm ở trẻ nhỏ cao
Tại Hội nghị truyền thông nhân Ngày vi chất dinh dưỡng do Viện dinh dưỡng tổ chức mới đây, Ths.BS Trần Khánh Vân (Phó Trưởng khoa Vi chất dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng quốc gia) cho biết, cho hay hiện nay, tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng (vitamin A, D, thiếu máu, kẽm…) ở nước ta vẫn còn cao và có sự khác biệt lớn giữa các vùng, miền trong cả nước.
BS Trần Khánh Vân chia sẻ tại hội nghị Ngày vi chất dinh dưỡng.
Đáng báo động là tình trạng thiếu kẽm trong cộng đồng. Kết quả của Tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc năm 2014-2015 cho thấy tỷ lệ thiếu kẽm ở phụ nữ có thai là 80,3%, phụ nữ không có thai 63,6% và trẻ em dưới 5 tuổi là 69,4%.
Lý giải nguyên nhân thiếu Kẽm ở trẻ em Việt còn cao, các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng khẩu phần ăn hằng ngày của người Việt Nam hiện thiếu các thực phẩm giàu kẽm, chất lượng của bữa ăn kém, thiếu thức ăn có nguồn gốc động vật.
Trẻ thường bị thiếu kẽm do biếng ăn, ăn uống không đầy đủ chất dinh dưỡng, khẩu phần ăn không phong phú hay do các bà mẹ chế biến thức ăn không hợp lý làm cho hàm lượng kẽm trong thức ăn bị mất đi. Do nhiễm trùng tái diễn hay mạn tính (viêm phổi, tiêu chảy…) ở trẻ khiến cho tần suất sử dụng kháng sinh cao làm lượng kẽm trong cơ thể trẻ bị giảm…
Trẻ gặp nhiều nguy hại khi thiếu kẽm
Theo BS Khánh Vân, kẽm đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe, tham gia vào hoạt động của các enzyme, vào biểu hiện kiểu gen, phân chia tế bào và phát triển cơ thể, tham gia vào chức năng sinh sản, miễn dịch, điều hòa vị giác, cảm giác ngon miệng.
Thiếu kẽm ảnh hưởng đến vị giác và khứu giác khiến trẻ không có cảm giác ngon miệng khi ăn. Trẻ chậm phát triển thể chất đặc biệt là chiều cao với biểu hiện chán ăn, nôn, tiêu hóa kém. Nặng hơn, trẻ sẽ suy dinh dưỡng, lùn, chậm dậy thì, thiểu năng sinh dục và chậm phất triển tâm thần vận động.
Thiếu kẽm là nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn, thấp còi. (Ảnh minh họa)
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - nguyên Phó Viện trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia cũng cho biết, kẽm là một vi chất đang bị thiếu nhiều nhưng chưa trở thành chương trình can thiệp cộng đồng rộng rãi trên thế giới và Việt Nam.
“Với tăng trưởng trẻ em, kẽm tham gia rất nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể bởi kẽm tham gia vào thành phần của trên 300 enzym khác nhau. Dù đây là vi chất quan trọng nhưng lại rất dễ bị thiếu hụt bởi các bà mẹ thường ít lưu ý đến vi chất này.
Chúng tôi gặp rất nhiều trẻ đến khám thiếu kẽm dẫn tới tình trạng biếng ăn. Ngoài ra, kẽm cũng liên quan đến vấn đề rối loạn giấc ngủ của trẻ, ảnh hưởng xấu đến tinh thần làm dễ nổi cáu. Nguyên nhân do kẽm giúp vận chuyển canxi vào não, mà canxi là một trong những chất quan trọng giúp ổn định thần kinh”, PGS Lâm cho hay.
Video: Điều gì xảy ra nếu bạn dừng ăn đồ ăn nhanh?
Các bậc cha mẹ nên chú ý đến một số dấu hiệu điển hình của việc thiếu kẽm như: Trẻ hay bị nhiễm trùng tái phát nhiều lần, rối loạn tiêu hóa, chán ăn, nôn trớ, rối loạn giấc ngủ, ngủ không ngon giấc, hay khóc về đêm. Thiếu kẽm còn gây tổn thương các biểu hiện rụng tóc, thương tổn vùng da và mắt, chậm phát triển.
Một số nghiên cứu cho thấy thiếu kẽm dễ mắc các bệnh lý nguy hiểm như: Rối loạn tiêu hóa và chuyển hóa, rối loạn tâm thần kinh, suy giảm khả năng miễn dịch, viêm da, sạm và bong da mặt ngoài hai cẳng chân (vẩy cá). Trong đó điển hình là suy dinh dưỡng kéo dài.
Chế độ bổ sung kẽm của Viện Dinh dưỡng Quốc gia.
Cách bổ sung kẽm cho trẻ đúng cách
Theo khuyến cáo của tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO) thì nhu cầu kẽm cho trẻ tùy thuộc vào mỗi độ tuổi. Trẻ em dưới 3 tháng cần 3mg kẽm mỗi ngày, trẻ từ 5 tháng – 12 tháng tuổi là 5 – 8 mg/ngày, ở trẻ từ 1 tuổi – 10 tuổi cần khoảng 10 – 15 mg/ngày để phát triển chiều cao và thể chất tối ưu nhất.
Để bổ sung kẽm đúng, các chuyên gia cho rằng với trẻ dưới 6 tháng tuổi nguồn kẽm tốt nhất và dễ hấp thu nhất chính là sữa mẹ. Tuy nhiên, lượng kẽm trong sữa mẹ sẽ giảm dần theo thời gian.
Vì thế, người mẹ cần duy trì lượng kẽm trong sữa cũng như bổ sung thêm kẽm cho sự phát triển của trẻ. Các bà mẹ có thể bổ sung kẽm cho trẻ qua các thực phẩm giàu kẽm hàng ngày như: tôm đồng, lươn, hàu, sò, gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, các hạt có dầu (hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng), cùi dừa già, khoai lang…
Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên có thể bổ sung kẽm qua thức ăn và thực phẩm bổ sung được bác sĩ chỉ định. Để trẻ hấp thụ kẽm tốt nhất nên bổ sung vitamin C cho trẻ từ chính các loại trái cây tươi giàu lượng vitamin C sẵn có như cam, chanh, quýt, bưởi…
Ngoài ra, với trẻ biếng ăn, đặc biệt trẻ bị ốm nên uống bổ sung một số sản phẩm bổ sung vi chất kẽm kết hợp với Lysine, Taurine, Vitamin nhóm B…
Bình luận